Θάλασσα και γράψιμο ανέκαθεν συμβάδιζαν. Ο Τζακ Λόντον αποτύπωσε τις ναυτικές και πειρατικές του περιπέτειες σε μυθιστορήματα και διηγήματα. Ο Χέρμαν Μέλβιλ δούλεψε ως ναύτης σε φαλαινοθηρικό και οι εμπειρίες του εκεί υπήρξαν μια από τις πολλές πηγές έμπνευσης που έδωσαν το γνωστότερο έργο του, τον «Μόμπι Ντικ». Στα καθ΄ ημάς, ο Ανδρέας Καρκαβίτσας στα «Λόγια της Πλώρης» διηγήθηκε τις ιστορίες που άκουσε ως γιατρός σε εμπορικό πλοίο, ενώ οι στίχοι του «μελοποιημένου» ποιητή και επί δεκαετίες ναυτικού Νίκου Καββαδία έχουν τραγουδηθεί απ΄ όλους τους Ελληνες.
Στην ψηφιακή εποχή που διανύουμε, το αλάτι και το ιώδιο συνεχίζουν να… ανοίγουν την όρεξη για γράψιμο. Οχι όμως πια στο χαρτί. Ο πλοίαρχος κ. Χρήστος Γκιόλμας από τον Βόλο μπάρκαρε για πρώτη φορά το 1976. Σχετικά πρόσφατα όμως αποφάσισε να κάνει γνωστές τις ναυτικές του περιπέτειες μέσα από το blog του, που έχει το- ταιριαστό για ναυτικό- όνομα Εξάντας. Μέχρι στιγμής το https://captain-christos. blogspot.com έχει δεχτεί 11.000 επισκέψεις. Πλειοψηφούν οι Ελληνες, όμως μεταξύ τους συμπεριλαμβάνονται και χρήστες από άλλες 55 χώρες. « Προφανώς δεν θέλω να γίνω συγγραφέας. Αλλωστε προτού ξεκινήσω το blogδεν κρατούσα καν ημερολόγιο» λέει σήμερα στο «Βήμα» ο κ. Γκιόλμας. « Πιο πολύ το ξεκίνησα γιατί μου αρέσουν οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές και ειδικότερα το Διαδίκτυο. Είναι ένας εύκολος και φανταχτερός τρόπος να μεταφέρεις τις εμπειρίες σου. Φωτογραφίζεις κάτι στην άλλη άκρη του κόσμουκαι σε λίγα λεπτά το βλέπουν οι δικοί σου. Τα γράμματα που στέλναμε παλιά μπορεί να έφταναν αφού πρώτα είχαμε επιστρέψει σπίτια μας » θυμάται. « Αλλωστε γενικότερα η επικοινωνία με τη στεριά έχει βελτιωθεί πολύ.Πλέον δεν υπάρχουν ούτε σήματα Μορς ούτε μαρκόνηδες.Υπάρχει δορυφορικό τηλέφωνο,το οποίο είναι μεν πανάκριβο αλλά είσαι σίγουρος ότι θα μιλήσεις».
Και η ελληνική πραγματικότητα
Στο ιστολόγιό του καταγράφει κυρίως τις εμπειρίες του από τα ταξίδια του. Η ζοφερή ελληνική πραγματικότητα των τελευταίων μηνών όμως δεν μπορούσε να περάσει απαρατήρητη ακόμα και για κάποιον που βρίσκεται χιλιάδες ναυτικά μίλια μακριά.
« Ολο και περισσότερες αναρτήσεις μου αφορούν την Ελλάδα.Δεν μπορείς να αγνοήσεις αυτά που συμβαίνουν» . Στον κόσμο της ναυτιλίας φαινόμενα όπως οι ατομικές συμβάσεις είναι πραγματικότητα εδώ και πολλά χρόνια. « Οι ναυτικοί από την Ανατολική Ασία και την Ανατολική Ευρώπη κυριαρχούν στα περισσότερα βαπόρια, ανεξαρτήτως σημαίας.Κοστίζουν πολλές φορές το 1/4 σε σχέση με τους Ευρωπαίους.Και βέβαια οι πιο πολύ από αυτούς ελάχιστη αντίληψη της ναυτοσύνης έχουν. Οι μεν έχουν ροπή στο αλκοόλ,οι δε, πολλές φορές δεν έχουν καθόλου αίσθηση της ζωής πάνω στο βαπόρι. Εχει τύχει να αντιμετωπίζουμε σοβαρότατο πρόβλημα έλλειψης αποθεμάτων νερού και εκείνοι να συνεχίζουν να κάνουν μπάνιο κάθε πρωί. Εδωσα εντολή να κλείσουν οι κάνουλες και παρ΄ όλα αυτά η κατανάλωση νερού δεν μειώθηκε. Ανακάλυψα ότι έκαναν μπάνιο κρυφά στο μηχανοστάσιο» εξιστορεί. Πρόβλημα αποτελεί επίσης και η χαμηλή κατάρτισή τους ακόμα και σε όχι αποκλειστικά ναυτικές ειδικότητες . «Ξέρετε τι είναι ο μάγειρας να μην ξέρει να φτιάχνει ψωμί και επί πέντε μήνες να τη βγάζεις μόνο με ψωμί για τοστ ». Ακόμα κι αν οι συνθήκες έχουν χειροτερέψει σε σχέση με το παρελθόν ο κ. Γκιόλμας πιστεύει ότι η κρίση πιθανότατα θα φέρει νέους ανθρώπους στο επάγγελμα. « Τις τελευταίες δεκαετίες οι Ελληνες σνόμπαραν δουλειές όπως είναι οι αγροτικές εργασίες και η θάλασσα. Βλέπω όμως ότι η σημερινή πραγματικότητα είναι τέτοια που αρκετοί θα αναθεωρήσουν τις απόψεις τους».
Ο γιος του 54χρονου καπετάνιου, φοιτητής σήμερα στα ΤΕΙ Μηχανολογίας στη Λάρισα, θέλησε στο παρελθόν να ακολουθήσει τα χνάρια του. « Δεν ήθελα να συμβεί αυτό,αλλά δεν τον πίεσα,απλώς του εξήγησα τα μειονεκτήματα της δουλειάς αυτής.Αυτό που τον έκανε να αλλάξει άποψη ήταν τα λόγια κάποιων συναδέλφων μου, αλλά κυρίως η φοίτησή του,για ένα μικρό χρονικό διάστημα,στη Σχολή Εμποροπλοιάρχων της Μηχανιώνας».
Απόσπασμα από το https://captain-christos.blogspot.com.
Δευτέρα, 25 Οκτωβρίου 2010
Στο λιμάνι του Chesapeake: Μια ιστορία τρέλας
Στις 6 του μηνός μετά το μεσημέρι ενώ βρισκόμουν στο γραφείο μου εμφανίστηκε ο υποπλοίαρχος και αναστατωμένος με πληροφόρησε ότι ένας ναύτης είχε πέσει στο ποτάμι. Η ηρεμία είχε πάει περίπατο! Κατέβηκα στην κουβέρτα (κατάστρωμα). Εκείνη τη στιγμή ανέβαζαν τον ναύτη, ευτυχώς σε καλή κατάσταση, από τη σκάλα του πλοίου. Βρεγμένος και τρομαγμένος με κοίταζε στα μάτια χωρίς να μιλάει. Στην αρχή νόμιζα ότι ήταν ένα τυχαίο γεγονός, ότι γλίστρησε κι έπεσε. ΟΜΩΣ… ΟΜΩΣ… ΟΜΩΣ…! Ηταν εγκληματική πράξη! Ο άνθρωπος σκούπιζε στη δεξιά πλευρά του πλοίου μαζί με τον λοστρόμο κι έναν ακόμα ναύτη όταν ο ηλεκτρολόγος περνώντας από το σημείο αυτό και ενώπιον των άλλων τον κλώτσησε με σκοπό να τον πετάξει στο ποτάμι.
Η πρώτη κλωτσιά δεν έφερε το επιθυμητό γι΄ αυτόν αποτέλεσμα γιατί ο ναύτης πιάστηκε από τα ρέλια (κάγκελα) του πλοίου και κρεμασμένος προσπάθησε να κρατηθεί στο κατάστρωμα, αλλά ο «αφιονισμένος» ηλεκτρολόγος συνέχισε να τον κλωτσάει μέχρι που το κατάφερε. Οι παρόντες αντέδρασαν γρήγορα και σωστά. Πέταξαν ένα σωσίβιο στο ποτάμι που ο «ναυαγός-θύ μα» το άρπαξε και κολυμπώντας προς την αριστερή πλευρά και τη σκάλα του πλοίου τον ανέβασαν στο κατάστρωμα. Ο ηλεκτρολόγος απαθής και χωρίς να δώσει εξήγηση για την πράξη του αποχώρησε από το σημείο και εξαφανίστηκε κάπου στο πλοίο. Είναι άσχημο πράγμα να πέφτεις από 10 μέτρα ύψος στο νερό. Η επαφή με το νερό μοιάζει σαν να πέφτεις σε τσιμέντο. Δεν ξέρω πώς, αλλά ο ναύτης δεν έπαθε τίποτα. Τρέμω, χάνω τον ύπνο μου, σκεπτόμενος αν το συμβάν αυτό λάβαινε χώρα εν πλω. Αν δεν τον είχε πάρει η προπέλα, θα τον είχαμε χάσει στο χάος του ωκεανού. Οι συνέπειες; Καλύτερα να μην τις σκέπτομαι! Επειτα από συνοπτικές διαδικασίες, την επόμενη μέρα ο τρελο-ηλεκτρολόγος αναχώρησε για τις Φιλιππίνες, αντί να πάει φυλακή. Ετσι το πλοίο επανήλθε στην κανονική του ζωή αφήνοντας σε μένα την πικρή γεύση και το ερώτημα, ακόμα μία φορά, «με τι ανθρώπους μ΄ έχουν βάλει να συνεργαστώ(;)» για να φέρω εις πέρας με επιτυχία τη «ναυτική περιπέτεια»! «Ναυτική περιπέτεια»! Δύο λέξεις που περικλείουν τους όρους ασφάλεια, πλοίο, πλήρωμα, φορτίο, αναχώρηση, ταξίδι, άφιξη, κτλ.
Θύμα πειρατείας!
Ο κ. Γκιόλμας θυμάται με μελανά χρώματα ένα πρωινό του Νοεμβρίου του 2008. Το φορτηγό πλοίο «Ρowerful», στο οποίο ήταν τότε πλοίαρχος, δέχτηκε επίθεση, δύο φορές την ίδια μέρα μάλιστα, από σομαλούς πειρατές ενώ διέσχιζε τον Κόλπο του Αντεν. Οι «Τimes» περιέγραψαν το περιστατικό ως «την πρώτη αιματηρή σύγκρουση του βρετανικού Βασιλικού Ναυτικού στην ανοικτή θάλασσα τις τελευταίες δεκαετίες» . « Το βαπόρι ήταν τελείως ανοχύρωτο, πήγαμε να χρησιμοποιήσουμε τις μάνικες του νερού για να τους εμποδίσουμεκαι ξαφνικά οι σφαίρες άρχισαν να πέφτουν βροχή. Ευτυχώς η κατασκευή του πλοίου τους δυσκόλεψε να ανέβουν στο κατάστρωμα και εν τω μεταξύ έφτασε ένα πολεμικό ελικόπτερο. Μόνο πολύ αργότερα μάθαμε ότι τους συνέλαβαν ». Από τότε ο κ. Γκιόλμας δεν έχει περάσει ξανά από τον Κόλπο του Αντεν, μεταξύ Σομαλίας και Υεμένης, περιοχή που θεωρείται η… Μέκκα της παγκόσμιας πειρατείας. « Αν χρειαστεί να το κάνω δεν μπορώ να αρνηθώ, είναι η δουλειά μου. Ελπίζω όμως να μη χρειαστεί».
