ΤΗΝ ΩΡΑ που τα ψάρια στο Αιγαίο εξαφανίζονται- με πρώτο το μπαρμπούνι, που τείνει να γίνει είδος υπό εξαφάνιση – μια νέα νομοθετική ρύθμιση έρχεται να βάλει «ταφόπλακα» στην υποθαλάσσια ζωή του ελληνικού Αρχιπελάγους.Τον περασμένο Μάιο με υπουργική απόφαση του τέως υπουργού Θαλασσίων Υποθέσεων, Νήσων και Αλιείας κ. Ι. Διαμαντίδη δίνεται περισσότερος χώρος στις μηχανότρατες για να ψαρεύουν στο ένα ναυτικό μίλι από την ακτή στις σημαντικότερες αλιευτικές περιοχές της χώρας. Και αυτό τη στιγμή που στόχος της απόφασης ήταν η απαγόρευση της αλιείας με μηχανότρατα σε όλη την επικράτεια σε απόσταση μικρότερη από ενάμισι μίλι, ώστε να μη βρεθεί η Ελλάδα ενώπιον του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων. Τελικά, ο στόχος δεν επετεύχθη καθώς, σύμφωνα με πληροφορίες του «Βήματος», η υπουργική απόφαση έχει δοθεί στις νομικές υπηρεσίες της Γενικής Διεύθυνσης Αλιείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, οι οποίες εισηγούνται την παραπομπή της χώρας μας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Η πολυαναμενόμενη απόφαση, η οποία θα εναρμόνιζε την αλιευτική νομοθεσία της χώρας μας με τον ευρωπαϊκό κανονισμό για την προστασία της Μεσογείου (1967/2006) και θα οδηγούσε τη μηχανότρατα σε βαθιά νερά, αποδείχθηκε «ναυάγιο». Το 2008 με απόφαση του τότε αρμόδιου υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης κ. Αλ. Κοντού οι μηχανότρατες είχαν «πλησιάσει» την ακτή στο ένα μίλι κατά παράβαση του Μεσογειακού Κανονισμού Αλιείας, με συνέπεια να λάβει η χώρα μας επιστολή συμμόρφωσης από τη Γενική Διεύθυνση Ναυτιλιακών Υποθέσεων και Αλιείας της ΕΕ. Η υπουργική απόφαση Διαμαντίδη, η οποία θα καταργούσε την απόφαση Κοντού, έθεσε ως γενικό όριο για τις μηχανότρατες το ενάμισι ναυτικό μίλι – με τόσο πολλές παρεκκλίσεις, όμως, οι οποίες κινδυνεύουν να γίνουν ο κανόνας.
Θαλάσσιες εκτάσεις από τον Σαρωνικό και τις Κυκλάδες ως και τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου εντάχθηκαν σε ένα καθεστώς παρέκκλισης σε σχέση με αυτά που ορίζει ο κανονισμός 1967/2006. Δεκατρείς θαλάσσιες περιοχές αποτελούν «εξαιρέσεις» (ΦΕΚ Β΄ 776/6.5.2011), δίχως να υπάρχει σαφής επιστημονική τεκμηρίωση και χωρίς να έχουν κατατεθεί πίνακες συγκεκριμένων αλιευτικών σκαφών τα οποία επιτρέπεται να αλιεύουν στις εξαιρούμενες περιοχές. Επιπλέον, ως σήμερα δεν έχει χαρτογραφηθεί ούτε ένα τετραγωνικό μέτρο τραγάνας (προστατευόμενα κοραλλιογενή ερυθροφύκη, τα οποία αποτελούν σημαντικό βιότοπο για πολλά είδη ψαριών) στην οποία δεν επιτρέπεται η αλιεία με μηχανότρατα, ακόμη και αν βρίσκεται στα 10 μίλια από την ακτή. «Εστω και αυτά τα ελάχιστα που προβλέπει ο Μεσογειακός Κανονισμός δεν έχουν υλοποιηθεί στη χώρα μας, Παρ΄ όλα αυτά το ένα μίλι για ορισμένους αποτελεί “φεουδαρχικό” δικαίωμα» λέει ο διευθυντής του Ινστιτούτου Θαλάσσιας Προστασίας «Αρχιπέλαγος» κ. Θ. Τσιμπίδης.
Επειδή θα μπορούσε κάποιος να πει «τι ενάμισι, τι ένα ναυτικό μίλι… για μισό μίλι δεν μπορούν να τα βρουν;», την απάντηση τη δίνουν οι ειδικοί. «Το θέμα δεν είναι ποσοτικό, αλλά ποιοτικό.Στη διαφιλονικούμενη ζώνη (1-1,5 μίλι από την ακτή) μετακινούνται ψάρια και άλλοι θαλάσσιοι οργανισμοί από τα βαθύτερα προς τα πιο ρηχά και θερμά νερά για να αναπαραχθούν.Οι τράτες σκοτώνουν τα νεαρά ψάρια προτού προλάβουν να μεγαλώσουν ώστε να αναπαραχθούν και αυτά με τη σειρά τους.Αυτό στη δική μας γλώσσα λέγεται γενοκτονία» τονίζει η υδροβιολόγος κυρία Αναστασία Μήλιου. Από την πλευρά του, ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ενωσης Πλοιοκτητών Μέσης Αλιείας (ΠΕΠΜΑ) κ. Ι. Μπουντούκος επισημαίνει ότι, αν η υπουργική απόφαση Διαμαντίδη απορριφθεί από τις Βρυξέλλες, αυτό σημαίνει πως οι αρμόδιες ελληνικές υπηρεσίες δεν έκαναν σωστά τη δουλειά τους. «Η υπουργική απόφαση ούτως ή άλλως δεν ικανοποίησε τον κλάδο καθώς περιλαμβάνει ελάχιστες περιοχές όπου επιτρέπεται στις μηχανότρατες η αλιεία κατά παρέκκλιση στο ένα μίλι. Δεν καλύπτει τις ανάγκες του συγκεκριμένου αλιευτικού εργαλείου» αναφέρει ο κ. Μπουντούκος, επισημαίνοντας ότι οι μηχανότρατες στη χώρα μας και να ήθελαν δεν θα μπορούσαν να δουλέψουν στο ένα μίλι σε όλη την Ελλάδα εξαιτίας των ιδιαιτεροτήτων της ελληνικής ακτογραμμής αλλά και των τοπικών απαγορεύσεων.
«Μόνο στο 30% της ακτογραμμής θα μπορούσαμε να ψαρέψουμε στο ένα μίλι.Αφενόςυπάρχουν οι τοπικές απαγορεύσεις για τον Παγασητικό, τον Μαλιακό,τον Θερμαϊκό,τον Νότιο Ευβοϊκό κ.ά., αφετέρου η ιδιομορφία του ελληνικού βυθού θέτει περιορισμούς.Σε πολλές περιοχές στα δύο-τρία μίλια από την ακτή παρατηρείται ραγδαία αύξηση του βάθους, γεγονός που καθιστά αυτά τα αλιευτικά πεδία ακατάλληλα για αλιεία.Δεν μπορεί η μηχανότρατα να ψαρέψει στα 500 ή στα 1.000 μέτρα.Στην Ιταλία υπάρχουν περιοχές όπου κατά παρέκκλιση ψαρεύουν στο 0,7 μίλι» υποστηρίζει ο κ. Μπουντούκος. Μάλιστα, όπως λέει, μόνο στην Ελλάδα έχουν τεθεί χρονικές απαγορεύσεις στη μηχανότρατα, με συνέπεια να εργαζόμαστε μόνο οκτώ μήνες τον χρόνο.
Απογοητευτικά είναι τα συμπεράσματα που προέκυψαν από την αλιευτική έρευνα την οποία πραγματοποίησε η ερευνητική ομάδα του «Αρχιπελάγους» στο Ανατολικό Αιγαίο. Οπως καταδεικνύουν τα στοιχεία που συνέλεξε τα τελευταία δυόμισι χρόνια, η πορεία της αλιευτικής παραγωγής είναι πτωτική ενώ παρατηρήθηκε αύξηση του ποσοστού αλίευσης νεαρών ψαριών τα οποία δεν έχουν φθάσει σε αναπαραγωγική ηλικία. Ειδικότερα, τα ιχθυαποθέματα προσεγγίζουν τα όρια της κατάρρευσης καθώς την περίοδο Ιανουαρίου- Μαΐου 2011 εμφανίζουν μείωση κατά 51% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2010. Μάλιστα, στα λεγόμενα πρώτα ψάρια (συναγρίδα, σαργός, μπαρμπούνι, κουτσομούρα, λυθρίνι, σκαθάρι) η πτώση των αλιευμάτων στην περιοχή της Σάμου έφθασε στο 88%.
Μεγάλο «αγκάθι» για τους επαγγελματίες αλιείς αποτελεί η αλιεία με αθέμιτες μεθόδους.Τα παράνομα ψάρια και θαλασσινά διακινούνται «νομίμως» και χωρίς κανέναν έλεγχο τόσο στις τοπικές αγορές των νησιών όσο και στην Αθήνα όπου μεταφέρονται ανενόχλητα με φορτηγά ψυγεία. Στη Νότια Νάξο, στην Αμοργό, στην περιοχή γύρω από τα Κουφονήσια και στη Νότια Κρήτη πραγματοποιείται σχεδόν καθημερινά αλιεία με δυναμίτιδα και σύνθετες εκρηκτικές ύλες.
Αλλά και οι ερασιτέχνες αλιείς συχνά γίνονται «πληγή» καθώς αρκετοί χρησιμοποιούν μπουκάλες, ψαροντούφεκο τη νύχτα με υποβρύχιο φωτισμό, ακόμη και κομπρεσέρ για την οστρακαλιεία πετροσωλήνας.
Σε παρανομίες επιδίδονται συχνά τόσο οι ιδιοκτήτες μηχανότρατας και γρι-γρι όσο και οι παράκτιοι αλιείς. Η εκπαίδευση των λιμενικών είναι ελλιπής, η λιμενική υπηρεσία δεν διαθέτει τα απαραίτητα εργαλεία για την παρακολούθηση και τον έλεγχο των αλιέων, ενώ ανεπαρκής είναι και η λειτουργία του δορυφορικού συστήματος παρακολούθησης (VΜS) που διαθέτει το Ελληνικό Κέντρο Ελέγχου Αλιείας, γεγονός που διαιωνίζει την παραβατικότητα.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
