Η κρίση αναβίωσε την ιδέα της στροφής στην ελληνική παραγωγή και την τοπική οικονομία. Και το πρωτοποριακό Πανεπιστήμιο των Ορέων, η αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία που έχει ιδρυθεί με πρωτοβουλία του Πανεπιστημίου Κρήτης, κάνοντας την πράξη, επιχειρεί κυριολεκτικά να ξαναπιάσει το νήμα από την αρχή.
Η αποστολή Πηνελόπη Gandhi, είναι μια ακόμη δραστηριότητα του Πανεπιστημίου των Ορέων, που ανέλαβε να ξαναβάλει την ξεχασμένη υφαντική τέχνη στην καθημερινότητα της κρητικής οικογένειας, να κινητοποιήσει τους εναπομείναντες υφαντές, τις γυναίκες πρώτα απ΄ όλα, στα χωριά και τις πόλεις του νησιού να ξανακαθήσουν στους αργαλειούς και να διδάξουν τους νέους.
Η καινοτόμος και απαιτητική δράση, που ήδη έχει φέρει τους πρώτους καρπούς, παρουσιάστηκε την Τρίτη σε συνέντευξη Τύπου στην Αθήνα, προκειμένου να προβληθεί η πρώτη μεγάλη έκθεση για την υφαντική τέχνη και τα επιτεύγματα της αποστολής του Πανεπιστημίου των Ορέων που οργανώνεται από την 1η έως και τις 17 Νοεμβρίου στην Βασιλική του Αγίου Μάρκου στο Ηράκλειο.
Η ομηρική Πηνελόπη με τον αργαλειό της απ’ τη μια και η προώθηση της ιδέας της ανεξαρτησίας της Ινδίας μέσω της οικιακής παραγωγής υφαντών από τον Μαχάτμα Γκάντι από την άλλη ήταν τα ιδανικά παραδείγματα για να δώσουν όχι μόνο το όνομα, αλλά και το νόημα, σε αυτή την πρωτοβουλία. «Ο συνδυασμός τόσο διαφορετικών πολιτισμών με κοινό σημείο την υφαντική έχει ένα συναισθηματικό βάρος και ένα υπαρξιακό βάθος για εμάς», παρατήρησε σχετικά η αρχαιολόγος κ. Ίρις Τζαχίλη.
Η έκθεση, που οργανώνεται, στοχεύει στην συμμετοχή στις βιωματικές και διαδραστικές προσεγγίσεις των υφαντών και την ανάπτυξη οικονομιών μικρής κλίμακας, μέσω της προσωπικής ενασχόλησης και παραγωγής κάθε ατόμου με ενδιαφέρον για την εν λόγω τέχνη. Μελλοντικός στόχος είναι γυναίκες αλλά και άνδρες που θα εκπαιδευτούν στις τεχνικές της παραγωγής υφαντών να μπορούν, εφόσον το επιθυμούν, να ασχοληθούν επαγγελματικά μέσω συνεταιρισμών
Σήμερα η αποστολή Πηνελόπη Gandhi υποστηρίζεται από υφάντριες και υφαντές του νησιού και προσωπικότητες με μεγάλο κοινωνικό έργο από τον χώρο της επιστήμης, της τέχνης και των γραμμάτων. Καθηγητές από το Πανεπιστήμιο Κρήτης αλλά και από πανεπιστήμια του εξωτερικού, την Ακαδημία Αθηνών, το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, το Λύκειο Ελληνίδων Χανίων και το Ευρωπαϊκό Σχολείο επίσης μετέχουν στην προσπάθεια. Συμμετέχουν επίσης, σημαντικές προσωπικότητες με μεγάλο κοινωνικό έργο από την Ινδία, την Περσία και την Παλαιστίνη.
Στο πλαίσιο της Έκθεσης, θα λειτουργούν τέσσερα εργαστήρια με αργαλειούς από τους τέσσερις νομούς της Κρήτης, με λαϊκές υφάντριες, που θα μυήσουν τους επισκέπτες στην τέχνη της υφαντικής. «Ο κόσμος θα μάθει να υφαίνει ο ίδιος με υπομονή στον παραδοσιακό αργαλειό από κρητικές υφάντριες», εξηγεί η συντονίστρια της αποστολής κ. Βαρβάρα Τερζάκη – Παλλήκαρη.
Καθώς το νήμα της υφαντικής τέχνης κινδυνεύει σήμερα, μετά από σαράντα χρόνια εγκατάλειψης, να χαθεί «η υφαντική της Κρήτης δεν έχει βρει ακόμα την θέση της στην πολιτισμική κληρονομιά ως εφαρμοσμένη Τέχνη. Το πρόγραμμα του Πανεπιστημίου των Ορέων δεν στοχεύει σε επιστροφή στις ρίζες και στο παρελθόν», όπως μπορεί να φαίνεται εκ πρώτης όψεως, λέει η ιστορικός Τέχνης της Ακαδημίας Αθηνών κ. Λουίζα Καραπιδάκη. «Στοχεύει στο μέλλον».
Παράλληλα με την έκθεση λειτουργεί ήδη πιλοτικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα στο Ευρωπαϊκό Σχολείο Ηρακλείου και σε σχολείο χωριού του Ρεθύμνου, όπου «τα παιδιά θα εξοικειωθούν με την λαϊκή τέχνη της υφαντικής» ανέφερε ο καθηγητής δημοτικής εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Κρήτης κ. Κωνσταντίνος Καρράς και «ίσως δουν κάτι απ’ τον εαυτό τους για το μέλλον», όπως πρόσθεσε η κ. Νατάσα Δαγαλάκη –Σιγανού απ’ το Ευρωπαϊκό Σχολείο του Ηρακλείου.
