Η πεποίθηση ότι οι ημικρανίες και οι πονοκέφαλοι αποτελούν κλασικές εκδηλώσεις του ερυθηματώδους λύκου (ΣΕΛ) είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη. Το αμερικανικό Κολέγιο Ρευματολογίας μάλιστα περιλαμβάνει σαφώς τις κεφαλαλγίες του είδους στα συμπτώματα αυτής της σοβαρής αυτοάνοσης διαταραχής.
Ερευνητές με επικεφαλής τον Δήμο-Δημήτριο Μητσικώστα, διευθυντή της Νευρολογικής Κλινικής του Ναυτικού Νοσοκομείου Αθηνών, αποδεικνύουν ωστόσο ότι αυτό δεν ισχύει.
Με μελέτη τους που δημοσιεύτηκε στην επιθεώρηση «Headache» οι έλληνες επιστήμονες ανατρέπουν τα δεδομένα και συνιστούν στους γιατρούς να μην εκλαμβάνουν πλέον τις ημικρανίες των ασθενών με συστηματικό ερυθηματώδη λύκο σαν ένα νευρολογικό σύμπτωμα της νόσου τους αλλά σαν ένα ξεχωριστό πρόβλημα το οποίο χρήζει διαφορετικής θεραπευτικής αντιμετώπισης.
Εντελώς ξεχωριστή κατάσταση
«Η ημικρανία δεν πρέπει να θεωρείται κριτήριο προσβολής του εγκεφάλου» δήλωσε μιλώντας στο «Βήμα» ο κ. Μητσικώστας. «Πρόκειται για μια ξεχωριστή κατάσταση. Η παλιότερη άποψη που ήθελε την ημικρανία να αποτελεί σύμπτωμα του συστηματικού ερυθηματώδους λύκου στηριζόταν σε προσωπικές εκτιμήσεις και απόψεις παλιών γιατρών που δεν ήταν καλά τεκμηριωμένες».
Η μελέτη των ελλήνων ερευνητών είναι η τέταρτη κατά σειρά γύρω από αυτό το θέμα. Ερχεται ύστερα από 15 περίπου χρόνια κλινικών ερευνών και θεωρείται ότι πλέον παγιώνει πλήρως τα αποτελέσματά τους. «Μπορούμε να πούμε ότι είναι η χαριστική βολή» εξήγησε ο κ. Μητσικώστας. «Ολες οι προηγούμενες μελέτες μας είχαν αυτή την κατεύθυνση αλλά με αυτήν επισφραγίστηκε αυτό που λέμε από το 1998».
Αιτία το άγχος και η ποιότητα ζωής
Αν η ημικρανία δεν αποτελεί σύμπτωμα του συστηματικού ερυθηματώδους λύκου τότε γιατί εμφανίζεται τόσο συχνά σε ασθενείς που παρουσιάζουν αυτή τη νόσο; Η έρευνα των ελλήνων επιστημόνων εντοπίζει τη ρίζα της κυρίως στην ψυχική επιβάρυνση που προκαλεί η ασθένεια.
«Συνδέεται με τη χαμηλή ποιότητα ζωής, το άγχος και τη μελαγχολία» τόνισε ο κ. Μητσικώστας συνιστώντας στους γιατρούς να λαμβάνουν υπ’ όψη αυτούς τους παράγοντες προκειμένου να προσφέρουν ανακούφιση στις κεφαλαλγίες που αναφέρουν ασθενείς με ΣΕΛ.
Σύγκριση με την πολλαπλή σκλήρυνση
Σε αυτή την τελευταία μελέτη οι ερευνητές εκτός από την ομάδα των ασθενών με ΣΕΛ και την ομάδα ελέγχου των υγιών εθελοντών συμπεριέλαβαν στο δείγμα τους και μια ομάδα ασθενών με πολλαπλή σκλήρυνση. «Αυτό» εξήγησε ο κ. Μητσικώστας «γιατί θελήσαμε να ελέγξουμε την εμφάνιση των κεφαλαλγιών και σε σχέση με μια άλλη αυτοάνοση πάθηση».
Η πολλαπλή σκλήρυνση ή σκλήρυνση κατά πλάκας είναι και αυτή αυτοάνοση διαταραχή όπως ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος. Δεν έχει όμως συστηματικό, «γενικό» χαρακτήρα αλλά είναι «εντοπισμένη» _ σε αυτήν το ανοσοποιητικό σύστημα στρέφεται εναντίον του νευρικού συστήματος του οργανισμού.
Η έρευνα δεν εξέτασε αυτή καθαυτή τη σχέση των ημικρανιών με την πολλαπλή σκλήρυνση, εφόσον οι ασθενείς με την εν λόγω ασθένεια συμπεριλήφθηκαν ως ομάδα σύγκρισης, κατέληξε όμως σε κάποια γενικά συμπεράσματα για τη σχέση των αυτοάνοσων παθήσεων με τις κεφαλαλγίες.
«Οι αυτοάνοσες διαταραχές είτε είναι συστηματικές, όπως ο λύκος, είτε είναι εντοπισμένες σε ένα όργανο, όπως η σκλήρυνση, δεν προκαλούν ημικρανία» μας είπε ο κ. Μητσικώστας.
Μελέτη μοναδική στη διεθνή βιβλιογραφία
Αξίζει να σημειωθεί ότι η μελέτη αποτέλεσε προϊόν συνεργασίας της Νευρολογικής Κλινικής του Ναυτικού Νοσοκομείου Αθηνών με την Α’ Πανεπιστημιακή Προπαιδευτική Κλινικήτου Λαϊκού Νοσοκομείου.
Ο καθηγητής Πέτρος Σφηκάκης, ειδικός για τη νόσο τουΣυστηματικού Ερυθηματώδους Λύκου, και η ομάδα του στο Λαϊκό Νοσοκομείο (με τη συμμετοχή της Χριστίνας Κατσιάρη,η οποία είναι σήμερα λέκτορας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας) συγκέντρωσαν τους κατάλληλους για την προοπτική έρευνα ασθενείς.
Αυτοίεξετάσθηκαν από νευρολόγους τουΝαυτικού Νοσοκομείου (Μιχάλης Βικελής και Ελευθερία Παρασκευοπούλου) και συγκρίθηκαν μευγιείς μάρτυρες και ασθενείς μεπολλαπλή σκλήρυνση.
«Το κλειδί για τηνεπιτυχία αυτής της έρευνας, είναι αυτόακριβώς, η συνεργασία μεταξύ ειδικώνγια την ημικρανία και ειδικών για τον ΣυστηματικόΕρυθηματώδη Λύκο» σημείωσε ο κ. Μητσικώστας. «Αυτό είναι άλλωστεκαι το χαρακτηριστικό που την καθιστάμοναδική στη διεθνή βιβλιογραφίασήμερα».
