Λίγες εβδομάδες μετά την εκτόξευση του πρώτου δορυφόρου του ευρωπαϊκού προγράμματος Copernicus, το οποίο εκτιμάται ότι θα κάνει για τη γεωσκόπηση ότι έκαναν οι μετεωρολογικοί δορυφόροι για τη μετεωρολογία, η Ελλάδα υπέγραψε συμφωνία για τη δημιουργία του πρώτου κέντρου δεδομένων της αποστολής στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών.
Η συμφωνία υπογράφηκε τη Δευτέρα στη διάρκεια διήμερου διεθνούς συνεδρίου για το Copernicus που πραγματοποιείται στο Ίδρυμα Ευγενίδου.
Το πιο φιλόδοξο πρόγραμμα
Το Copernicus είναι μια συνεργασία ανάμεσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ESA). Το φιλόδοξο πρόγραμμα συνεχούς παρατήρησης της Γης με ραντάρ θα χρηματοδοτηθεί με 7,5 δισ. ευρώ μέχρι το τέλος της δεκαετίας. Είναι το μεγαλύτερο δορυφορικό πρόγραμμα της Ευρώπης μετά το σύστημα δορυφορικής πλοήγησης Galileo.
Το πρώτο δορυφορικό ραντάρ του αστερισμού (Sentinel 1a), ο οποίος θα περιλαμβάνει συνολικά έξι σκάφη σε τροχιά, εκτοξεύτηκε στις 3 Απριλίου από το ευρωπαϊκό διαστημικό κέντρο στη Γαλλική Γουιάνα και μετέδωσε τις πρώτες εικόνες πριν καν εισέλθει στην τελική τροχιά του.
Τα ραντάρ των δορυφόρων θα διαπερνούν τα σύννεφα και είναι ιδανικά για την μέτρηση της στάθμης σε πλημμύρες ή για την καταγραφή των μετατοπίσεων του εδάφους σε σεισμούς, μεταξύ άλλων. Τα δεδομένα θα χρησιμοποιηθούν για την αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών, για τη μελέτη του περιβάλλοντος και του κλίματος, τη γεωργία και μια πληθώρα άλλων εφαρμογών.
Το πρώτο κέντρο δεδομένων στην Αθήνα
Το κέντρο δεδομένων που θα λειτουργήσει στο Εθνικό Αστεροσκοπείου θα είναι το πρώτο μιας σειράς κόμβων για τη συλλογή και αναδιανομή των δορυφορικών δεδομένων. Ανάλογες συμφωνίες της ESA θα ακολουθήσουν με άλλες χώρες στο μέλλον.
Το ελληνικό κέντρο θα αποτελεί κέντρο διαβίβασης δορυφορικών πληροφοριών στην ευρύτερη γεωγραφική περιοχή της νοτιοανατολικής Μεσογείου, της Μέσης Ανατολής και των Βαλκανίων. Όπως είπε ο καθηγητής Κανάρης Τσίγκανος, το Αστεροσκοπείο Αθηνών προσβλέπει να γίνει περιφερειακός πάροχος υπηρεσιών στην ευρύτερη περιοχή της ΝΑ Ευρώπης και Μεσογείου.
Στην εκδήλωση του Ιδρύματος Ευγενίδου συμμετέχουν εκπρόσωποι από κυβερνητικούς φορείς, ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα, τον ακαδημαϊκό χώρο, ερευνητικούς φορείς, παρόχους δεδομένων και υπηρεσιών, καθώς και εκπρόσωποι του επιχειρηματικού χώρου από την Ελλάδα και πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Το συνέδριο διοργανώνεται από τη Γενική Γραμματεία Έρευνας & Τεχνολογίας (ΓΓΕΤ), σε συνεργασία με την ESA και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, υπό την αιγίδα της ελληνικής Προεδρίας του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ευκαιρίες από το Διάστημα
Ο τομέας του Διαστήματος, όπως τονίστηκε, αναγνωρίζεται όλο και περισσότερο στην ΕΕ ως μια σημαντική παράμετρος για την ενίσχυση της Ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας, για την προστασία του περιβάλλοντος και για την εξυπηρέτηση των κοινωνιών και των πολιτών.
Ο γενικός γραμματέας Έρευνας και Τεχνολογίας Χρήστος Βασιλάκος, επισήμανε «το έντονο ενδιαφέρον της Ελλάδας για το πρόγραμμα Κοπέρνικος» και διαβεβαίωσε ότι η χώρα «θα συμμετάσχει στην ευρύτερη ευρωπαϊκή προσπάθεια μέσω της εξειδικευμένης επιστημονικής βάσης της, των ερευνητικών ινστιτούτων της, των ιδιωτικών επιχειρήσεων του επιστημονικού και τεχνολογικού τομέα, καθώς επίσης των υφιστάμενων και σχεδιαζόμενων υποδομών».
Παράλληλα, όπως επισημάνθηκε στην εκδήλωση, ο «Κοπέρνικος» αναμένεται να δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας και επιχειρηματικές ευκαιρίες σε όλη την Ευρώπη, ιδίως στον τομέα των νέων τεχνολογιών. «Επενδύοντας σήμερα στο Διάστημα, ισοδυναμεί με το να επενδύει κανείς αύριο στην ανάπτυξη και στην απασχόληση» τόνισε ο Πολ Βάισενμπεργκ, αναπληρωτής επικεφαλής της Γενικής Διεύθυνσης Βιομηχανίας και Επιχειρηματικότητας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και πρόσθεσε πως «ποτέ μέχρι σήμερα το Διάστημα δεν ήταν τόσο ψηλά στην ατζέντα της Ευρώπης».
Το ελληνικό Mirror Site
Η ανάπτυξη της τεχνικής υποδομής του ελληνικού κέντρου (γνωστού ως ESA Mirror Site of Collaborative Ground Segment) βρίσκεται σε προχωρημένο πιλοτικό στάδιο και υλοποιείται σε συνεργασία με την ESA, τη ΓΓΕΤ και την εταιρία του Εθνικού Δικτύου Έρευνας & Τεχνολογίας (ΕΔΕΤ ΑΕ).
Το εγχώριο δορυφορικό κέντρο θα καλύψει επίσης σημαντικές ανάγκες παρακολούθησης για πυρκαγιές, σεισμούς, πλημμύρες, καύσωνες, μεταφορά σκόνης, διασπορά καπνού και αιθαλομίχης, αλλά και ακόμη πιο ακραία φαινόμενα, όπως τα τσουνάμι.
O δεύτερος δορυφόρος Sentinel του αστερισμού Copernicus προγραμματίζεται να εκτοξευτεί το 2015.
