Το WWF καταγγέλλει μαζική δόμηση κατοικιών με πρόσχημα τον τουρισμό

Ιδιαίτερα επιβλαβείς για το κυριότερο τουριστικό προϊόν της Ελλάδας, το φυσικό περιβάλλον, είναι σύμφωνα με το WWF Ελλάς οι νέες ρυθμίσεις για τον τουρισμό που περιλαμβάνονται στο σχέδιο νόμου «Απλούστευση διαδικασιών για την ενίσχυση της τουριστικής επιχειρηματικότητας, αναδιάρθρωση του ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού και λοιπές διατάξεις».

Το νομοσχέδιο, το οποίο αναμένεται να εισαχθεί προς ψήφιση στην Ολομέλεια της Βουλής αύριο, Πέμπτη, σύμφωνα με την υπεύθυνη πολιτικής για το περιβάλλον στο WWF κυρία Θεοδότα Νάντσου και τον υπεύθυνο της νομικής ομάδας της οργάνωσης κ Γιώργο Χασιώτη επιδεινώνει το χωροταξικό καθεστώς και προάγει την εντατική και άναρχη δόμηση, την κατάληψη των αιγιαλών και των δασών και την εγκατάλειψη στοιχειωδών περιβαλλοντικών απαιτήσεων για τις τουριστικές εγκαταστάσεις.

Δεν είναι τυχαίο ότι ορισμένες από τις ρυθμίσεις που περιλαμβάνονται στο σχέδιο είχαν υποβληθεί τον Μάρτιο του 2012 στη Βουλή ως άρθρο 148 (με τίτλο «Χωροθέτηση οργανωμένων υποδοχέων τουριστικών δραστηριοτήτων και άλλες σχετικές διατάξεις») του νόμου 4070/2012 του υπουργείου Υποδομών, το οποίο είχε ξεσηκώσει θύελλα αντιδράσεων και είχε τελικά καταψηφιστεί.

Ειδικότερα, σύμφωνα με την οργάνωση το νομοσχέδιο:

* Σε πολλά σημεία επιδεινώνει το καθεστώς του Ειδικού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού, το οποίο βρίσκεται σε διαδικασία

επικαιροποίησης από το ΥΠΕΚΑ.

* Ανοίγει τον δρόμο για βαριά και μη αντιστρεπτή περιβαλλοντική υποβάθμιση. Ενδεικτικά αναφέρονται οι ρυθμίσεις για τη χωροθέτηση σύνθετων τουριστικών καταλυμάτων σε δάση και δασικές εκτάσεις, η δυνατότητα οικοδόμησης τουριστικών επιπλωμένων κατοικιών μέσα στην παραλία χωρίς οριοθέτηση της τελευταίας, η άρση των περιορισμών του ειδικού χωροταξικού για την ανάπτυξη τουριστικών δραστηριοτήτων σε περιοχές Natura, η μείωση των αποστάσεων των τουριστικών εγκαταστάσεων από οχλούσες χρήσεις και η «τακτοποίηση» σωρείας παρανομιών (π.χ. για τουριστικούς λιμένες, χιονοδρομικά κέντρα, τουριστικά καταλύματα), σε βάρος των νομοταγών επιχειρηματιών και του κοινωνικού συνόλου.

* Παραβιάζει την ισχύουσα νομοθεσία προστασίας του περιβάλλοντος, υποκαθιστώντας, π.χ., διαδικασίες αδειοδότησης απαραίτητες για όλους τους εμπλεκόμενους με «βεβαιώσεις υποβολής μελετών», «υπεύθυνες δηλώσεις μηχανικών» κλπ.

* Προάγει ξεπερασμένα μοντέλα που άλλα κράτη εγκαταλείπουν, όπως η ευρεία ανοικοδόμηση τουριστικών κατοικιών, η λειτουργία υφιστάμενων τουριστικών εγκαταστάσεων κατηγορίας Β’ χωρίς τις ελάχιστες «πρότυπες περιβαλλοντικές δεσμεύσεις», η πολεοδόμηση δημόσιων ακινήτων με ημιτελή έργα υποδομής, η εγκατάσταση χώρων εστίασης και αναψυχής (π.χ. κέντρων διασκέδασης) 10 μέτρα από τον αιγιαλό κτλ.

* Απεμπολεί κρατικά έσοδα από ισχύουσα νομοθεσία, π.χ. με νέα μείωση του ανταλλάγματος χρήσης αιγιαλού από τουριστικές εγκαταστάσεις και τακτοποίηση αυθαίρετων κτισμάτων ιδιοκτησίας της Ελληνικής Ολυμπιακής Επιτροπής στην Αρχαία Ολυμπία.

Υπό το πρόσχημα της τουριστικής ανάπτυξης, το νομοσχέδιο ανοίγει τον δρόμο για τη μαζική δόμηση κατοικιών αναπαράγοντας το αποτυχημένο πρότυπο άλλων χώρων, καταγγέλλει η Ελληνική Εταιρείας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού.

Ακόμη, όμως, κι αν η ανάπτυξη της αγοράς της παραθεριστικής κατοικίας ήταν, ή καταστεί στο μέλλον, εφικτή, θα πρέπει, σύμφωνα με την οργάνωση, να υπάρξει αποτελεσματική μέριμνα για την προστασία του ίδιου του τουρισμού. «Είναι επιστημονικά τεκμηριωμένο πως η εξοχική κατοικία δεν αποτελεί τουριστική επένδυση που αποδίδει οικονομικά οφέλη διαχρονικά. Η ημερήσια δαπάνη όσων διαμένουν σε τουριστικές κατοικίες είναι σαφώς μειωμένη σε σχέση με την αντίστοιχη δαπάνη των τουριστών που διαμένουν σε ξενοδοχεία. Επιπλέον, είναι πασιφανές πως η επίδραση της τουριστικής κατοικίας στην απασχόληση είναι μικρή, ευνοώντας βραχυπρόθεσμα κυρίως κατασκευαστές και τους εργαζόμενους στον σχετικό κλάδο, ενώ η επίδραση στα φορολογικά έσοδα είναι σαφώς μειωμένη», αναφέρεται στις παρατηρήσεις της Ελληνικής Εταιρείας επί του σχεδίου νόμου.

Σύμφωνα με την οργάνωση, το πρότυπο τουριστικής ανάπτυξης που προωθεί η κυβέρνηση οδηγεί σε μη αναστρέψιμες συνέπειες όχι μόνο για το περιβάλλον αλλά και για την οικονομία και την κοινωνία καθώς:

* Προωθείται η υπερ-δόμηση σε ευαίσθητες περιοχές όπως τα μικρής έκτασης νησιά, οι ορεινές περιοχές, προστατευόμενες περιοχές και αρχαιολογικούς χώρους.

* Προωθούνται οι «οργανωμένοι υποδοχείς τουριστικών δραστηριοτήτων» και τα ξενοδοχεία συνιδιοκτησίας ως σύγχρονη μορφή τουριστικής επένδυσης, ενώ το πρότυπο αυτό είναι παρωχημένο, με τις γνωστές συνέπειες.

* Επιτρέπονται παρεμβάσεις σε χώρους που είτε γειτνιάζουν είτε βρίσκονται εντός περιοχών Natura και αρχαιολογικών χώρων.

* Περιλαμβάνει φωτογραφικές ρυθμίσεις σχετικά με τους τουριστικούς λιμένες.

* Περιέχει διατάξεις που περιορίζουν τα κρατικά έσοδα με χαρακτηριστικό παράδειγμα την μείωση του αντιτίμου χρήσης αιγιαλού.

Η χωροθέτηση οργανωμένων υποδοχέων τουριστικής δραστηριότητας στα νησιά, λόγω των ευαίσθητων ισορροπιών που τα χαρακτηρίζει (σε επίπεδο τοπίου, φυσικών και πολιτιστικών πόρων), θα πρέπει, σύμφωνα με την Ελληνική Εταιρεία, να σχεδιάζεται με βάση την ανάγκη της διατήρησης της μέγιστης δυνατής αυτονομίας των νησιών σε φυσικούς πόρους (ενέργεια, νερό κτλ.) και άρα να είναι εφικτή μόνο όπου η φέρουσα ικανότητα το επιτρέπει.

Η οργάνωση επισημαίνει ότι η οριζόντια αντιμετώπιση των νησιών αναφορικά με τον συντελεστή δόμησης (0,05) που προτείνεται θα έχει ως αποτέλεσμα την αλλοίωση της φυσιογνωμία τους. Γι’ αυτό προτείνεται ο συντελεστής δόμησης να είναι κλιμακούμενος, και συγκεκριμένα, ως εξής:

∙ 0,025 από 50 στρέμματα και πάνω

∙ 0,05 από 30 έως 50 στρέμματα

∙ 0,075 έως 30 στρέμματα

Για τη Ρόδο, την Κέρκυρα, την Εύβοια και την Κρήτη θα πρέπει να διατηρηθεί συντελεστής δόμησης 0,10.

Σε καμία περίπτωση, όπως αναφέρει στις παρατηρήσεις της η Ελληνική Εταιρεία, δεν θα πρέπει να επιτρέπεται η χωροθέτηση οργανωμένων υποδοχέων τουριστικής δραστηριότητας σε νησιά με έκταση μικρότερη των 130 τ.χλμ. ενώ σε εκείνα που είναι πάνω από 130 τ.χλμ. μόνο όπου η φέρουσα ικανότητα το επιτρέπει. «Κάτω από αυτό το όριο (130 τ.χλμ.), είτε δεν αντέχουν σε περαιτέρω καταπόνηση για κανένα λόγο χωρίς αρνητικές συνέπειες είτε η φέρουσα ικανότητά τους έχει ήδη ξεπεραστεί».