Υπάρχουν εορτασμοί και εορτασμοί. Ο σημερινός, για την Παγκόσμια Ημέρα κατά της Δίαιτας, διεκδικεί τον τίτλο του πλέον ιδιότυπου. Καθιερώθηκε άλλωστε το 1992, με πρωτοβουλία της Μέρι Εβανς Γιανγκ, επικεφαλής σχετικής εκστρατείας στη Βρετανία, και συγγραφέα του βιβλίου «Τα έχεις όλα, χωρίς να κάνεις δίαιτα».
Εχοντας ταλαιπωρηθεί από νευρική ανορεξία, η κυρία Evans καλεί τους αναγνώστες της να αποτινάξουν τα άγχη που δημιουργούν τα κοινωνικά στερεότυπα περί ομορφιάς και να αποδεχθούν χωρίς σύνδρομα τα κιλά που τους χάρισε η φύση. Απώτερος στόχος, η κατανόηση των ζημιών που μπορεί να επιφέρει στον οργανισμό μία δίαιτα αδυνατίσματος, αλλά και η εξάλειψη των διακρίσεων κατά όλων όσοι είναι τροφαντοί.
Αφορμή κινητοποίησης της Εβανς Γιανγκ, πέρα από το προσωπικό της πρόβλημα, ήταν η είδηση αυτοκτονίας μίας 15χρονης έφηβης που δεν μπορούσε να χάσει βάρος. «Do not forget to celebrate No Diet Day», έγραφε στο δελτίο τύπου που απέστειλε στα ΜΜΕ, κι΄ από τότε η Ημέρα εορτάζεται στην Αυστραλία, τον Καναδά, τη Ρωσία, τη Νότιο Αφρική, τη Νέα Ζηλανδία, τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Αγγλία, τη Γερμανία, τη Νορβηγία.
Η Παγκόσμια Ημέρα κατά της Δίαιτας συμβολίζεται με μία μπλε κορδέλα, και αποτυπώνει την αντίθεση στη συνεχή εμμονή με την εμφάνιση, αλλά και στις δίαιτες ταχείας απώλειας βάρους.
Η φιλοσοφία
Βασικό επιχείρημα της φιλοσοφίας αυτής είναι ότι σχεδόν όλες οι διατροφικές διαταραχές οφείλονται κατά κύριο λόγο σε δίαιτες, και την εμμονή με το σωματικό βάρος. Υπερφαγία, βουλιμία, νευρική ανορεξία συσχετίζονται σθεναρά με τους διατροφικούς περιορισμούς, και την έλλειψη ανακλαστικών στο αίσθημα της πείνας ή του κορεσμού.
Ποιά δίαιτα εξάλλου έχει μόνιμα αποτελέσματα; Η επανάκτηση των χαμένων κιλών είναι πρόβλημα των απανταχού – έστω και λίγο – υπέρβαρων. Έρευνες έχουν μάλιστα δείξει ότι όσοι ακολουθούν συχνά δίαιτες έχουν περισσότερες πιθανότητες να παχύνουν από τους υπόλοιπους.
Οσο για τη διαδικασία αυτή καθεαυτή, μοιάζει με κατεξοχήν μαζοχιστικό μαρτύριο. Οσοι δεν γευματίζουν κανονικά, νοιώθουν συχνά αδύναμοι, κι’ εξαντλημένοι, ενώ συγκεντρώνονται με δυσκολία στο εργασιακό τους αντικείμενο.
Οι ορκισμένοι εχθροί της ζυγαριάς τονίζουν και κάτι ακόμη: η προσωπικότητα είναι αυτή που μετράει, όχι η αναλογία στήθος – μέση – περιφέρεια… Είναι σαν να κοιτάς το περιτύλιγμα και να αγνοείς το περιεχόμενο ενός δώρου. Ψέματα;
Η γνώμη του ειδικού
«Οποιος επιθυμεί να χάσει βάρος, θα πρέπει να υιοθετήσει σωστούς διατροφικούς κανόνες, όχι μόνον για να επιτύχει τον στόχο του, αλλά και για να σταθεροποιήσει τα κιλά του», τονίζει ο κ. Δημήτρης Γρηγοράκης, πρόεδρος της Ελληνικής Διατροφολογικής Εταιρείας. «Θεωρώ επικίνδυνη κάθε δίαιτα πολλά υποσχόμενη, που στερείται επιστημονικής τεκμηρίωσης και ταυτόχρονα απαιτεί ψυχαναγκασμό, εμμονή ως προς την τήρησή της. Μπορεί να προκαλέσει και ψυχολογικά, και οργανικά προβλήματα, ενώ είναι βέβαιο ότι θα ασκήσει αρνητική επίδραση στον ρυθμό του μεταβολισμού. Έχει άλλωστε αποδειχθεί – με βάση στατιστικά δεδομένα – ότι ο μεταβολισμός «επιβαρύνεται», μειώνεται με τις συνεχείς δίαιτες, και εύλογα κάποια στιγμή τα αποτελέσματα είναι αντίθετα από τα επιθυμητά: παίρνουμε βάρος».
Η σημασία του λίπους
Το λίπος είναι, άλλωστε, σημαντικό για τον ανθρώπινο οργανισμό. Το σώμα κρύβει 25 – 30 δισεκατομμύρια λιποκύτταρα που προσφέρουν πολλαπλά οφέλη, και πρωτίστως εξαιρετική μόνωση. Χωρίς λίπος, το σώμα θα πάγωνε μέχρι θανάτου σε οποιοδήποτε ψυχρό περιβάλλον.
Επίσης, αποτελεί ενεργειακή αποθήκη, που επιστρατεύεται κάθε φορά που αυξάνονται οι απαιτήσεις του οργανισμού. Διαφορετικά, θα γινόταν χρήση του μυϊκού ιστού ως «καυσίμου».
Το λίπος προστατεύει το σώμα από κατάγματα. Με τη μαλακή επίστρωση που παρέχει, απορροφά οποιαδήποτε πρόσκρουση του σκελετού με εξωτερικά στοιχεία.
Δεν εξαρτάται, όμως, πάντα από τη διατροφή το ποσοστό λίπους σε κάθε ανθρώπινο οργανισμό. Ο λόγος είναι καθαρά γενετικός και σχετίζεται άμεσα με τον σωματότυπο.
