Η HIrisPlex είναι μια μέθοδος ανάλυσης DNA που αναπτύχθηκε πρόσφατα δίνοντας τη δυνατότητα στους ειδικούς των εγκληματολογικών εργαστηρίων να διαπιστώνουν από μικρά δείγματα αίματος ή άλλου είδους δείγματα (π.χ αποτύπωμα χειλιών σε ένα ποτήρι) το χρώμα των μαλλιών και των ματιών ενός ατόμου. Ετσι διευκολύνεται ο εντοπισμός ενός δράστη εγκληματικής ενέργειας καθώς και η ταυτοποίηση νεκρών τα χαρακτηριστικά των οποίων έχουν για κάποιο λόγο αλλοιωθεί.

Οπως διαπιστώθηκε, η μέθοδος αυτή μπορεί να αναλύσει το εξαιρετικά αλλοιωμένο και σε προχωρημένη αποσύνθεση ελάχιστο δείγμα DNA που υπάρχει στα οστά και τα δόντια ανθρώπων που έχουν πεθάνει πριν από πολλούς αιώνες ώστε να ταυτοποιηθεί το χρώμα των μαλλιών και των ματιών τους.

Η μέθοδος

ΤοHIrisPlex ανέπτυξε ομάδα ερευνητών από την Πολωνία και την Ολλανδία και βασίζεται σε 24 πολυμορφισμούς DNA, δηλαδή κάποιες παραλλαγές γονιδίων που προκύπτουν με φυσικό τρόπο. «Το σύστημα μας μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να βρουν απάντηση διαχρονικά ερωτηματικά τα οποία έχουν προκύψει από έλλειψη έγχρωμων εικόνων ή άλλων αρχείων. Το HIrisPlex επιβεβαίωσε ότι ο στρατηγός Βλάντισλαβ Σιρκόσκι που έχασε τη ζωή του σε αεροπορικό δυστύχημα το 1943 είχε πράγματι ξανθά μαλλιά και γαλάζια μάτια όπως εμφανιζόταν σε κάποια πορτρέτα του τα οποία όμως είχαν ζωγραφιστεί μετά τον θάνατο του» αναφέρει ο Βόισχιεκ Μπρανίκι, του Ινστιτούτου Ιατροδικαστικών Ερευνών εκ των επικεφαλής της ομάδας που ανέπτυξε τη μέθοδο.

Πίσω στο χρόνο

Το HIrisPlex μπορεί όπως αποδεικνύεται να ανασύρει στοιχεία όχι μόνο από «φρέσκο» DNA αλλά και από το εξαιρετικά αλλοιωμένο και σε προχωρημένη αποσύνθεση DNA που υπάρχει στα οστά ανθρώπων που έχουν πεθάνει πριν από πολλούς αιώνες. Με τη βοήθεια του HIrisPlex διαπιστώθηκε ότι ένα μυστηριώδες άτομο που είχε θαφτεί πριν από περίπου 800 χρόνια σε μια κρύπτη στο Αβαείο του Βενεδικτίνου στα περίχωρα της Κρακοβίας ανήκε σε μια γυναίκα που είχε μακριά καστανόξανθα μαλλιά και καφέ μάτια. Η επιστημονική κοινότητα περιμένει τώρα να δει αν η μέθοδος μπορεί να χρησιμοποιηθεί με την ίδια επιτυχία και για την ανάλυση του DNA ανθρώπων που ζούσαν πριν από χιλιάδες έτη και έτσι να μάθουμε κάποια στοιχεία για την εμφάνιση των αρχαίων μας προγόνων.