45 εκατ. ευρώ τον χρόνο σε νέους αγρότες από το 2015

Ειδικότερα, όπως εξήγησε σήμερα σε συνέντευξη Τύπου σχετικά με την πορεία των διαπραγματεύσεων για τη νέα ΚΑΠ, ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης κ. Αθ. Τσαυτάρης, ανέφερε ότι, ένα από τα πιο σημαντικά διαρθρωτικά προβλήματα του αγροτικού τομέα στην Ευρώπη είναι το δημογραφικό των αγροτών καθώς μόνον το 6% των ευρωπαίων γεωργών είναι κάτω των 35 ετών. Γι΄ αυτό προτείνεται το 2% των άμεσων ενισχύσεων να δίδεται σε νέους αγρότες (κάτω των 40 ετών). Για τη χώρα μας το ποσοστό αυτό υπολογίζεται σε περίπου 43 εκατ. ευρώ τον χρόνο για την επταετία της νέας ΚΑΠ.

Συνολικά, η Ελλάδα διασφαλίζει χρηματοδότηση 18,7 δις ευρώ για την περίοδο 2015 –2020 (η εφαρμογή της νέας ΚΑΠ φαίνεται ότι δεν θα προλάβει να ισχύσει από το 2014). Από αυτά οι Έλληνες αγρότες θα επωφελούνται με άμεσες ενισχύσεις 15 δις ευρώ, δηλαδή 2,145 δις ευρώ τον χρόνο (Πυλώνας Ι) και 3,7 δις ευρώ για διαρθρωτικές και αναπτυξιακές δράσεις (Πυλώνας ΙΙ). Τα αντίστοιχα ποσά της ισχύουσας ΚΑΠ ήταν 16 δις ευρώ για τον Πυλώνα Ι και 3,8 δις ευρώ για τον Πυλώνα ΙΙ.

Στα χρήματα αυτά αναμένεται να προστεθούν πρόσθετοι πόροι, μετά το 2016, για ενίσχυση καινοτόμων δράσεων κ.λπ.

Όσον αφορά το «πρασίνισμα» της ΚΑΠ, θα επιβληθούν στις καλλιέργειες κανόνες αειφορίας. Το 30% του εθνικού δημοσιονομικού φακέλου θα δίνεται σε όσους τηρούν προκαθορισμένες πρακτικές επωφελείς για το κλίμα και το περιβάλλον.

Έτσι για να έχει η άγρια φύση περιθώριο να …αναπνεύσει θα πρέπει σε ένα ποσοστό των εκμεταλλεύσεων να εφαρμόζεται αγρανάπαυση (δηλαδή να αφήνεται ακαλλιέργητο). Το ποσοστό αυτό δεν έχει ακόμη καθοριστεί -το Συμβούλιο Υπουργών της ΕΕ προτείνει 5% και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή 7%.

Ωστόσο, από τον κανόνα αυτό εξαιρούνται οι δεντροκαλλιέργειες οι οποίες έχουν λιγότερα από 23 δέντρα ανά στρέμμα. Έτσι, σύμφωνα με τον κ. Τσαυτάρη, εξαιρούνται οι ελληνικοί οπωρώνες και τα περίπου 6 εκατ. στρέμματα ελαιώνων.

«Εμείς έχουμε από 18 έως 20 δέντρα ανά στρέμμα άρα όλοι οι ελαιώνες μας λίγο πολύ ικανοποιούν το όριο των 23 δέντρων ανά στρέμμα».

Αυτό σημαίνει ότι αν π.χ. ένας παραγωγός έχει συνολικά 100 στρέμματα εκμετάλλευσης (10 στρέμματα ελιές, 40 στρέμματα καλαμπόκι και 50 στρέμματα στάρι) θα πρέπει να βάλει 7 στρέμματα (αν ισχύσει η πρόταση της Επιτροπής) για «πρασίνισμα». Αφού όμως έχει 10 στρέμματα ελιές δεν θα χρειαστεί να μπει στη διαδικασία της αγρανάπαυσης. Έτσι θα μπορέσει να εισπράξει χωρίς κόπο, την ενίσχυση για το «πρασίνισμα», δηλαδή το 30% της ενιαίας ενίσχυσης.

«Αν πάτε τώρα σε έναν ελαιώνα δεν είναι μονίμως οργωμένος, έχει ένα σωρό χορτάρια κάτω από τα δέντρα», ανέφερε ο κ. Τσαυτάρης, επισημαίνοντας ότι τα έντομα έχουν εκεί χώρο για να αναπαραχθούν. Ο κανόνας πάντως της αγρανάπαυσης αφορά ένα μικρό ποσοστό των ελλήνων αγροτών διότι θα εφαρμοστεί σε εκμεταλλεύσεις μεγαλύτερες των 150 στρεμμάτων.

Ένας ακόμη κανόνας αειφορίας ο οποίος θα εφαρμοστεί στις καλλιέργειες με την αναθεωρημένη ΚΑΠ θα είναι η εναλλαγή των καλλιεργειών στο 30% της έκτασης των εκμεταλλεύσεων ώστε να αποκλειστεί η μονοκαλλιέργεια. Από το μέτρο αυτό θα εξαιρεθούν ορισμένες καλλιέργειες όπως είναι οι ορυζώνες καθώς είναι απαγορευτικά τα κόστη ή τα ψυχανθή τα οποία, ούτως ή άλλως, συμβάλουν στον εμπλουτισμό των εδαφών με άζωτο. Η αμειψισπορά θα αφορά εκμεταλλεύσεις μεγαλύτερες των 100 στρεμμάτων.

Όσον αφορά τις συνδεδεμένες με την παραγωγή ενισχύσεις οι οποίες κυμαίνονταν στο 1,5%, το Συμβούλιο υπουργών προτείνει να πάει στο 7% και το Ευρωκοινοβούλιο στο 15%. Τα επιπλέον χρήματα βοηθούν κάθε κράτος μέλος, όπως σημείωσε ο κ. Τσαυτάρης να υποστηρίξει την ποιότητα, τη νησιωτική ή την ορεινή οικονομία, τα παραδοσιακά προϊόντα, τα βιολογικά, τα σήματα ποιότητας (ΠΟΠ, ΠΓΕ κλπ.).

Ο υπουργός αναφέρθηκε επίσης στο νέο αποθεματικό που δημιουργείται με τη νέα ΚΑΠ για έκτακτες ανάγκες, το οποίο θα φτάνει τα 2,8 δις ευρώ. Στην περίπτωση που δεν συμβεί καμία καταστροφή τότε το κονδύλι θα μοιρασθεί στα κράτη μέλη. Σήμερα δεν υπάρχει ειδικό ταμείο έκτακτης ανάγκης για τη γεωργία αλλά ένα γενικό ταμείο το οποίο αφορά κάθε είδους καταστροφές (π.χ. σεισμούς) με αποθεματικό 1,2 δις ευρώ.

Οι διαπραγματεύσεις για την Κοινή Οργάνωση Αγοράς κατέληξαν στην υποχρεωτική αναγραφή της προέλευσης ενός προϊόντος. «Το κάναμε ειδικά για τα φρούτα και τα λαχανικά, έτσι ώστε να μπορεί ο καταναλωτής να γνωρίζει ότι αυτή η ντομάτα είναι από την Ελλάδα ή είναι από το Μαρόκο ή οπουδήποτε αλλού», είπε ο κ. Τσαυτάρης.

Σχετικά με το ελαιόλαδο επετράπη για πρώτη φορά να αναγράφονται τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του, όπως για παράδειγμα ότι παράγεται με ψυχρή εκχύλιση, περιέχει υψηλά ποσοστά φαινόλης κλπ.

«Δόθηκε μάχη έτσι ώστε οι φρυγανώδεις ακόμα-ακόμα και ξυλώδεις πλαγιές μας που αποτελούν πραγματικούς βοσκοτόπους, να μπορούν να στοιχειοθετούν ότι είναι πραγματικά βοσκότοπος και να μπορούν να αξιοποιηθούν και να επιδοτηθούν», τόνισε ο κ. Τσαυτάρης.

Έτσι μπορούν δυνητικά να ενταχθούν στις επιλέξιμες εκτάσεις τα 29 εκατ. στρέμματα βοσκοτόπων και να ενισχυθούν οι κτηνοτρόφοι. Υπολογίζεται ότι οι βοσκότοποι μπορούν να ενισχυθούν με περισσότερα από 4 δισεκατομμύρια ευρώ.

Ωστόσο, ακόμη παραμένουν ορισμένα αγκάθια. Πρέπει να υλοποιηθούν διαχειριστικά σχέδια ώστε να υπάρχουν δεδομένα για το ποιος βόσκει, πόσα ζώα βόσκει και σε ποια έκταση ώστε να μην μπορεί να δηλώσει την ίδια έκταση και άλλος κτηνοτρόφος. «Το διαχειριστικό σχέδιο σημαίνει συγκεκριμένες συντεταγμένες. Γι’ αυτό κάνουμε τώρα τα ψηφιακά συστήματα προκειμένου να μπορεί να ψηφιοποιηθεί σαν επιφάνεια και σαν εκμετάλλευση», αναφέρει ο κ. Τσαυτάρης. Και προσθέτει: «Σας θυμίζω ότι στην Ελλάδα δεν υπάρχει η έννοια του βοσκοτόπου. Έχει καταργηθεί η έννοια της βοσκοϊκανότητας, της λιβαδοπονικής έκτασης και τα λοιπά. Γι’ αυτό και κάνουμε προσπάθειες τώρα με τα συναρμόδια Υπουργεία, κάνουμε συσκέψεις συνεχώς να λύσουμε αυτό το πρόβλημα».

Οι άμεσες ενισχύσεις θα κατευθύνονται στους «ενεργούς αγρότες», με στόχο να αποκλειστούν από τις ενισχύσεις νομικά πρόσωπα που δεν έχουν σαν κύρια δραστηριότητα τη γεωργία (γήπεδα γκολφ, αεροδρόμια, αθλητικά σωματεία κλπ). Ταυτόχρονα θα δίνεται και η ευελιξία στα κράτη μέλη να διαμορφώνουν τον ορισμό των ενεργών αγροτών ώστε να επιτυγχάνεται καλύτερη στόχευση των ενισχύσεων.

Ένα από τα σημαντικότερα στοιχεία της νέας ΚΑΠ είναι η ανακατανομή των ενισχύσεων μεταξύ των κρατών μελών (εξωτερική σύγκλιση). Η Επιτροπή πρότεινε οι χώρες με άμεσες ενισχύσεις κάτω από το 90% του μέσου όρου των 27 κρατών μελών, να καλύψουν σταδιακά σε βάθος χρόνου το 1/3 της διαφοράς έως το 90%, με μεταφορά πόρων από εκείνες που βρίσκονται πάνω από τον εν λόγω μέσο όρο, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται και η Ελλάδα.

Ένα δεύτερο στοιχείο της μεταρρύθμισης αφορά στην περιφερειοποίηση των ενισχύσεων εντός των κρατών μελών (εσωτερική σύγκλιση), η οποία αφορά σε ένα ενιαίο ύψος βασικής ενίσχυσης ανά περιφέρεια, που θα αντανακλά τις πραγματικές ανάγκες της γεωργίας στην κάθε περιφέρεια. Η περιφερειοποίηση θα γίνει σταδιακά, έως το 2019.

Δόθηκε παράταση του καθεστώτος ποσοστώσεων ζάχαρης έως το 2017. Ωστόσο, η Ελλάδα υποστήριξε παράταση και πέραν αυτής της διετίας. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πάντως έχει προτείνει παράταση έως το 2020, πρόταση που δημιουργεί ευνοϊκότερες προοπτικές για το Ελληνικό αίτημα.

Τι θα γίνει αν δεν ολοκληρωθούν οι διαπραγματεύσεις για την έναρξη της νέα ΚΑΠ την 1-1-2014; Σύμφωνα με τον υπουργό, θα συνεχιστεί η καταβολή των ενισχύσεων για το 2014 με τον ίδιο τρόπο που δίνονταν και το 2013 με συνολικό ποσό αυτό που θα προβλεπόταν για το 2014. Σύντομα, η Ιρλανδία, η οποία έχει αναλάβει την Προεδρεία της ΕΕ για αυτό το εξάμηνο θα ενημερώσει για το εάν θα ξεκινήσει η ισχύς της νέας ΚΑΠ την 1-1-2014 ή 1-1-2015.

Πάντως, η τελική μορφή της ανανεωμένης ΚΑΠ θα αποφασιστεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Οι διαπραγματεύσεις αυτές έχουν προγραμματιστεί να ξεκινήσουν στις 11 Απριλίου.