Οι πανύψηλοι αμμόλοφοι του Αρη σε όλο τους το μεγαλείο

Έπειτα από τρία χρόνια περιπλάνησης στο αρειανό τοπίο, ο ρομποτικός γεωλόγος Curiosity της NASA μπόρεσε να θαυμάσει, για πρώτη φορά από κοντά, εξωγήινους αμμόλοφους με ύψος διώροφου κτηρίου -σχηματισμούς που καλύπτουν αχανείς εκτάσεις στον ερημικό πλανήτη.

Οι ερευνητές της αποστολής καμαρώνουν για τις πρώτες κοντινές φωτογραφίες του Αμμόλοφου «Ναμίμπια» στους πρόποδες του Όρους Σαρπ, ενός βουνού ύψους πέντε χιλιομέτρων στο οποίο προσπαθεί να αναρριχηθεί το ρομπότ.

Κλικ για μεγέθυνση: Πανοραμική εικόνα 360 μοιρών. Πίσω από τον Αμμόλοφο «Ναμίμπια» διακρίνεται το Όρος Σαρπ (NASA/JPL-Caltech/MSSS)

Όπως συμβαίνει και στη Γη, οι αμμόλοφοι του Άρη έχουν μικρή κλίση στην πλευρά που δέχεται τα ραπίσματα του ανέμου, ενώ η άλλη πλευρά είναι απότομη, σχεδόν κατακόρυφη.

Παρόλο που η αρειανή ατμόσφαιρα είναι 100 φορές πιο αραιά σε σχέση με τη γήινη, ο άνεμος σπρώχνει τους κόκκους άμμου και τους αναγκάζει να συσσωρεύονται στην κορυφή του λόφου. Όταν η συσσώρευση ξεπεράσει ένα κρίσιμο όριο, η άμμος πέφτει στην άλλη πλευρά σε ένα είδος μικρής κατολίσθησης.

Κλικ για μεγέθυνση: Ίχνη προηγούμενων κατολισθήσεων στην πλευρά του αμμόλοφου που προστατεύεται από τον άνεμο, η οποία έχει κλίση 26-28 μοιρών (Πηγή: NASA/JPL-Caltech/MSSS)

Μέχρι στιγμής το Curiosity δεν είχε την ευκαιρία να παρακολουθήσει ζωντανά μια τέτοια κατολίσθηση, φωτογράφησε όμως ίχνη από προηγούμενες.

Κλικ για μεγέθυνση: Η σκούρα άμμος πάνω στην οποία κινείται το Curiosity (NASA/JPL-Caltech/MSSS)

Ομάδα ερευνητών που ασχολούνται ειδικά με τους αμμόλοφους εξετάζουν τώρα τα δεδομένα για να κατανοήσουν πώς ο άνεμος μετακινεί τους κόκκους άμμου και τους διαχωρίζει με βάση το μέγεθός τους, σε ένα ιδιαίτερο περιβάλλον όπου η βαρύτητα είναι τρεις φορές ασθενέστερη σε σχέση με την επιφάνεια της Γης.

Οι αμμόλοφοι της περιοχής όπου βρίσκεται το Curiosity είναι ενεργοί, επισημαίνει η NASA. δορυφορικές εικόνες που ελήφθησαν διαδοχικά στην πορεία αρκετών ετών δείχνουν τα βουνά από άμμο να μετατοπίζονται κατά περίπου ένα μέτρο κάθε γήινο έτος, με την πλευρά που προστατεύεται από τον άνεμο να προπορεύεται.

Κλικ για μεγέθυνση: Οι αμμόλοφοι στους πρόποδες του Όρους Σαρπ μετακινούνται λόγω της δράσης του ανέμου (NASA/JPL-Caltech/MSSS)

Το Curiosity προσεδαφίστηκε στον Άρη το 2012 και έφτασε τη βάση του Όρους Σαρπ το 2014. Πρωτεύον στόχος της αποστολής είναι τώρα η μελέτη των διαδοχικών στρωμάτων από τα οποία αποτελείται το όρος. Αυτό θα επέτρεπε στους γεωλόγους να κοιτάξουν πιο πίσω στο γρωλογικό παρελθόν και να κατανοήσουν πώς ο πλανήτης έχασε το νερό του και μετατράπηκε σταδιακά στην άνυδρη έρημο που βλέπουμε σήμερα.