Οι γιορτές των Χριστουγέννων, άρρηκτα συνδεδεµένες µε την αλλαγή του χρόνου, διαπνέονται κατά κανόνα από αισιοδοξία. Ισορροπούν ανάµεσα στην κούραση της χρονιάς που εκπνέει και στην ελπίδα για τη χρονιά που έρχεται. Το 2011 και η δυσµενής οικονοµική συγκυρία άφησαν πίσω τους θύµατα, χρίζοντας το 2012 σε έτος – φόβητρο, απειλή για τα χειρότερα και πάντως περίοδο φόβου, συστολής και εσωστρέφειας. Οι ιστορίες ανθρώπων της διπλανής πόρτας, που η εφετινή Πρωτοχρονιά τους βρίσκει στο ταµείο ανεργίας, δηλωτικές των αισθηµάτων απογοήτευσης και ανησυχίας των Ελλήνων για το µέλλον τους. Αισθήµατα που δεν έχουν σύνορα, δεν γνωρίζουν γλώσσες, δεν ξεχωρίζουν λαούς και κράτη. Το παρήγορο είναι ότι η σύγχρονη Ευρώπη µοιάζει πλέον να προβάλλει κοινά αιτήµατα, µε όπλο κοινές αξίες, προκειµένου να αντισταθεί σθεναρά στην περιδίνηση των καιρών και να κρατήσει αρραγές το οικοδόµηµα για χάρη όσων έπονται: των νέων.
Από τον πολύπαθο ευρωπαϊκό Νότο ως τις ισχυρότερες χώρες του Βορρά και από τη σκανδιναβική χερσόνησο ως τα Βαλκάνια οι νέοι ολόκληρης της Ευρώπης αναµένουν το 2012 µε ένα µείγµα φόβου, απαισιοδοξίας αλλά και µε την αίσθηση µιας αρχόµενης ευρωπαϊκής αλληλεγγύης. Σε πείσµα όσων προσπαθούν να χωρίσουν την ΕΕ σε ζώνες διαφορετικών ταχυτήτων, οι νέοι Ευρωπαίοι µοιράζονται τα ίδια προβλήµατα και εκµυστηρεύονται παρόµοιες αγωνίες, καθώς η ανεργία, η οικονοµική ανασφάλεια και οι κοινωνικές ανισότητες δεν κάνουν διακρίσεις ανάµεσα σε «Βορείους» και «Νοτίους». Μέσα από τα κοινά προβλήµατα γίνεται πλέον επιτακτικό το αίτηµα για κοινή λύση. Πιστεύοντας ακράδαντα στις δυνάµεις µιας «ενωµένης» Ευρώπης, οι νέοι καλούν τους πολιτικούς να αναλάβουν δράση, καθώς βλέπουν ότι στην αυγή του 2012 η κρίση µπορεί να αντιµετωπιστεί µόνο… συλλογικά.
«Αποφοίτησα από το Πανεπιστήµιο το 2009 και από τότε έχω εργαστεί ως “µαθητευόµενη” σε… πέντε εταιρείες, αλλά παραµένω απλήρωτη. Ολοι φοβόµαστε ότι θα πηγαίνουµε για πάντα από πρακτική σε πρακτική, χωρίς καµία ελπίδα να βρούµε κάποια στιγµή κανονική δουλειά. Η αξιοπιστία της χώρας µου µειώνεται διαρκώς και αναµένεται ακόµη σκληρότερη λιτότητα». Τα λόγια της 27χρονης ιταλίδας οικονοµολόγου Ροµπέρτα Πανταλεόνε θα µπορούσαν κάλλιστα να έχουν ειπωθεί και από µια συνοµήλική της στην Ελλάδα. Στη γειτονική χώρα η «ντόλτσε βίτα» αποτελεί παρελθόν και οι νέοι διηγούνται πια ιστορίες που θυµίζουν ελληνική καθηµερινότητα. Εν µέσω απαισιοδοξίας, ωστόσο, διαφαίνεται ένα ίχνος ελπίδας για το 2012: «Ελπίζω ότι το αδιέξοδο θα αποτελέσει ευκαιρία για να δουν επιτέλους οι ηγέτες την ΕΕ όχι απλώς ως οικονοµική αλλά ως πολιτική ένωση, να αντιληφθούν δηλαδή ότι τα προβλήµατα µιας χώρας αφορούν ολόκληρη την Ευρώπη. Αυτή θα ήταν µια αληθινή “πολιτική επανάσταση”, η οποία θα έφερνε την επόµενη ηµέρα!» τονίζει η κυρία Πανταλεόνε.
«Στη Γαλλία, όπως ακριβώς και στην Ελλάδα, οι τιµές αυξάνονται, η ανεργία καλπάζει, οι νέοι πτυχιούχοι πληρώνονται όλο και λιγότερο, η ακροδεξιά κερδίζει όλο και περισσότερο έδαφος, ενώ ακόµη και η γαλλική οικονοµία κινδυνεύει να χάσει το ΑΑΑ και να υποβαθµισθεί – όπως ακριβώς συνέβη και στην ελληνική οικονοµία» τονίζει µιλώντας στο «Βήµα» η 27χρονη γαλλίδα Ματίλντ Οτρέ. Αν και παραδέχεται ότι υπό αυτές τις συνθήκες το 2012 φαντάζει ζοφερό για τους νέους της Ευρώπης, υπογραµµίζει ότι η ελπίδα µπορεί να επέλθει µόνο µέσα από κοινές λύσεις. «Το σηµαντικότερο είναι να επιβληθεί ένας κοινός έλεγχος στο τραπεζικό σύστηµα, το οποίο φέρει και τη µεγαλύτερη ευθύνη για την κρίση, όχι µόνο στην ΕΕ αλλά και διεθνώς» καταλήγει.
«Οι πολιτικοί πλέον έχουν ξεπεραστεί από τις εξελίξεις και πιστεύω ότι πολύ σύντοµα θα αναγκαστούν να δουν ότι ο διαχωρισµός της Ευρώπης σε πολιτική και νοµισµατική ένωση δεν είναι πλέον ρεαλιστικός. Πρέπει να αντιληφθούν ότι µε αυτή τη διστακτικότητα υποθηκεύουν το µέλλον µας, καθώς διατηρούν µια “µπερδεµένη” κατάσταση που δεν προάγει την ανάπτυξη» λέει στο «Βήµα» η 26χρονη γερµανίδα ασκούµενη δικηγόρος Χέλεν Μπρούγκερ. «Οι νέοι στη Γερµανία φοβούνται ότι θα “χάσουµε” και το ευρώ, τη στιγµή που οι αναµνήσεις από το ισχυρό γερµανικό µάρκο είναι ακόµη ζωντανές! Ακόµη και εν µέσω κρίσης πιστεύουµε ότι έχουµε την οικονοµική δυνατότητα να αποκοµίσουµε κέρδος και να είµαστε παραγωγικοί. Υπό αυτή την έννοια, όποιο µοντέλο και αν ακολουθήσουν οι ηγέτες της Ευρώπης, θα υπάρξει πρόοδος γιατί υπάρχει το δυναµικό. Το ζητούµενο είναι να… µην παραµείνουν άλλο σε αδράνεια» προσθέτει χαρακτηριστικά.
«Στην ατµόσφαιρα πλανάται µια απροσδιόριστη αίσθηση ότι τα πράγµατα το 2012 θα δυσκολέψουν. Ταυτόχρονα όµως υπάρχει αρκετή αισιοδοξία ανάµεσα στους νέους, καθώς οι δυσκολίες αναγκάζουν τους πολίτες να αµφισβητήσουν τα υπάρχοντα µοντέλα διακυβέρνησης στην Ευρώπη και έτσι να ασκήσουν πίεση για να τα αλλάξουν» προσθέτει η 30χρονη αυστριακή συγγραφέας και δηµοσιογράφος Μαρτίνα Μπάχλερ.
Η φοιτητική ζωή έχει παύσει προ πολλού να συµβολίζει την ανεµελιά και την «καλοπέραση» για τους νέους Ευρωπαίους και το 2012 αναµένεται να φέρει… περισσότερα δίδακτρα και λιγότερες προοπτικές για εργασία. «Τα δίδακτρα του Πανεπιστηµίου αυξάνονται και την ίδια στιγµή η ανεργία των νέων αγγίζει ιστορικά όρια. Οσοι φίλοι µου έχουν ικανότητες αποφασίζουν να φύγουν για το εξωτερικό γιατί µόνο εκεί µπορούν να βρουν την αναγνώριση και τον µισθό που τους αξίζει. Η νέα κυβέρνηση δεν προτίθεται να εφαρµόσει διαφορετική πολιτική και στο 2012 δεν διαφαίνεται φως στο τούνελ» αναφέρει µιλώντας στο «Βήµα» η 20χρονη φοιτήτρια του Πολυτεχνείου της Βαρκελώνης Κριστίνα Μπαράσα. Στην – «αποµονωµένη» µετά την τελευταία Σύνοδο Κορυφής – Βρετανία τα πράγµατα δεν είναι καλύτερα για τους νέους. «Οι νέοι δέχονται διπλό πλήγµα. Αφενός την υψηλότατη ανεργία που για τις ηλικίες κάτω των είκοσι πέντε έχει αγγίξει το υψηλότατο όριο εδώ και δεκαετίες. Αφετέρου, τη µεγάλη αύξηση των διδάκτρων στα πανεπιστήµια, που εφεξής θα µεταφράζεται σε ένα χρέος ύψους 40.000 στερλινών για κάθε φοιτητή! ∆εκάδες χιλιάδες συνοµήλικοί µου εγκατέλειψαν τις σπουδές τους για καθαρά οικονοµικούς λόγους εφέτος και φοβάµαι ότι το 2012 ο αριθµός θα αυξηθεί. Εν τέλει, υπό αυτές τις συνθήκες η ανώτατη εκπαίδευση θα καταλήξει να απευθύνεται σε µια ευνοηµένη ελίτ» υπογραµµίζει, µιλώντας στο «Βήµα», ο 19χρονος βρετανός φοιτητής Τοµ Χίθκοτ.
Τη στιγµή που ολόκληρη η υφήλιος έχει στραµµένα τα µάτια στα «µαύρα πρόβατα» της ευρωζώνης, όπως η Ελλάδα και η Ιταλία, οι νέοι των χωρών που δεν ανήκουν στο ευρώ παρακολουθούν τις εξελίξεις από το περιθώριο, βιώνοντας τη δική τους αβεβαιότητα. Στη γειτονική Βουλγαρία πριν από τέσσερα χρόνια η πλειονότητα των πολιτών πανηγύριζε την είσοδο στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Σήµερα η χώρα τελεί εν αναµονή της εισόδου της στην ευρωζώνη, ωστόσο οι πανηγυρισµοί έχουν… εκλείψει. «Η ΕΕ ως θεσµός αµφισβητείται όλο και περισσότερο. Η πλειονότητα των νέων Βουλγάρων νιώθουν ότι δεν έχουµε “απολαύσει” τις θετικές συνέπειες της ένταξης και έχουµε πολύ περισσότερο υποστεί τα δεινά της ευρωπαϊκής κρίσης» λέει στο «Βήµα» η 28χρονη βουλγάρα ιδιωτική υπάλληλος Ελενα Σίντοβα (φωτογραφία αριστερά). «Το θετικό στοιχείο είναι ότι οι νέοι Βούλγαροι επενδύουν όλο και περισσότερο στα στοιχεία που προάγουν στη χώρα µας τη συλλογικότητα, όπως στην καλλιέργεια της κουλτούρας µας, στον εθελοντισµό, στην προστασία του περιβάλλοντος και στην ανάπτυξη της τεχνολογίας. Οταν καταφέρνεις να στηρίζεσαι στις δικές σου δυνάµεις, τότε ακόµη και σε δύσκολους καιρούς καταφέρνεις να προοδεύεις» καταλήγει.
«Η κρίση δεν έχει εκδηλωθεί σε µεγάλο εύρος στη Σουηδία, ωστόσο βλέπουµε την αβεβαιότητα να αυξάνεται µήνα µε τον µήνα και αντιλαµβανόµαστε ότι τα πράγµατα µπορούν να γίνουν πολύ χειρότερα, κυρίως λόγω της άρνησης των τραπεζών να παράσχουν πιστώσεις ώστε να κινηθεί το χρήµα στην αγορά» λέει στο «Βήµα» η 29χρονη νοσηλεύτρια Χάνα Θιµ (φωτογραφία δεξιά). Και όπως προσθέτει χαρακτηριστικά «υπό αυτές τις συνθήκες, το µόνο που µας δίνει ελπίδα για το 2012 είναι το γεγονός ότι… δεν ανήκουµε στο ευρώ»!
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
