Εγινε πόλη – σύμβολο της ναζιστικής θηριωδίας. Στα μαρτυρικά Καλάβρυτα, στις 13 Δεκεμβρίου του 1943, συντελέστηκε ένα από τα μεγαλύτερα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας με περισσότερους από 700 νεκρούς – όλος ο ανδρικός πληθυσμός πλην 13 που επέζησαν από τα τραύματά τους κατά την εκτέλεση. Σπίτια λεηλατήθηκαν και πυρπολήθηκαν, 65 από τα συνολικά 70 της πόλης, εκατοντάδες μάτια γυναικών και παιδιών είδαν μία καταστροφή που έμελλε να μην ξεχάσουν ποτέ.
Στον δρόμο για τα Καλάβρυτα, οι Γερμανοί εκτέλεσαν 143 άνδρες, στα χωριά Ρωγοί, Κερπινή, Άνω και Κάτω Ζαχλωρού, καθώς και στη Μονή Μεγάλου Σπηλαίου. Επίσης έκαψαν περίπου 1.000 σπίτια σε πάνω από 50 χωριά, αφού τα λεηλάτησαν αποκομίζοντας περισσότερα από 2.000 πρόβατα και μεγαλύτερα ζώα και περίπου 260.000.000 δραχμές
Μπήκαν στα Καλάβρυτα στις 9 Δεκεμβρίου, δημιουργώντας ασφυκτικό κλοιό γύρω από την πόλη. Παραπλάνησαν τον κόσμο, διαβεβαιώνοντας ότι στόχος τους ήταν αποκλειστικά η εξόντωση των ανταρτών. Έπεισαν, καθώς προχώρησαν στην πυρπόληση σπιτιών που ανήκαν σε αντάρτες, και αναζήτησαν την τύχη των γερμανών τραυματιών της μάχης της Κερπινής.
Στις 12 Δεκεμβρίου, οι φήμες έλεγαν ότι οι γερμανοί ήταν έτοιμοι να αποχωρήσουν. Το πρωί όμως της επομένης, και προτού καλά – καλά ξημερώσει, χτύπησαν τις καμπάνες της κεντρικής εκκλησίας, και διέταξαν να συγκεντρωθούν όλοι οι κάτοικοι στο Δημοτικό Σχολείο. Εκεί έγινε και ο διαχωρισμός. Οι άνδρες, άνω των 14 χρονών, οδηγήθηκαν στην κοντινή ράχη του Καππή, τα γυναικόπαιδα παρέμειναν –φρουρούμενοι – στο κτίριο του σχολείου.
Το σύνθημα της εκτέλεσης δόθηκε με φωτοβολίδες από το ξενοδοχείο «Μέγας Αλέξανδρος».
Μάνες, αδελφές, σύζυγοι και κόρες, ζούσαν τις δικές τους στιγμές τρόμου, καθώς έβλεπαν τις φλόγες να ζώνουν το σχολείο. Κατάφεραν να ξεφύγουν, σπάζοντας πόρτες και παράθυρα. Η Κρίνα Τσαβαλά, μία ηλικιωμένη γυναίκα, ποδοπατήθηκε από το πανικόβλητο πλήθος.
Ακολούθησαν τραγικές σκηνές, με τις γυναίκες να ανακαλύπτουν το μέγεθος της θηριωδίας που είχε συντελεστεί, και να προσπαθούν να ανοίξουν τάφους για να θάψουν τους νεκρούς τους. Σύμφωνα με τους επιζήσαντες, δυο ημέρες κράτησαν οι ταφές.
Κατηγορούµενοι, είναι ο στρατηγός Neubacher, στρατιωτικός διοικητής Πατρών, ο σύνδεσµος µε τους Ες Ες λοχαγός Grohman, ο λοχαγός Dannhausen, ο ταγµατάρχης Ehrenberger, ο συνταγµατάρχης Wölfinger, οι ανθυπολοχαγοί Jacobs Pless και Franke, ο αγνώστου βαθµού Lang και το πολιτικό προσωπικό της διοίκησης Πατρών αποτελούµενο από τους Bock, Koch, Borsdorf, Döhnert, Bruan και Müller.
ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΑΠΟ ΤΟ ΑΡΧΕΙΟ ΤΗΣ ΕΡΤ
Ντοκιμαντέρ με θέμα την τραγωδία που εκτυλίχθηκε τον Δεκέμβριο του 1943 στο τρίγωνο Καλάβρυτα, Κερπινή, Ρογοί, παρουσίασε η ΕΡΤ με τον ιστορικό ΣΠΥΡΟΣ ΛΟΥΚΑΤΟΣ να δίνει το ιστορικό πλαίσιο και να καταγράφει λεπτομερώς τα γεγονότα που προηγήθηκαν της μεγάλης σφαγής στα Καλάβρυτα.
Συντελεστές:
Ιστορικός: ΣΠΥΡΟΣ ΛΟΥΚΑΤΟΣ
Καθηγητής Λαογραφίας: ΜΙΧΑΛΗΣ ΜΕΡΑΚΛΗΣ
Έρευνα-Επιμέλεια: ΜΑΡΙΑ ΒΛΑΧΟΓΙΑΝΝΗ
