Ενα επιχρυσωμένο άγαλμα του Πύρρου, του αρχαίου βασιλιά της Ηπείρου, διχάζει τους τελευταίους μήνες την κοινωνία των Ιωαννίνων. Καλλιτέχνες, γλύπτες, η τοπική οργάνωση του ΣΥΡΙΖΑ και πολλοί πολίτες ζητούν την άμεση απομάκρυνσή του, ενώ την ίδια στιγμή η πλατεία μπροστά από τη Νομαρχία Ιωαννίνων, όπου είναι τοποθετημένος ο ανδριάντας, έχει γίνει ήδη δύο φορές «πεδίο μάχης» στις συγκρούσεις μεταξύ ακροδεξιών και αντιεξουσιαστών. Αφορμή, ο… πολιτικός συμβολισμός του μνημείου, όπως έχει διακηρυχθεί από την Ελληνοαμερικανική Ενωση Ηπειρωτών η οποία χρηματοδότησε την τοποθέτησή του, η αισθητική του έργου, αλλά και οι αναφορές στο «μεγαλείο του τελευταίου βασιλιά της Ηπείρου, ολόκληρης της Ηπείρου» που φιλοξενούνται σε ιστοσελίδες με έντονο ακροδεξιό και εθνικιστικό περιεχόμενο. Το «υπονοούμενο» αφορά τη Βόρεια Ηπειρο: τα διαδοχικά συλλαλητήρια για την ελληνικότητά της, στα οποία έχει πρωτοστατήσει το τοπικό παράρτημα της «Χρυσής Αυγής» μπροστά από τον «αμίλητο και ακούνητο» Πύρρο μετετράπησαν σε συγκρούσεις με τους αναρχικούς και τις δυνάμεις της Αστυνομίας. Τα επεισόδια, όμως, στο σίριαλ του… πύρρειου καβγά δεν σταματούν εδώ. Τουλάχιστον τρεις φορές ομάδες που κινούνται στον ευρύτερο αναρχικό χώρο έχουν αποπειραθεί να ρίξουν το άγαλμα από το βάθρο του, τραβώντας το με σκοινιά και σπάζοντας κομμάτια του με σφυριά, θυμίζοντας τις αντίστοιχες… περιπέτειες του αγάλματος του Τρούμαν στην οδό Βασιλέως Κωνσταντίνου στην Αθήνα.
Ο… πολύπαθος ανδριάντας εγκαινιάστηκε τον περασμένο Φεβρουάριο από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας κ. Κάρολο Παπούλια στο περιθώριο των εορταστικών εκδηλώσεων για την 96η επέτειο της απελευθέρωσης της πόλης από τον τουρκικό ζυγό. Το άγαλμα ήταν δωρεά του Αμερικανικού Ιδρύματος για τον Ελληνισμό και της Ελληνοαμερικανικής Ενωσης Ηπειρωτών για να αποτελέσει, όπως έλεγε η σχετική διακήρυξη, «το μνημείο του βασιλιά-συμβόλου των απανταχού Ηπειρωτών». Αξίζει να σημειωθεί ότι το άγαλμα του Πύρρου κατασκευάστηκε στις ΗΠΑ, ενώ πολύ κοντά του, και ακολουθώντας το ίδιο πνεύμα απεικόνισης μορφών της αρχαίας ιστορίας, η ίδια ένωση έχει ανεγείρει και το άγαλμα της Ολυμπιάδος, της βασίλισσας των Μολοσσών, να κρατά από το χέρι τον μικρό Μέγα Αλέξανδρο.
Δεν πέρασαν ούτε δύο εβδομάδες από τα εγκαίνια, και το τοπικό πα ράρτημα της «Χρυσής Αυγής» απηύθυνε κάλεσμα για συλλαλητήριο. Οπως αναρτούσαν στον διαδικτυακό τους χώρο, οι ακροδεξιοί της πόλης ήταν έτοιμοι να διαδηλώσουν «για τα δίκαια των ομογάλακτων Ηπειρωτών, που δοκιμάζονται στη σκλαβωμένη αδερφή της Ελλάδας, Βόρεια Ηπειρο». Και συμπλήρωναν: «Αυτή είναι η ελάχιστη απότιση φόρου τιμής στον μεγάλο Ελληνα και βασιλιά της ΗπείρουΠύρρο».
Η εξέλιξη του συλλαλητηρίου υπήρξε επεισοδιακή. Ομάδες αντιεξουσιαστών πραγματοποίησαν τη δική τους συγκέντρωση, τα πνεύματα οξύνθηκαν, οι συμπλοκές επεκτάθηκαν σε ολόκληρη την πλατεία και στους γύρω δρόμους και οι δυνάμεις των ΜΑΤ επενέβησαν, κάνοντας εκτεταμένη χρήση δακρυγόνων. Τα ίδια επαναλήφθηκαν μία εβδομάδα αργότερα, στα τέλη Μαρτίου, όταν πορεία αναρχικών κατέληξε στο άγαλμα. Ορισμένοι προσπάθησαν να το γκρεμίσουν, οι ακροβολισμένες δυνάμεις των ΜΑΤ επενέβησαν και για δεύτερη φορά η κεντρική πλατεία των Ιωαννίνων μετετράπη σε πεδίο μάχης.
Το λάδι στη φωτιά για τη δεύτερη αυτή φάση του… πύρρειου καβγά ήλθε να βάλει η καινούργια αναφορά της «Χρυσής Αυγής» για «στοιχεία αναρχικά που εμπνέονται από την αλβανική προπαγάνδα» και για «προοδευτικό και πνευματικό σκυλολόι που βεβηλώνει τα εθνικά μνημεία». Νέες απόπειρες για την αποκαθήλωση του αγάλματος υπήρξαν στα μέσα και στα τέλη του Απριλίου, χωρίς όμως αποτέλεσμα πέρα από ορισμένες φθορές. Ο ανδριάντας, όμως, έχει διχάσει και τον καλλιτεχνικό κόσμο της πόλης. Σε συνέντευξή του στον τοπικό Τύπο, ο γλύπτης κ. Γιώργος Χουλιαράς χαρακτήρισε από αισθητικής πλευράς το άγαλμα «αστείο». «Θυμίζει τα πλαστικά αγαλματίδια σε κάτι παλιές συσκευασίες απορρυπαντικών», είπε, συμπληρώνοντας ότι «η όλη αισθητική του δείχνει ότι δεν έχει ξεφύγει και από τη μικροπολιτική εξυπηρέτηση».
Με αφορμή και αυτή την τοποθέτηση, ο ΣΥΡΙΖΑ Ιωαννίνων ζήτησε επίσημα την περασμένη εβδομάδα σε συνέντευξη Τύπου την απομάκρυνση του ανδριάντα. «Η πόλη πρέπει να αφήσει πίσω τηςτην πολιτιστική υποβάθμιση και την κακογουστιά που εκτρέφει και φαινόμενα εθνικισμού», ήταν η τοποθέτηση των τοπικών στελεχών κκ. Γιάννη Παπαδημητρίου και Κώστα Λούκα , προσθέτοντας την τελευταία πινελιά στον καμβά της άδηλης τύχης του «Πύρρου».
Ι. ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ
