Αρκετά αρνητικά ρεκόρ και δυσλειτουργίες ανάμεσα στις χώρες του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), παρουσιάζει το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα, όπως διαπιστώνεται σε έκθεση του διεθνούς οργανισμού που παρέδωσε την Τρίτη στην υπουργό Παιδείας κυρία Αννα Διαμαντοπούλου ο γενικός γραμματέας του Ανχελ Γκουρία.

Στην έκθεση διαπιστώνεται, κατ’ αρχάς, ότι η Ελλάδα εμφανίζεται να υστερεί στο διεθνές πρόγραμμα μαθητικής αξιολόγησης PISA σε σχέση με χώρες που έχουν την ίδια ή και χαμηλότερη οικονομική ανάπτυξη, ενώ την τελευταία δεκαετία χώρες που ξοδεύουν το ίδιο ή και χαμηλότερο ποσό ανά μαθητή, σε σχέση με την Ελλάδα, εμφανίζουν μεγαλύτερη πρόοδο στις μαθητικές επιδόσεις. Αντίθετα, η πρόοδος των Ελλήνων μαθητών κινείται με πιο αργούς ρυθμούς.

Επισημαίνεται ακόμη ότι ο λόγος εκπαιδευτικός/μαθητές, καθώς και ο αριθμός των μαθητών ανά τάξη, είναι από τους χαμηλότερους στην Ευρώπη, ενώ οι εκπαιδευτικοί διδάσκουν τις λιγότερες ώρες την εβδομάδα σε σχέση με όλους τους ευρωπαίους συναδέλφους τους. Από την έρευνα των ειδικών του ΟΟΣΑ, πάντως, προκύπτει ότι οι μισθοί των εκπαιδευτικών στην Ελλάδα είναι χαμηλότεροι από τον μέσο όρο των χωρών του ΟΟΣΑ. Παράλληλα, όμως, ο μέσος μισθός σε σχέση με τον αριθμό των μαθητών ξεπερνάει τον μέσο όρο των χωρών – μελών του Οργανισμού.

Η Ελλάδα είναι μία από τις ελάχιστες χώρες της Ευρώπης, όπου απουσιάζει ένα σύστημα αξιολόγησης των εκπαιδευτικών και του έργου τους, όπως και αξιόπιστοι δείκτες μέτρησης της αποτελεσματικότητας και της ποιότητας του συστήματος.

Αν και αναγνωρίζεται η θεαματική αύξηση του αριθμού των μαθητών που ολοκληρώνουν τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και συνεχίζουν τις σπουδές τους στην τριτοβάθμια, επισημαίνεται ότι η Ελλάδα κατέχει το μικρότερο ποσοστό των φοιτητών ανάμεσα στις χώρες της Ευρώπης που ολοκληρώνουν τις σπουδές τους στον προβλεπόμενο χρόνο φοίτησης. Με άλλα λόγια, τα ελληνικά πανεπιστήμια διαθέτουν τον μεγαλύτερο αριθμό «αιώνιων» φοιτητών σε ολόκληρη την Ευρώπη.

Αναφέρεται, επίσης, ότι το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα είναι ένα από τα πλέον συγκεντρωτικά στην Ευρώπη, την ίδια ώρα που σε άλλες χώρες υπήρξε θεαματική αποκέντρωση με τα σχολεία και τα πανεπιστήμια να αντεπεξέρχονται με επιτυχία στις ανάγκες των μαθητών και των φοιτητών, αλλά και να βελτιώνουν τις συνθήκες εργασίας του εκπαιδευτικού προσωπικού και των ερευνητών.

Οι συντάκτες της έκθεσης σημειώνουν, τέλος, ακόμη ότι η μορφολογία του εδάφους, με τις πολλές μικρές ορεινές κοινότητες και τα μικρά νησιά, αποτελεί μια επιπλέον πρόκληση για το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα, προσθέτοντας ότι η εμπειρία από πολλές χώρες του ΟΟΣΑ αποδεικνύει ότι η αυτή η πρόκληση μπορεί να αντιμετωπιστεί με επιτυχία.

Στην έκθεση αναφέρεται ότι η σημερινή κυβέρνηση έχει προωθήσει σημαντικές μεταρρυθμίσεις στις τρεις βαθμίδες της εκπαίδευσης αλλά και τη διοικητική δομή του εκπαιδευτικού συστήματος.

Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στον θεσμό του νέου σχολείου και το νόμο – πλαίσιο για την τριτοβάθμια εκπαίδευση. Όπως επισημαίνεται, οι μεταρρυθμίσεις αυτές κινούνται στο πνεύμα των «καλύτερων πρακτικών που έχουν υιοθετηθεί στις χώρες του ΟΟΣΑ».

Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, το μεγάλο στοίχημα για το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα βρίσκεται στην αποκέντρωση, γεγονός που επισήμανε και στις δηλώσεις του ο γενικός γραμματέας του Οργανισμού. «Χρειάζεται αποκέντρωση γιατί το σύστημα είναι κεντρικό και αυτό αποτελεί μεγάλη πρόκληση» τόνισε ο κ. Γκουρία προσθέτοντας ότι «στην ανώτατη εκπαίδευση υπάρχουν ζητήματα που έχουν να κάνουν με τις εγγραφές και τις αποφοιτήσεις, τη σύνδεση των σπουδών με την αγορά εργασίας».

Από την πλευρά της, η υπουργός Παιδείας έκανε λόγο για «ένα σύνολο εξαιρετικά σημαντικών συστάσεων και προτάσεων, τις οποίες πήραμε και παίρνουμε υπ’ όψιν σε όλη την προσπάθεια των αλλαγών στην Παιδεία» και πρόσθεσε ότι «η συνεργασία θα συνεχιστεί, γιατί χρειαζόμαστε τους καλύτερους από όλο τον κόσμο, όπως και τα καλύτερα παραδείγματα από όλο τον κόσμο».