Στα μέτρα του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) κόβουν και ράβουν το νέο σχέδιο νόμου για τα αυθαίρετα στο υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΥΠΕΚΑ).
Αναμορφώνεται, γι’ αυτό το σκοπό, η ρύθμιση, η οποία είχε παρουσιαστεί από τον αναπληρωτή υπουργό Περιβάλλοντος κ. Στ. Καλαφάτη στα μέσα Απριλίου –προτού το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο κρίνει τον προηγούμενο νόμο για τα αυθαίρετα (4014/11) αντισυνταγματικό -, κυρίως στα σημεία που αφορούν τις μεγάλες παραβάσεις και ειδικότερα τα εκτός σχεδίου πόλεως και εκτός ορίων οικισμού αυθαίρετα κτίσματα.
Προκειμένου να προσαρμόσει τον νέο νόμο στις επιταγές του ΣτΕ, το ΥΠΕΚΑ «μαγειρεύει» ειδικές διαδικασίες για να μπορούν να υπαχθούν στη ρύθμιση εξ ολοκλήρου αυθαίρετα (ή με μεγάλες παραβάσεις) εκτός σχεδίου κτίσματα.
Σύμφωνα με υψηλόβαθμο παράγοντα του υπουργείου, για τα εκτός σχεδίου αυθαίρετα ο νέος νόμος θα δίνει ειδικές κατευθύνσεις, οι οποίες, αν χρειαστεί, θα εξειδικευτούν με υπουργική απόφαση. Οπως επισημαίνει η ίδια πηγή, η διαδικασία καθώς και οι φάσεις υπαγωγής στη ρύθμιση για τα εκτός σχεδίου αυθαίρετα θα διαφέρουν από εκείνες που θα ισχύσουν για τις μικρές και μεσαίες παραβάσεις.
Μάλιστα η «τακτοποίηση» των μεγάλων παραβάσεων στα εκτός σχεδίου ακίνητα θα συνδεθεί με τον πολεοδομικό και χωροταξικό σχεδιασμό. Γι’ αυτό αναμένεται οι εντάξεις ορισμένων περιοχών στο σχέδιο πόλης να ακολουθήσουν τα επόμενα χρόνια «fast track» ρυθμούς.
Το ΣτΕ άλλωστε, κρίνοντας πρόσφατα υπόθεση που αφορούσε ένταξη τμήματος της Ραφήνας σε ζώνη πρασίνου, επιμένει ότι όσον αφορά τα προ του 1983 εκτός σχεδίου αυθαίρετα μπορεί να ανασταλεί προσωρινά η κατεδάφισή τους έως ότου ενταχθούν στο σχέδιο πόλης. Για όσα αυθαίρετα όμως χτίστηκαν μετά το 1983, η νομολογία του Ανώτατου Ακυρωτικού Δικαστηρίου είναι σαφής: Δεν μπορούν να εξαιρεθούν από την κατεδάφιση, ούτε μπορεί να ανασταλεί η κατεδάφισή τους.
Οι υπόλοιπες κατηγορίες
Σχετικά με τις υπόλοιπες κατηγορίες αυθαιρέτων (μικροπαραβάσεις, μεσαίου μεγέθους αυθαιρεσίες, κτίσματα προ του 1975 κτλ.), δεν αναμένονται σημαντικές αλλαγές. Οπότε με την καταβολή του παραβόλου των 500 ευρώ και του ειδικού προστίμου –όπου απαιτείται –θα μπορούν να εξαιρεθούν οριστικά από την κατεδάφιση.
Ωστόσο, για τα προ του 1975 αυθαίρετα κτίσματα θα υπάρχει μια μικρή αλλαγή καθώς ενσωματώνονται στο σχέδιο νόμου ορισμένες παρατηρήσεις οι οποίες προέκυψαν κατά το στάδιο της διαβούλευσης.
Στην αρχική πρόταση όλες οι αυθαίρετες κατασκευές που υφίστανται προ του 1975 μπορούσαν να εξαιρεθούν οριστικά από την κατεδάφιση καταβάλλοντας μόνο ένα παράβολο 500 ευρώ.
Τελικά σε αυτή τη διάταξη θα μπορούν να υπαχθούν μόνο οι αυθαίρετες κατοικίες οι οποίες έχουν ανεγερθεί πριν από το 1975, ενώ ξενοδοχεία, εργοστάσια και άλλα μεγάλων διαστάσεων κτίσματα θα πρέπει να κάνουν χρήση άλλων διατάξεων του νόμου.
Οπως εκτιμούν στελέχη του ΥΠΕΚΑ, ο νέος νόμος με την κατηγοριοποίηση των αυθαιρεσιών βάσει της επιβάρυνσης που επιφέρουν στο περιβάλλον θα καταφέρει να ξεπεράσει τον σκόπελο του ΣτΕ. Υποστηρίζουν μάλιστα ότι στη χειρότερη περίπτωση, όταν θα έρθει ενώπιον των Συμβούλων Επικρατείας, δεν θα κριθεί αντισυνταγματικός στο… σύνολό του.