Ο τυφώνας Κατρίνα που σάρωσε τις ανατολικές ακτές των ΗΠΑ το 2005 στο πέρασμα του από τον Κόλπο του Μεξικού, σάρωσε και τον πυθμένα σε μια περιοχή στα ανοικτά της Πολιτείας της Αλαμπάμα. Αυτό το σάρωμα αποκάλυψε μεγάλους κορμούς δέντρων. Οπως αποκαλύπτεται σήμερα οι κορμοί ανήκουν σε ένα δάσος από κυπαρίσσια που ήταν θαμμένο χιλιάδες χρόνια κάτω από τον πυθμένα του ωκεανού.
Η μυστική ανακάλυψη
Ενας ψαράς διαπίστωσε ότι μετά το πέρασμα του τυφώνα σε ένα συγκεκριμένο σημείο στα ανοιχτά της Αλαμπάμα υπήρχε μια περίεργη κινητικότητα και δραστηριότητα ψαριών την οποία δεν είχε δει εκεί στο παρελθόν. Υποψιάστηκε ότι κάτι συμβαίνει στο συγκεκριμένο σημείο και το ανέφερε στον ιδιοκτήτη ενός τοπικού καταστήματος με είδη καταδύσεων. Ο ιδιοκτήτης του καταστήματος από τις περιγραφές κατάλαβε ότι δημιουργείται εκεί κάποιο οικοσύστημα και φοβούμενος ότι η δημοσιοποίηση της είδησης θα συγκέντρωνε το ενδιαφέρον ειδικών και μη και πιθανώς να προκαλούνταν καταστροφές, αποφάσισε να κρατήσει μυστική την ύπαρξη του πιθανού οικοσυστήματος.
Τελικά πριν από ένα χρόνο ο ιδιοκτήτης του καταστήματος αποφάσισε να αποκαλύψει το μυστικό στον φίλο του και έμπειρο δύτη Μπεν Ρέινς που είναι στέλεχος της μη κερδοσκοπικής οργάνωσης Weeks Bay Foundation η οποία οργανώνει έρευνες κυρίως σε εκβολές ποταμών. Ο ιδιοκτήτης του καταστήματος είπε του Ρέινς να πάει να κοιτάξει τι συμβαίνει αλλά του ζήτησε να ορκιστεί ότι δεν θα αποκαλύψει την τοποθεσία σε κανέναν.
Ο Ρέινς βούτηξε στο σημείο που υπέδειξε ο ψαράς και ανακάλυψε ότι ο τυφώνας είχε αποκαλύψει μεγάλους κορμούς δέντρων (κάποιοι έχουν διάμετρο δύο μέτρων). Μέσα, πάνω και γύρω από αυτούς είχαν βρει καταφύγιο διάφορα είδη θαλάσσιας χλωρίδας και πανίδας όπως ψάρια, οστρακόδερμα, ανεμώνες κ.α. Τελικά ο Ρέινς έπεισε τον ιδιοκτήτη του καταστήματος ότι επρόκειτο για μια πολύ σημαντική ανακάλυψη και ότι έπρεπε να γίνει συστηματική έρευνα για να διαπιστωθεί η αξία της.
Το δάσος
Η έρευνα που βρίσκεται πλέον σε εξέλιξη αποκάλυψε την ύπαρξη ενός ολόκληρου δάσους από κυπαρίσσια το οποίο βρισκόταν θαμμένο για περίπου 50 χιλιάδες έτη. Σύμφωνα με τους ειδικούς το δάσος, ευρισκόμενο κάτω από τον πυθμένα, ήταν σε συνθήκες απόλυτης προστασίας με αποτέλεσμα τα δέντρα να διατηρηθούν σε εξαιρετική κατάσταση «Τα δέντρα είναι τόσο καλοδιατηρημένα ώστε αν κόψεις ένα από αυτά μυρίζουν φρέσκο κυπαρίσσι. Κολυμπώντας γύρω και μέσα στα δέντρα νομίζεις ότι βρίσκεσαι μέσα σε ένα παραμυθένιο κόσμο» αναφέρει ο Ρέινς. Η χρήση των σόναρ έδειξε ότι έχουν αποκαλυφθεί κορμοί δέντρων σε έκταση περίπου ενός τετραγωνικού χιλιομέτρου.
O χάρτης από τις καταγραφές των σόναρ αποκαλύπτει την έκταση του υποβρύχιου δάσους. CREDIT: Grant Harley, Kristine DeLong
Τα αιώνια κυπαρίσσια
Τα κυπαρίσσια είναι από τα αρχαιότερα είδη δέντρων και υπήρχαν στη Παγγαία, στην υπερήπειρο που είχε σχηματιστεί πριν από περίπου 200 εκατομμύρια έτη και από τον διαμελισμό της οποίας προέκυψαν οι ήπειροι όπως τις γνωρίζουμε σήμερα. Τα κυπαρίσσια υπήρχαν σε όλη την έκταση της Παγγαίας και έτσι όταν διαμελίστηκε εξακολούθησαν να υπάρχουν σε όλες τις ηπείρους και εξελίχθηκαν στη συνέχεια σε διάφορα είδη. Η μόνη περιοχή του πλανήτη στην οποία δεν έχει εντοπιστεί ακόμη η παρουσία κυπαρισσιών είναι η Ανταρκτική.
Ο κίνδυνος
Σύμφωνα με τους ειδικούς θα πρέπει η επιστημονική έρευνα να ενταθεί αφού το υποβρύχιο δάσος κινδυνεύει από δύο παράγοντες. Από ερασιτέχνες ή και επαγγελματίες δύτες που είτε θα προκαλέσουν ζημιές στα δέντρα είτε θα τα καταστρέψουν προσπαθώντας να πάρουν μαζί τους κάποια κομμάτια. Η δεύτερη απειλή είναι από ψάρια και άλλους οργανισμούς που θα αλλοιώσουν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά των δέντρων τα οποία βοηθούν τους ειδικούς να εξάγουν πολύτιμα συμπεράσματα όπως παραδείγματος χάριν, τους δακτυλίους των κορμών. Η μελέτη των δέντρων του υποβρύχιου δάσους ανάμεσα στα άλλα μπορεί να αποκαλύψει σημαντικά στοιχεία για τις κλιματικές συνθήκες στον Κόλπο του Μεξικού πριν από δεκάδες χιλιάδες έτη.
Οι ειδικοί εξερευνούν πλέον επισταμένα το δάσος που αποκάλυψε η Κατρίνα στον Κόλπο του Μεξικού. Credit: Courtesy of Dave Carlton
