Η Τέχνη του να είσαι γυναίκα…

Η Ημέρα της Γυναίκας προσφέρει μια ευκαιρία στην Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων να κάνει ένα άνοιγμα στην ελληνική κοινωνία, στέλνοντας το μήνυμα ότι ακόμα και στις μέρες μας οι γυναίκες αντιμετωπίζουν σημαντικά προβλήματα, ανισότητες και περιθωριοποίηση. Και ποιος θα ήταν καλύτερος αποστολέας αυτού του μηνύματος από την Τέχνη, που έχει την δύναμη να προσεγγίζει την κοινωνία, να προβληματίζει και να αφυπνίζει.

Γυναίκες που κινούνται, που ταξιδεύουν, γυναίκες σε σταθμούς και μέσα μεταφοράς, γυναίκες με άγνωστο προορισμό που μας θυμίζουν κάτι ή ίσως περνούν απαρατήρητες. «Γυναίκες εν κινήσει». Η έκθεση φωτογραφίας που διοργάνωσε η Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων σε συνεργασία με τις Σταθερές Συγκοινωνίες Α.Ε., εγκαινιάζεται στις 8 Μαρτίου στις 12 το μεσημέρι στο Μετρό του Συντάγματος.

Μετά από πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος, επιλέχθηκαν για την έκθεση 38 φωτογραφίες από 8 γυναίκες, επαγγελματίες και ερασιτέχνες, οι εξής: Μαρία Καππάτου, Μάρω Κουρή, Χαρίκλεια Λούπα, Βίλμα Μενίκη, Μαρίνα Προβατίδου, Φανή Σαρρή, Μαρία Σκούρτη και Ιωάννα Ταχμιντζή.

«Σε μια περίοδο που ό,τι έχουμε κατακτήσει γκρεμίζεται, η ημέρα αυτή μας θυμίζει πόσα βήματα έχουμε κάνει για να βρει η γυναίκα την θέση της στην κοινωνία, την οικογένεια και την εργασία», λέει στο «Βήμα» η κυρία Μαρίνα Προβατίδου (δεξιά), απόφοιτη της Ανωτέρας Σχολής Καλών Τεχνών. Θυμάται πως στην Σφενδάμη της Κατερίνης, όπου μεγάλωσε, «τέτοια μέρα, όταν βλέπαμε άνδρα στο δρόμο τον κυνηγούσαμε για να τον πειράξουμε με μια διάθεση ξεσπάσματος και χαράς».

Σε αυτή την έκθεση, αποτυπώνει στο φωτογραφικό φιλμ γυναίκες της επαρχίας, συγκεκριμένα στον Έβρο, κυρίως μετανάστριες, προσπαθώντας να διηγηθεί την ιστορία τους. Στις μεγαλουπόλεις συνήθως περνούν απαρατήρητες, «όμως όταν βλέπεις στον Έβρο μια γυναίκα να βγαίνει από το ποτάμι λασπωμένη, με ένα παιδί στην αγκαλιά, θέλεις να απλώσεις το χέρι να την βοηθήσεις», επισημαίνει η κυρία Προβατίδου. Μέσα από το καλλιτεχνικό πρίσμα της, θίγει τον ρατσισμό, την περιθωριοποίηση, τον ξεριζωμό και την ανισότητα.

Ως εκπαιδευτικός της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, η κυρία Βίλμα Μενίκη (αριστερά), παρατηρεί ότι ακόμη και στις μέρες μας, στα εκπαιδευτικά εγχειρίδια τα δύο φύλα παρουσιάζονται με στερεοτυπικό τρόπο: η μαμά που κρατάει στην αγκαλιά ένα μωρό κι ο μπαμπάς – οικοδόμος ή υπάλληλος γραφείου. Ως καλλιτέχνης από την άλλη, διαπιστώνει ότι η γυναικεία οπτική υποαντιπροσωπεύεται στα μουσεία και τις γκαλερί.

«Μια τέτοια μέρα στέκεται καλή αφορμή για να βγουν οι γυναίκες από την σκοτεινή πλευρά του φεγγαριού. Να προβάλλουν στο φως τα έργα, αλλά και τα προβλήματά τους. Όχι όμως σε μια λογική σύγκρουσης με το αντίθετο φύλο, αλλά συνεργασίας και υποστήριξης» λέει στο «Βήμα». Επέλεξε οι φωτογραφίες της να παρουσιάζουν τις γυναίκες που ταξιδεύουν, που ζυμώνονται με άλλους πολιτισμούς, που κινούνται στον κόσμο.

«Η Ημέρα της Γυναίκας δεν είναι γιορτή. Είναι μια ημέρα συμβολική, που μας επιτρέπει να αναδείξουμε τα προβλήματα και τις ανάγκες των γυναικών μέσα στις σύγχρονες κοινωνίες. Προβλήματα που είναι εκεί κάθε μέρα και ζητούν λύσεις», τονίζει η κυρία Ιωάννα Ταχμιντζή (δεξιά), ανεξάρτητη φωτογράφος.

Με τον φακό της αποτύπωσε, ειδικά για την συγκεκριμένη έκθεση, γυναίκες που μετακινούνται με το μετρό, επισημαίνοντας μάλιστα ότι αποτελούν την πλειοψηφία των επιβατών σε σχέση με τους άνδρες. «Οι φωτογραφίες, αν και αποτελούν στιγμιαίες ματιές, προκαλούν την φαντασία των θεατών, ευαισθητοποιούν και προβληματίζουν», λέει η κυρία Ταχμιντζή. Μέσα στην κρίση που βιώνει η ελληνική κοινωνία, εστιάζει στην ανάγκη των γυναικών για αξιόπιστα, ασφαλή και οικονομικά μέσα μεταφοράς.

Έξι γυναίκες συγγραφείς ενώνουν τις πένες τους σε μια συλλογή Διηγημάτων, μετά από πρόσκληση της Γενικής Γραμματείας Ισότητας των Φύλων και της European Union National Institutes for Culture (EUNIC), με στόχο μέσα από τα δικά τους μάτια να μας ταξιδέψουν στον κόσμο των γυναικών. Η συλλογή αυτή, αφιερωμένη στα δικαιώματα των γυναικών όλου του κόσμου, παρουσιάζεται ανήμερα της Ημέρας της Γυναίκας, στις 19.30, στο Ινστιτούτο Θερβάντες.

Οι έξι διακεκριμένες συγγραφείς που ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα είναι οι κυρίες Ρέα Γαλανάκη (Ελλάδα), Βανέσσα Γκέμπι (Βρετανία), Μάρτα Πεσσαροδόνα (Ισπανία), Αννέττε Μάττσον (Νορβηγία), Ρήνα Κατσελλή (Κύπρος) και Ντάσια Μαραΐνι (Ιταλία), καταγράφοντας τις σκέψεις, τα βιώματα και τις ιδέες τους για θέματα φύλου. Στην εκδήλωση θα παρευρεθούν και θα μιλήσουν για το διήγημά τους, αλλά και τον ρόλο της γυναίκας στην κοινωνία που ζει η κάθε μία, οι τέσσερις πρώτες συγγραφείς.

«Όταν μου ζητήθηκε να γράψω ένα διήγημα σχετικό με τα δικαιώματα των γυναικών και την ισότητα των φύλων, επέλεξα η ηρωίδα μου να ζει στην σημερινή κυπριακή κοινωνία, όπου οι νόμοι, εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων, δεν κάνουν διάκριση μεταξύ ανδρών και γυναικών» λέει στο «Βήμα» η Κύπρια συγγραφέας, κυρία Ρήνα Κατσελλή. Προσδιορίζει τους νόμους ως θεσμοθετημένα ήθη μιας κοινωνίας, με αποτέλεσμα «όταν ένας νόμος δεν συνάδει με τα ήθη τότε να μένει ανενεργός και άχρηστος».

Ως αποτέλεσμα, υπάρχουν και στην κυπριακή κοινωνία τομείς στους οποίους η γυναίκα καταπιέζεται, περιθωριοποιείται και αναγκάζεται να μην ζει ισότιμα με τους συνανθρώπους της. Έναν από αυτούς αναδεικνύει η κυρία Κατσελλή στο διήγημά της, με τίτλο «Μετά το γαμήλιο δείπνο», το οποίο εστιάζεται στον έγγαμο βίο της ηρωίδας, στον τρόπο αντιμετώπισης από τον σύζυγό της και στην καταπίεση που βιώνει.