Η ισότητα στην Ελλάδα έγινε αίτημα τη δεκαετία του ΄80, σημαία στα φεμινιστικά κινήματα και εξελίχθηκε σε
υπόθεση ποσόστωσης. Ποια είναι όμως η πραγματική θέση της γυναίκας που ζει και διαμένει σήμερα στη χώρα; Τρεις ανθρώπινες ιστορίες δίνουν
τον τόνο καλύπτοντας μόνο μερικές πτυχές της γυναικείας καθημερινότητας. Αφορμή στάθηκε η ημερίδα που διοργάνωσε χθες η Γενική Γραμματεία
Ισότητας των Φύλων με στόχο την παρουσίαση του Εθνικού Προγράμματος για την Ουσιαστική Ισότητα των Φύλων 2010-2013.
Ο εχθρός στο σπίτι
Η Γρηγορία δέχεται χρόνια τώρα πολλαπλές μορφές βίας: σωματική και ψυχολογική βία, λεκτικές απειλές, κυνηγητό- γνωστό ως stocking στη διεθνή βιβλιογραφία. Θύτης, ο άντρας με τον οποίο συνέδεσε τη ζωή της όταν ακόμη ήταν σπουδάστρια στην Πάτρα. Η τελειότητα της πρώτης περιόδου, η γοητεία του στις παρέες, έδωσε σταδιακά τη θέση της σε καταστάσεις βίαιες. Αφορμή η χρήση αλκοόλ, και από τους δύο. Το οινόπνευμα έκανε τον Κώστα να χάνει τον έλεγχο: τα σπρωξίματα έγιναν χαστούκια, οι βρισιές μετατράπηκαν σε απειλές, οι φθορές στο σπίτι πολλαπλασιάστηκαν. Τα δικά του «ταξίδια» με τοξικές ουσίες ήλθαν να κάνουν το σκηνικό κόλαση. Εφθασε στο σημείο να της απαγορεύσει τη νοσηλεία όταν η γυναίκα έπασχε σε κάποια φάση από σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα. «Πού το άρπαξες;» τη ρωτούσε, παρ΄ όλο που γνώριζε ότι η ευθύνη ήταν δική του. «Εκείνη δεν άντεξε» λέει η κυρία Ζωή Κόκαλου, κοινωνική λειτουργός που στηρίζει τη Γρηγορία σε εθελοντική βάση στο πλαίσιο της ακτιβιστικής δράσης της στη Φεμινιστική Πρωτοβουλία για την Αντιμετώπιση της Βίας κατά των Γυναικών.
«Ζήτησε ψυχολογική βοήθεια ύστερα από άγριο ξυλοδαρμόπου την έστειλε στο νοσοκομείο για μέρες πολλές.Τα μάζεψε κι έφυγε από την Πάτρα, επέστρεψε στην επαρχιακή πόληκαταγωγής της,κοντά στους γονείς της. Γρήγοραο Κώστας την εντόπισε και την ακολούθησε. Εγινε η σκιά της. Πλησίασε συγγενείς και φίλους,παραβίασε το σπίτι τηςχωρίς να την αγγίζει. Στα 32 της χρόνιακαι έπειτα από οκταετή σχέση μαζί τουζει σήμερα υπό το καθεστώς τρόμου.
Η κατάσταση είναι τόσο εφιαλτική που ο πρώτος εργοδότης της “αναγκάστηκε” να την απολύσει. Και αυτό είναι το λιγότερο.Περιμένουμε με μαθηματική ακρίβειαεπίθεση θανατηφόρα…». Η κυρία Κόκαλου εξηγεί πόσο ο τρόμος έχει παραλύσει τη Γρηγορία γιατί δεν μπορεί να πάρει δραστικές αποφάσεις (να φύγει, π.χ., και από αυτή την πόλη), ενώ παράλληλα θυμίζει το σύνδρομο της Στοκχόλμης ή άλλως το μετατραυματικό στρες: την κατάσταση στην οποία το θύμα ταυτίζεται με τον θύτη για να επιβιώσει.
«Ας μη χρησιμοποιούμε τη λέξη θύμα» προτείνει. «Θυματοποιεί τις γυναίκες αυτές ακόμη περισσότερο. Είναι επιβιώσασες, ως survivors αναφέρονται πλέον διεθνώς».
«Δεν αντιμετώπισα διακρίσεις»
«Είχα την τύχη, έπειτα από τετραετή ακαδημαϊκή- εργασιακή εμπειρία στις ΗΠΑ,να θητεύσω από την πρώτη στιγμή της επιστροφής μου στην Ελλάδα, εδώ και 14 χρόνια, στη συγκεκριμένη δικηγορική εταιρεία.Η λειτουργία τηςσε διεθνή πρότυπαήταν, εκτιμώ, και ο λόγος για τον οποίο ουδέποτε αντιμετώπισα φαινόμενα διακρίσεων.Υπάρχει Η πραγματικότητα ασφαλώς δεν έχει μόνο μία όψη. Υπάρχουν γυναίκες μορφωμένες, δυναμικές, που διεκδικούν και επιτυγχάνουν όρους ίσους με άνδρες συναδέλφους τους. Γυναίκες που θυμίζουν ότι η Ελλάδα είναι προηγμένη χώρα. Η κυρία Βασιλική Λαζαράκου, δικηγόρος το επάγγελμα, είναι πλέον εταίρος σε μεγάλη εταιρεία που ειδικεύεται στο εταιρικό- εμπορικό- χρηματιστηριακό δίκαιο.
ωστόσοκαι μια κοινωνική παράμετρος:έχουν εισέλθει τόσο πολλές και ικανές γυναίκεςστη δικηγορίακατά τρόπον ώστε η όποιατυχόνεπιφυλακτικότητα του παρελθόντοςνα έχει εξαλειφθεί. Υπάρχουν βεβαίωςτομείς δύσκολα προσπελάσιμοι για γυναίκες, όπως το ποινικό για παράδειγμα. Στον τομέα της κεφαλαιαγοράς- χώρο επίσης ανδροκρατούμενο πριν από μερικά χρόνια-η εμπιστοσύνη στο πρόσωπο των γυναικών κατακτάται με γνώσεις και σκληρή δουλειά. Κακά τα ψέματα, η Ελληνίδα έχει αποδείξει πια ότι μπορεί και καταλαμβάνει θέσεις ευθύνηςτονώνοντας τον κοινωνικό ιστό. Ο ρόλος αυτός πρέπει, και αξίζει τον κόπο, να ενδυναμωθεί ακόμη περισσότερο».
«Ψιθυρίζουν πίσω από την πλάτη μου»
Καθηγήτρια της ρωσικής γλώσσας στη χώρα της, την Ουκρανία, η κυρία Ελένη Κοβάλ εργάζεται ως οικιακή βοηθός στην Ελλάδα από το 1998. «Οι διακρίσεις… ψιθυρίζονται πίσω από την πλάτη μου» λέει χαρακτηριστικά . «Αφορούν το γεγονός ότι είμαι ξένη, ότι ασκώ το συγκεκριμένο επάγγελμα, ότι κατάγομαι από την Ουκρανία, χώρα που βγάζει- κατά το στερεότυπο- γυναίκες ελευθέρων ηθών, που κλέβουν τους άνδρες από τις Ελληνίδες!».
Η κυρία Κοβάλ, θετική και ψύχραιμη εξ ιδιοσυγκρασίας, εξηγείότι «πολύς κόσμος παραξενεύεται στα λεωφορεία και στα τρόλεϊπου με βλέπει να κυκλοφορώ σαν κανονική γυναίκα,καθαρή και περιποιημένη, και όχι ως καημένη μετανάστρια, πεινασμένη, πάντα λυπημένη». Αισθάνεται ωστόσο τη διάκριση του φύλου στο πετσί της όταν μιλάει για τον ρόλο της ως μητέρας. «Δεν μπορώ να δουλέψω με τους όρους που δουλεύει ο άνδρας μουγιατί πολύ απλά δεν ξέρω πού να αφήσω το παιδί μου. Αν υπήρχε φύλαξη, θα ήμουν σε θέση να διεκδικήσω μεγαλύτερη αμοιβήκαι να συμβάλω οικονομικά επί ίσοις όροις στο σπίτι».
Πρόγραμμα πανελλαδικής εμβέλειας από τη Γενική Γραμματεία Ισότητας
Γ υναίκες που ζουν στον κόσμο της κακοποίησης αλλά και εκατοντάδες χιλιάδες άλλες που υφίστανται διακρίσεις βρέθηκαν χθες κάτω από τον μεγεθυντικό φακό της ημερίδας που διοργάνωσε η Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων. Το Εθνικό Πρόγραμμα για την Ουσιαστική Ισότητα των Φύλων 2010-2013 παρουσίασε η γενική γραμματέας κυρία Μαρία Στρατηγάκη τονίζοντας ότι «οι άνι σες συνθήκες ζωής και εργασίας των ανδρών και των γυναικών επιδεινώνονται εξαιτίας της σοβαρής οικονομικής κρίσης σε παγκόσμιο και εθνικό επίπεδο». «Το πρόγραμμα είναι εθνικής εμβέλειας, υπό την έννοια ότι οι δράσεις του επεκτείνονται σε όλες τις περιφέρειες της χώρας» συμπλήρωσε η ίδια, αναφερόμενη στους τρεις πυλώνες παρέμβασης: ο πρώτος αφορά τη νομική κατοχύρωση της ισότητας, ο δεύτερος τις εξειδικευμένες δράσεις και ο τρίτος την ένταξη της ισότητας στις δημόσιες πολιτικές.
Ειδικά ως προς την κακοποίηση ο δεύτερος πυλώνας ενσωματώνει δράσεις όπως η δημιουργία συμβουλευτικών κέντρων και ξενώνων στις πρωτεύουσες των περιφερειών, η λειτουργία πανελλαδικής γραμμής SΟS και η διενέργεια εκστρατείας ευαισθητοποίησης της κοινής γνώμης.
