Επιστρέφουν «top» καθηγητές

Το πείραμα των νέων Συμβουλίων Διοίκησης στα πανεπιστήμια της χώρας απεδείχθη απόλυτα επιτυχημένο, τουλάχιστον στο στάδιο του σχεδιασμού του. Μεγάλοι επιστήμονες φθάνουν στη χώρα μας και – το σημαντικότερο – θέλουν να βοηθήσουν τα πανεπιστήμιά της. Το επόμενο στάδιο βέβαια της «τοποθέτησής» τους στην ελληνική πραγματικότητα – απεργίες και καταλήψεις – μάλλον θα είναι το δυσκολότερο. Ως το τέλος του μήνα αναμένεται να έχουν ολοκληρωθεί οι διαδικασίες σε όλα τα ανώτατα ιδρύματα. Στη συνέχεια τα μέλη τους θα κληθούν να λειτουργήσουν ως ο δεύτερος «πόλος εξουσίας» από τον Ιανουάριο του 2013, σε συνεργασία με τους νυν πρυτάνεις τους. Τα οφέλη πολλά, καθώς στα μεγάλα πανεπιστήμια ο θεσμός λειτούργησε όπως ακριβώς έπρεπε. Δεν έλειψαν βέβαια τα παραδείγματα πανεπιστημίων, κυρίως της Περιφέρειας, όπου οι «παλιοί» ξαναμπήκαν στο παιχνίδι, στο «μείγμα» προστέθηκαν μερικοί πρώην δικαστικοί και αρκετές υποσχέσεις για υποστήριξη του ενός προς τον άλλο…

Η μεγαλύτερη επιτυχία των νέων Συμβουλίων Διοίκησης στα κεντρικά πανεπιστήμια της χώρας είναι ότι επιστρέφουν στην Ελλάδα οι μεγαλύτεροι καθηγητές των κλασικών και ανθρωπιστικών επιστημών. Γνωστοί ελληνιστές, αρχαιολόγοι, φιλόσοφοι, όσοι από αυτούς τουλάχιστον είχαν δεσμούς με τη χώρα μας, θεώρησαν την πρόσκληση ενδιαφέροντος για συμμετοχή στα Συμβούλια Διοίκησης των ελληνικών πανεπιστημίων πιθανό σημαντικό σταθμό στην καριέρα τους.

«Ριζικές αλλαγές με προσεκτικά βήματα»

«Η ανώτατη εκπαίδευσή μας περνάει κρίσιμες στιγμές» λέει στο «Βήμα» ο διεθνούς φήμης έλληνας φιλόσοφος Αλέξανδρος Νεχαμάς, καθηγητής στο Πρίνστον των ΗΠΑ, μέλος πλέον της διοίκησης του Πανεπιστημίου Αθηνών. Μιλώντας στο «Βήμα» για την… επόμενη ημέρα των ελληνικών πανεπιστημίων, ο κ. Νεχαμάς λέει: «Αμεσος σκοπός φυσικά είναι η εξασφάλιση του ανωτάτου δυνατού επιπέδου της μόρφωσης των φοιτητών και η αξιολόγηση και της διδακτικής και της ερευνητικής δραστηριότητας του καθηγητικού προσωπικού με κριτήρια που να είναι διεθνώς αναγνωρίσιμα. Εξίσου σημαντική όμως είναι και η διοικητική δομή των ανωτάτων σχολών, η ανεύρεση οικονομικών πόρων και η δημιουργία γενικών συνθηκών που να επιτρέπουν την προσέλκυση και την παραμονή στις θέσεις τους των καλύτερων επιστημόνων από την Ελλάδα και το εξωτερικό».

Και προσθέτει: «Απαιτείται επίσης μια νέα θεώρηση της σχέσης ανώτατης εκπαίδευσης και κοινωνίας: σκοπεύουμε απλά στην επαγγελματική προετοιμασία των φοιτητών ή και στη δημιουργία πολυπλεύρων ατόμων ή ακόμα και καλών πολιτών; Και τι συνιστά ένα πολύπλευρο άτομο και, κυρίως, έναν καλό πολίτη; Τέτοια προβλήματα δεν λύνονται εύκολα. Απαιτούν, πρώτα απ’ όλα, τη συναίσθηση ότι οι λύσεις τους δεν είναι καθόλου προφανείς και, επομένως, στενή συνεργασία και αμοιβαίο σεβασμό μεταξύ των μελών των Συμβουλίων και μεταξύ των ίδιων των Συμβουλίων και των φοιτητών, καθηγητών και διοικητικών των ιδρυμάτων μας, καθώς και των εκάστοτε κυβερνήσεων. Μόνο προσεκτικά πρώτα βήματα μπορούν να μας οδηγήσουν στις ριζικές αλλαγές, χωρίς τις οποίες η ανώτατή μας εκπαίδευση κινδυνεύει να μείνει μετέωρη κάπου στα μέσα του 20ού αιώνα» καταλήγει ο κ. Νεχαμάς.

Ερχεται κορυφαίος της αστροφυσικής

«Κατ’ αρχήν πρέπει να πω ότι είμαι συγκινημένος με την προοπτική της εργασίας στο Διοικητικό Συμβούλιο του Καποδιστριακού» λέει στο «Βήμα» ο καθηγητής εξέχουσας τάξης του Πανεπιστημίου Paris VII Denis Diderot στο αντικείμενο Αστροφυσικής και Κοσμολογίας κ. Σταύρος Κατσανέβας, ο οποίος θα έρχεται πλέον συχνά στη χώρα μας ως μέλος του Συμβουλίου του αρχαιότερου πανεπιστημίου της.

«Ημουν φοιτητής του Καποδιστριακού σε εξίσου δύσκολα χρόνια: τα χρόνια της δικτατορίας πήρα το διδακτορικό μου και δίδαξα σε αυτό πριν φύγω για το εξωτερικό» προσθέτει. Σε ερώτηση σχετικά με το μέλλον των ελληνικών ΑΕΙ, ο κ. Κατσανέβας δηλώνει: «Ενα από τα μεγάλα στοιχήματα της επόμενης μέρας είναι το σταμάτημα της «αιμορραγίας» φοιτητών και νέων επιστημόνων προς το εξωτερικό και, στα μέτρα του δυνατού, η αντιστροφή της ροής».

«Ενα δεύτερο στοίχημα, συνδεδεμένο με το πρώτο, είναι η ακόμη μεγαλύτερη ένταξη του Πανεπιστημίου στον ευρωπαϊκό και παγκόσμιο ερευνητικό ιστό και η περαιτέρω ανάπτυξη της βασικής και εφηρμοσμένης έρευνας, που αποτελούν προϋπόθεση των κάθε είδους πολιτικών ανάπτυξης που, όπως ακούμε από παντού, έχει ανάγκη ο τόπος. Τρίτο στοίχημα είναι η διατήρηση και ανάπτυξη του ρόλου του Πανεπιστημίου ως χώρου σοβαρής και νηφάλιας επιστημονικής και κριτικής συζήτησης πάνω στα μεγάλα θέματα της κοινωνίας και της φύσης, καθώς και της εθνικής παράδοσης, σε ίση απόσταση από τη μισαλλοδοξία που αναπτύσσεται σε τμήματα της κοινωνίας αλλά και τη στενά τεχνοκρατική αντίληψη που κυριαρχεί μερικές φορές στη συζήτηση για το τι μέλλει γενέσθαι σε διεθνές και ευρωπαϊκό θεσμικό επίπεδο» καταλήγει ο κ. Κατσανέβας.

Πρόεδρος του Συμβουλίου εξελέγη ο κ. Δημήτρης Μπερτσιμάς, καθηγητής Επιχειρησιακής Ερευνας στο MIT της Μασαχουσέτης, ενώ μέλη, εκτός των κκ. Νεχαμάς και Κατσανέβα, ο κ. Αλέξανδρος Τουρκολιάς, διευθύνων σύμβουλος της Εθνικής Τράπεζας, ο κ. Τζακ Ντέιβις, καθηγητής Ελληνικής Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Σινσινάτι των ΗΠΑ, και ο κ. Γιώργος Τσώκος, καθηγητής Παθολογίας στο Χάρβαρντ.

Πάντως στο Πανεπιστήμιο Αθηνών οι υποψηφιότητες για τα εξωτερικά μέλη του Συμβουλίου Διοίκησής του έφθασαν τις 34. Μεταξύ αυτών –τελικά δεν εξελέγησαν –ο επίτιμος πρόεδρος του Αρείου Πάγου κ. Ρωμύλος Κεδίκογλου, ο πρώην υφυπουργός Οικονομικών κ. Πέτρος Δούκας, ο στρατηγός ε.α. κ. Δημήτριος Σκαρβέλης, ο συγγραφέας Θανάσης Βαλτινός αλλά και ο τέως πρύτανης του Οικονομικού Πανεπιστημίου κ. Ανδρέας Κιντής.

Το «νέο αίμα» στα πανεπιστήμια της χώρας έγινε όμως δεκτό με ενθουσιασμό και από τα μέλη της ελληνικής πανεπιστημιακής κοινότητας.«Οι επιλογές σημαντικών πανεπιστημιακών δασκάλων από το εξωτερικό σε ορισμένες περιπτώσεις δημιουργούν υψηλές προσδοκίες για ένα νέο ξεκίνημα στη διοίκηση των ΑΕΙ» λέει στο «Βήμα» ο κ. Γιώργος Παγουλάτος, καθηγητής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών.