Σώζεται το κτήμα και η βίλα Ζωγράφου

Ως κοινόχρηστος χώρος πρασίνου χαρακτηρίζεται τελικά το οικοδομικό τετράγωνο στο οποίο βρίσκεται η περίφημη βίλα Ζωγράφου στον ομώνυμο δήμο. Αυτό αναφέρεται στο Προεδρικό Διάταγμα για την τροποποίηση του εγκεκριμένου ρυμοτομικού σχεδίου στην περιοχή το οποίο δημοσιεύθηκε την περασμένη Τετάρτη. Παράλληλα, καθορίζονται και ειδικές χρήσεις γης για τα δύο διατηρητέα κτίρια που βρίσκονται εντός του χώρου. Στο κτίριο της βίλας θα επιτρέπονται χρήσεις διοίκησης, πολιτιστικών λειτουργιών και αναψυχής, ενώ στο διατηρητέο που έχει πρόσωπο στην οδό Ζωγράφου επιτρέπονται οι χρήσεις κατοικίας, πρόνοιας, προσχολικής εκπαίδευσης και πολιτιστικών λειτουργιών.

«Μήλον της Εριδος»

Το κτήμα Ζωγράφου, μια δεντρόφυτη έκταση περίπου 20 στρεμμάτων, στο κέντρο του Δήμου Ζωγράφου, αποτελεί, από τα μέσα της δεκαετίας του 1970 ως σήμερα, το «μήλον της Εριδος» για την τοπική κοινωνία και φορείς της περιοχής. Η αντιπαράθεση για την τύχη του κορυφώθηκε τα τελευταία χρόνια με τους κατοίκους να διεκδικούν την έκταση για κοινόχρηστο χώρο, τις δημοτικές αρχές να αδυνατούν να ανταποκριθούν στην απαίτηση των πολιτών και την οικογένεια Ζωγράφου να κάνει σχέδια για την εκμετάλλευση του χώρου.

Το κτήμα είχε χαρακτηριστεί για πρώτη φορά κοινόχρηστος χώρος το 1974, όμως η απαλλοτρίωση σταμάτησε διότι το Δημόσιο δεν κατέβαλε την αποζημίωση. Λίγα χρόνια αργότερα ο δήμος αποκτά περίπου τη μισή έκταση, δηλαδή 9.265 τ.μ., εκ των οποίων τα 1.000 τ.μ. τα αγόρασε από τους κληρονόμους και τα υπόλοιπα τα πήρε ως δωρεά.

Η υπόθεση είχε παγώσει για περίπου 25 χρόνια, άνοιξε όμως και πάλι λίγο πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες, οπότε η οικογένεια Ζωγράφου θέλησε να εκμεταλλευτεί τον υπόλοιπο χώρο, χτίζοντας διαμερίσματα στην έκταση της παλιάς βίλας.

Προσφυγή στο ΣτΕ

Για να εμποδίσει τα σχέδια των κληρονόμων, το Δημοτικό Συμβούλιο χαρακτηρίζει και πάλι την έκταση ως κοινόχρηστο χώρο πρασίνου. Παρόμοια απόφαση πήρε και η τότε Νομαρχία Αθηνών με συνέπεια οι ιδιοκτήτες να προσφύγουν στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ).

Προτού εκδικαστεί η υπόθεση, ο δήμος της πόλης αποφασίζει να αγοράσει το 50% εξ αδιαιρέτου του οικοπέδου και τη βίλα Ζωγράφου αντί του ποσού των 19,4 εκατ. ευρώ, το οποίο θα καταβαλλόταν στους κληρονόμους αφού δημοσιευόταν η τελική απόφαση του ΣτΕ. Ο δήμος μάλιστα κατέφυγε στον τραπεζικό δανεισμό. Οι ιδιοκτήτες σχεδίαζαν να κατασκευάσουν εμπορικό κέντρο κάτω από το επίπεδο του οικοπέδου ώστε να μην πειραχθεί η βίλα, εκμεταλλευόμενοι το επικλινές του εδάφους.

Τελικά, το 2007 το ΣτΕ ακυρώνει την απόφαση της Νομαρχίας διότι θεώρησε ότι ήταν αναρμόδιο όργανο και παραπέμπει το θέμα στη Διοίκηση προκειμένου να ρυθμίσει, με νόμιμη διαδικασία, το πολεοδομικό καθεστώς της συγκεκριμένης περιοχής. Ως την ολοκλήρωση μάλιστα της διαδικασίας χαρακτηρισμού, το ΣτΕ παγώνει οποιαδήποτε δόμηση στο επίμαχο οικοδομικό τετράγωνο και την έκδοση σχετικών οικοδομικών αδειών.

Και κινητοποιήσεις

Την ίδια χρονιά, ο τότε δήμαρχος κ. Ιωάννης Καζάκος ζητεί την έγκριση του Δημοτικού Συμβουλίου για την εξαγορά και του υπολοίπου 50% της έκτασης, το οποίο τελικά καταψηφίζει την πρόταση.

Στο μεταξύ, στο ΥΠΕΧΩΔΕ και μετέπειτα στο ΥΠΕΚΑ (Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής) τηρούσαν σιγήν ιχθύος, με συνέπεια οι κάτοικοι του Ζωγράφου να ξεκινήσουν κινητοποιήσεις προκειμένου να προχωρήσουν οι διαδικασίες. Ωστόσο, χρειάστηκαν περίπου έξι χρόνια για προχωρήσει το αρμόδιο υπουργείο Περιβάλλοντος στην έκδοση του Προεδρικού Διατάγματος.

Δημοσιεύτηκε στο HeliosPlus στις 29 Νοεμβρίου 2013