O «νόμος του αίματος» ισχύει ακόμη στην Κρήτη. Το φονικό στα Περβολάκια Κισσάμου στα Χανιά και η αιματηρή συμπλοκή που ακολούθησε στο Κέντρο Υγείας του Καστελλίου, με απολογισμό έναν νεκρό και τέσσερις τραυματίες, αναζωπύρωσε μία από τις τελευταίες, μεγάλες και «ενεργές» βεντέτες του νησιού και επανέφερε, με οδυνηρό τρόπο, στο προσκήνιο το αιματοβαμμένο αυτό έθιμο. Η αντεκδίκηση έχει ξεκληρίσει ολόκληρες οικογένειες, έχει ερημώσει χωριά και έχει οδηγήσει στην αιματηρή αντιπαράθεση οικογένειες επί δεκαετίες ή ακόμη και επί αιώνες, σε ένα αέναο λουτρό αίματος του οποίου τα αίτια συνήθως εδράζονται σε κτηματικές διαφορές, προσωπικές προσβολές ή στις ζωοκλοπές- ακόμη και ολόκληρων κοπαδιών. Ιστορικές στο νησί έχουν μείνει ορισμένες, ιδιαιτέρως φονικές και μακροχρόνιες βεντέτες, ενώ η, πάντα δύσκολη έως ακατόρθωτη «συμφιλίωση» ανάμεσα στις αντιμαχόμενες πλευρές, έφθασε σε μια περίπτωση στον… προθάλαμο του Προεδρικού Μεγάρου.
Η πιο διαβόητη βεντέτα των τελευταίων ετών είναι εκείνη ανάμεσα στις οικογένειες των Δικωνυμάκηδων και των Μουζουράκηδων, που «έσπασε» τα τοπικά όρια της Κρήτης και οδήγησε στην ερήμωση ενός ολόκληρου χωριού, του Πατήματος, στην επαρχία Αποκορώνου, λόγω της μαζικής «εξόδου» μελών των δύο οικογενειών, υπό τον φόβο των αντιποίνων. Τα φονικά άρχισαν με έναν παράδοξο για τα τοπικά ήθη τρόπο που απαγορεύουν το θύμα να είναι γυναίκα. Τον Μάιο του 1994 βρέθηκε στραγγαλισμένη και με εμφανή τα σημάδια του βιασμού η Φωτούλα Μουζουράκη , 53 χρόνων. Για το ειδεχθές έγκλημα συνελήφθησαν και καταδικάστηκαν σε ισόβια δεσμά ο Μιχάλης Δικωνυμάκης και ο φίλος του Νίκος Πολλάκης.
Η ιστορία, όμως, δεν κλείνει με την ετυμηγορία του δικαστηρίου. Κατά τους επόμενους έξι μήνες θανατώθηκαν ο 24χρονος Κώστας Μουζουράκης , γιος της Φωτούλας Μουζουράκη, ο Μανώλης Δικωνυμάκης , 54 χρόνων, πατέρας του Μιχάλη Δικωνυμάκη, που είχε, εν τω μεταξύ, καταδικαστεί για τη δολοφονία της Μουζουράκη, και ο Σήφης Δικωνυμάκης, 28 χρόνων, γιος του φονευθέντος Μανώλη και αδερφός του καταδικασθέντος.
Το παράδοξο στους φόνους των Δικωνυμάκηδων είναι ότι είχαν προσπαθήσει να ξεφύγουν από τον κύκλο του αίματος, όπως και άλλα μέλη της οικογένειας που μετανάστευσαν ακόμη και στο εξωτερικό, καταφεύγοντας ο πατέρας στην Αμαλιάδα και ο γιος στη Μυτιλήνη, αλλά οι «εκδικητές» παρά τα συνήθως κρατούντα τούς ακολούθησαν μακριά από την Κρήτη, σύντομα τους ανακάλυψαν και τους σκότωσαν. Ο Σήφης Δικωνυμάκης, μάλιστα, τραυματίστηκε θανάσιμα όταν ένα αυτοκίνητο χτύπησε με ιλιγγιώδη ταχύτητα τη μικρού κυβισμού μηχανή που οδηγούσε σε δρόμο της Μυτιλήνης, αλλά κανείς δεν θεώρησε ότι επρόκειτο για «απλό» δυστύχημα. Τον Ιανουάριο του 1999 τα όπλα «ξαναμίλησαν», αυτή τη φορά σε κεντρικό δρόμο του Περιστερίου. Θύμα, ο 31χρονος Γιάννης Μουζουράκης, γιος της Φωτούλας Μουζουράκη, και σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις ο φονιάς του Μανώλη Δικωνυμάκη στην Αμαλιάδα.
«Σεις,μωρέ,δεν ήσασταν άξιοι να κρίνετε τον φονιά» ήταν η αποστροφή του ηλικιωμένου αγρότη Γιάννη Παπαδόσηφου προς τους δικαστές, όταν εκτελούσε μέσα στην αίθουσα του Εφετείου Πειραιά τον δολοφόνο του γιου του Γιάννη Βενιεράκη τον χειμώνα του 1988. Η βιβλική μορφή του καταγομένου από τον Καλλικράτη Σφακίων Γ. Παπαδόσηφου, με το μαύρο πουκάμισο και την κυματιστή γενειάδα που έφθανε ως το στέρνο, είχε εντυπωσιάσει δικαστές και δικηγόρους.
Ηπιο σφοδρή και αιματηρή αντιπαράθεση οικογενειών «έληξε» με τον πιο… απροσδόκητο τρόπο. Πάνω από 70 χρόνια, από τα μέσα της δεκαετίας του 1910, οι οικογένειες Πεντάρη και Σαρτζετάκη φόνευαν διαδοχικά μέλη η μία της άλλης για κτηματικές διαφορές στην Κάνδανο Χανίων. Παρά τις διαμεσολαβήσεις για συμφιλίωση και τα συνοικέσια για γάμο ανάμεσα στις δύο οικογένειες, το αίμα έρρεε άφθονο και μέλη της οικογένειας Σαρτζετάκη, ανάμεσά τους και ο πατέρας του πρώην Προέδρου της Δημοκρατίας κ. Χρ.Σαρτζετάκη, αναζήτησαν καταφύγιο σε άλλες περιοχές και πόλεις της Ελλάδας όπως η Θεσσαλονίκη. Η βεντέτα «τερματίστηκε» σιωπηρά το 1985, και ενώ είχαν καταμετρηθεί 60 νεκροί και από τις δύο πλευρές. Τότε, όταν προτεινόμενος για την Προεδρία της Δημοκρατίας από το ΠαΣοΚ ήταν ο ανακριτής της υπόθεσης Λαμπράκη, ο βουλευτής Β΄ Πειραιώς και απόγονος της οικογένειας των «αντιπάλων» κ. Ευ.Πεντάρης ψήφισε για το ύπατο πολιτειακό αξίωμα τον απόγονο των προαιώνιων «εχθρών».
Αλλες ιδιαιτέρως αιματηρές βεντέτες ήταν εκείνες ανάμεσα στις οικογένειες Γρυλλάκη και Συγγελάκη και στις οικογένειες Βρέντζου και Παρασύρη, και θεωρούνται από τις κύριες αιτίες συντήρησης του παραδοσιακού, «αβυσσαλέου μίσους» ανάμεσα στα Ανώγεια και στα Ζωνιανά, χωριά καταγωγής αντίστοιχα των δύο οικογενειών. Ξεχωριστή επίσης περίπτωση αποτελεί και η βεντέτα στους κόλπους της οικογένειας Στριλιγκά, ανάμεσα στα πρωτοεξαδέρφια Χαρίδημο «Ζάρφη» Στριλιγκά και Χαρίδημο «Γεωργαλή» Στριλιγκά, η οποία έχει προκαλέσει πολλά θύματα, με αφορμή το «πάνω χέρι» στη διαχείριση των αιγοπροβάτων της οικογένειας.
Οι αιτίες του νέου φονικού
Το νέο, αιματηρό επεισόδιο του περασμένου Σαββάτου ήρθε να προστεθεί σε μία από τις τελευταίες «ενεργές» βεντέτες της Κρήτης, που κρατά 21 χρόνια, από το 1987. Τότε ο παππούς του προχθεσινού θύματος Ξενοφώντα Κουκουλά, Κωνσταντίνος Κουκουλάς, είχε φονεύσει τον κτηνοτρόφο Γιώργο Μπονατάκη επειδή τα πρόβατά του έβοσκαν μέσα σε χωράφια του. Οι συγγενείς του νεκρού πυρπόλησαν κατόπιν το σπίτι του Κουκουλά, ενώ το 1995, και ενώ ο Κουκουλάς είχε αποφυλακιστεί, όπως ο ίδιος είπε λίγο προτού ξεψυχήσει, δύο μέλη της οικογένειας Μπονατάκη τον πυροβόλησαν την ώρα που καθόταν στη βεράντα του σπιτιού του. Οι δύο πάντως νεαροί της οικογένειας Μπονατάκη αργότερα αθωώθηκαν στο δικαστήριο, λόγω αμφιβολιών.
Ο φόνος του νεαρού Ξενοφώντα Κουκουλά είχε ως αφορμή το κάψιμο κλαδιών στο χωράφι της οικογένειάς του. Μέλη της οικογένειας Μπονατάκη έσπευσαν να διαμαρτυρηθούν επειδή τους ενοχλούσε ο πυκνός καπνός. Στη διάρκεια της λογομαχίας πυροβολήθηκε ο 25χρονος Κουκουλάς, ο οποίος εξέπνευσε κατά τη μεταφορά του στο Νοσοκομείο Χανίων, ενώ λίγη ώρα αργότερα στο Κέντρο Υγείας Κισσάμου η συμπλοκή ανάμεσα σε συγγενείς του θύματος και μέλη της οικογένειας Μπονατάκη οδήγησε στον τραυματισμό της μητέρας του θύματος, του γαμπρού του και δύο μελών της «αντίπαλης» οικογένειας.
Σήμερα αναμένεται να απολογηθούν οι δύο κατηγορούμενοι για ανθρωποκτονία από πρόθεση, ενώ το χωριό παραμένει για τέταρτη ημέρα σε αστυνομικό κλοιό για τον φόβο αντιποίνων.
