Το ασιατικό υποείδος του λιονταριού το οποίο ζούσε κάποτε στη Νεμέα και την ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου, αριθμεί σήμερα μόλις 400 άτομα, όλα στριμωγμένα σε μια μικρή προστατευόμενη περιοχή του κρατιδίου Γκουζουράτ της Ινδίας. Οι επιστήμονες θεωρούν επιτακτική την ανάγκη να βρεθεί και δεύτερο σπίτι για τα σπάνια αιλουροειδή, ωστόσο οι αρχές του Γκουζουράτ είναι απρόθυμες να μοιραστούν το θησαυρό με τον υπόλοιπο κόσμο.
Ξάδελφος του λιονταριού που σκότωσε ο Ηρακλής
Το ασιατικό λιοντάρι (Panthera leo persica), γνωστό και ως ινδικό ή ευρασιατικό λιοντάρι, είναι ένα από τα έξι υποείδη λιονταριού (Panthera leo) που απομένουν σήμερα στον πλανήτη. Μοιάζει πολύ με τον αφρικανικό του ξάδελφο, είναι όμως λίγο πιο μικρόσωμο και τα αρσενικά έχουν πιο φουντωτή ουρά.
Το ασιατικό υποείδος είχε κάποτε μεγάλη γεωγραφική εξάπλωση, από τη βορειοανατολική Ινδία μέχρι τις βόρειες ακτές της Μεσογείου και του Μαρόκου. Ο Αριστοτέλης και ο Ηρόδοτος έγραψαν ότι τα λιοντάρια ζούσαν στα Βαλκάνια, ενώ ο Ηρακλής κατάφερε να σκοτώσει το λιοντάρι της Νεμέας σε έναν από τους μυθικούς άθλους του.
Τα λιοντάρια δεν αποκλείεται να υπήρξαν και αφανείς ήρωες της ιστορίας, αφού λέγεται ότι επιτέθηκαν και σκότωσαν πολλές από τις καμήλες του βασιλιά Ξέρξη όταν εισέβαλε στη Μακεδονία το 480 π.Χ.
Τα λιοντάρια πιστεύεται ότι εξαφανίστηκαν από τον ελληνικό χώρο γύρω στο 80 με 90 μ.Χ.
Ζει υπό «περιορισμό» σε ένα μόνο ινδικό κρατίδιο
Σήμερα, το ασιατικό λιοντάρι ζει αποκλειστικά στο Καταφύγιο Γκιρ του κρατιδίου Γκουζουράτ. Οι υπεύθυνοι του πάρκου κατάφεραν να αυξήσουν τον πληθυσμό του από τα 50 άτομα πριν έναν αιώνα σε περίπου 400 σήμερα.
Κανείς δεν αμφισβητεί την αφοσίωση των υπεύθυνων στο μεγαλόπρεπο ζώο, εδώ και χρόνια όμως προκαλεί αντιδράσεις η άρνησή τους να επιτρέψουν τη μεταφορά μερικών λιονταριών σε άλλες περιοχές.
«Μόνο εμείς έχουμε λιοντάρια. Μέχρι τώρα τα καταφέραμε χωρίς παρεμβάσεις» σχολιάζει στο Associated Press o Σ.Κ.Νάντα, υπουργός περιβάλλοντος του Γκουζουράτ, καθισμένος κάτω από ένα πόστερ που δείχνει λιοντάρια και γράφει: «Το καμάρι του Γκουζουράτ, η ζήλια όλου του κόσμου».
Όμως η κτητικότητα με την οποία αντιμετωπίζουν το θέμα οι τοπικές αρχές απειλεί την επιβίωση του υποείδους. Η γονιδιακή δεξαμενή του πληθυσμού είναι μικρή, δηλαδή η γενετική ποικιλότητα είναι περιορισμένη, και τα λιοντάρια κινδυνεύουν περισσότερο από τις ασθένειες. Ο χώρος στον οποίο ζουν, ένα ξηρό δάσος έκτασης 1.400 τετραγωνικών χιλιομέτρων, δεν επαρκεί για να έχουν όλα τα αρσενικά την αυτονομία τους, αυξάνοντας τον κίνδυνο θανάτωσης των μικρών από άλλα αρσενικά.
Η υπόθεση φθάνει στο Ανώτατο Δικαστήριο της Ινδίας
Το πρόβλημα είναι γνωστό εδώ και χρόνια, γι΄αυτό και τη δεκαετία του 1990 είχαν δρομολογηθεί σχέδια για τη μεταφορά ασιατικών λιονταριών στο λοφώδες καταφύγιο Κούνο, που βρίσκεται στο γειτονικό κρατίδιο του Μάντια Πραντές.
Οι αρχές του Γκουζουράτ αρνούνται όμως να μοιραστούν τα λιοντάρια τους, και η κεντρική κυβέρνηση αρνείται να παρέμβει για τη μεταφορά τους στο Κούνο.
Η υπόθεση εκκρεμεί τώρα το Ανώτατο Δικαστήριο, έπειτα από την αγωγή που υπέβαλε κατά του Γκουζουράτ ο οικολόγος Φαγιάζ Κουσντάρ. «Ο κόσμος δεν θα μας συγχωρήσει ποτέ αν αφήσουμε να εξαφανιστούν αυτά τα υπέροχα αιλουροειδή» λέει ο ίδιος.
Με τον Κουσντάρ συμφωνεί και ο Ουίλιαμ Λόρενς, βιολόγος του Πανεπιστημίου James Cook της Αυστραλίας: «Αν πραγματικά νοιάζονταν για τη σωτηρία του υποείδους, θα ήθελαν να δημιουργηθεί ένα δεύτερο σπίτι» επισημαίνει.
Ας ελπίσουμε λοιπόν ότι το Ανώτατο Δικαστήριο της Ινδίας θα προσφέρει μια ευκαιρία στο ασιατικό λιοντάρι, έστω και μακριά από τη Νεμέα…
