Την εφαρμογή του μέτρου της εναλλακτικής έκτισης της ποινής εξετάζει το υπουργείο Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, στο πλαίσιο της αποσυμφόρησης των φυλακών της χώρας, οι οποίες ασφυκτιούν εδώ και χρόνια.
Τις τελευταίες ημέρες γίνονται αλλεπάλληλες συσκέψεις για το θέμα μεταξύ του υπουργού Δικαιοσύνης κ. Χ. Καστανίδη, του υφυπουργού κ. Απ. Κατσιφάρα, του γενικού γραμματέα κ. Γ. Δημήτραινα, καθώς και υπηρεσιακών παραγόντων και νομικών συμβούλων του υπουργείου. Οι συσκέψεις εντάθηκαν μάλιστα από την ημέρα που κρατούμενοι ξεκίνησαν αποχή από το συσσίτιο.
Σύμφωνα με πληροφορίες, μέσα στις επόμενες ημέρες ο κ. Καστανίδης θα προβεί σε σχετικές ανακοινώσεις. Οπως θα τονίσει ο υπουργός Δικαιοσύνης, ο θεσμός της εναλλακτικής έκτισης της ποινής, πλέον του κοινωνικού χαρακτήρα του, αποσκοπεί και στη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης στα καταστήματα κράτησης, αλλά και στην αποσυμφόρηση των φυλακών.
Η ηγεσία του υπουργείου Δικαιοσύνης προσανατολίζεται να ακολουθήσει τα ευρωπαϊκά δεδομένα στον τομέα αυτό και να επεκτείνει, αλλά και να καταστήσει δεσμευτικό, το μέτρο της έκτισης της εναλλακτικής ποινής για όλους τους ΟΤΑ και τα ΝΠΔΔ στην περιοχή των οποίων υπάρχουν καταστήματα κράτησης. Μάλιστα, το υπουργείο εξετάζει η εναλλακτική έκτιση της ποινής να επεκταθεί:
* Στον αμιγώς δημόσιο τομέα, παρά το γεγονός ότι για το Δημόσιο έχει κριθεί ότι η απασχόληση κρατουμένων είναι αρκετά επίφοβη.
* Στον ευρύτερο δημόσιο τομέα. * Στον ιδιωτικό τομέα υπό προϋποθέσεις και σε ορισμένες εργασίες, ενώ παράλληλα θα επιχορηγούνται οι εργοδότες από τον ΟΑΕΔ.
Η κοινωνική εργασία ως εναλλακτική έκτιση της ποινής προβλέπεται νομοθετικά στη χώρα μας εδώ και δεκαετίες. Θεσμοθετήθηκε αρχικά επί υπουργίας του Αθ. Κανελλόπουλου τη δεκαετία του ΄90. Μια προσπάθεια ενεργοποίησης του θεσμού της εναλλακτικής έκτισης της ποινής έγινε το 2003, όταν υπουργός Δικαιοσύνης ήταν ο σημερινός Πρόεδρος της Βουλής κ. Φ. Πετσάλνικος. Τότε, ο κ. Πετσάλνικος είχε προχωρήσει στην «πρόσληψη» 60 κρατουμένων προκειμένου να εργαστούν ως επιμελητές σε 15 εφετεία της χώρας. Ως τώρα ο θεσμός αυτός αντιμετωπίζεται με μεγάλη επιφυλακτικότητα από τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης (δήμους, κοινότητες, κτλ.) και από τα Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου που μπορούν να τον υλοποιήσουν. Οι ΟΤΑ, για ψηφοθηρικούς λόγους, δεν καλύπτουν θέσεις στην αποκομιδή απορριμμάτων, στην περιποίηση των κήπων, κτλ., με κρατουμένους, προκειμένου οι θέσεις αυτές να καλυφθούν από «πελάτες»-δημότες.
Παράλληλα, όμως, και οι δικαστές είναι αρκετά διστακτικοί στην εφαρμογή του μέτρου. Μόνον 250 φορείς από τους δεκάδες εκατοντάδες που έχουν τη νομοθετική ικανότητα να εφαρμόσουν το μέτρο της εναλλακτικής έκτισης της ποινής έχουν εκδηλώσει το ενδιαφέρον τους να απασχολήσουν κρατουμένους.
Αποχή από το συσσίτιο
Ντόμινο κινητοποιήσεων στις φυλακές φοβούνται στο υπουργείο Δικαιοσύνης, μετά την αποχή των κρατουμένων από το συσσίτιο που έχει ξεκινήσει σε επτά από τις 36 φυλακές της χώρας. Η αποχή από το συσσίτιο άρχισε μετά τις πρόσφατες επισκέψεις της ηγεσίας του υπουργείου Δικαιοσύνης στις φυλακές Κορυδαλλού, Θεσσαλονίκης και Πατρών.
Εδώ και δύο ημέρες, 3.176 κρατούμενοι από τους 11.736 απέχουν από το συσσίτιο με σωρεία αιτημάτων που έχουν να κάνουν με τη βελτίωση των όρων διαβίωσης στις φυλακές και την αποφυλάκισή τους. Μεταξύ των αιτημάτων που προβάλλουν οι κρατούμενοι είναι:
* Η άρση της νομοθετικής ρύθμισης του πρώην υπουργού Δικαιοσύνης κ. Ν. Δένδια με την οποία έγινε αυστηρότερος ο τρόπος χορήγησης των πενθήμερων αδειών στους κρατουμένους.
* Η απονομή χάριτος σε όσους έχουν καταδικαστεί με ποινή ως πέντε έτη φυλάκισης.
* Η κατάργηση της ισόβιας κάθειρξης σε όσους έχουν καταδικαστεί για παράβαση του νόμου περί ναρκωτικών, ενώ ζητούν η ανώτερη ποινή για τους παραβάτες της νομοθεσίας περί ναρκωτικών να είναι η δεκαετής κάθειρξη.
* Η αποφυλάκιση των κρατουμένων όταν εκτίουν τα τρία πέμπτα της ποινής τους.
Σε τέσσερις πτέρυγες των Φυλακών Κορυδαλλού απέχουν 1.169
κρατούμενοι και 184 γυναίκες υπόδικες, ενώ το σύνολο των κρατουμένων στη μεγαλύτερη φυλακή της χώρας ανέρχεται στους 2.144. Ακόμη, στις Φυλακές της Πάτρας από τους 800 κρατουμένους απέχουν οι 750, στις Φυλακές Μαλανδρίνου από τους 432 απέχουν οι 305, στα Ιωάννινα από τους 250 οι 220, στην Κομοτηνή από τους 307 οι 86 και στα Γρεβενά από τους 526 οι 99.