Η πορτοκαλί κουκκίδα της παρακάτω φωτογραφίας μπορεί να μην γεμίζει το μάτι, ανοίγει όμως την όρεξη της NASA. Είναι ο αστεροειδή 2011MD, ένας από τους πιθανούς στόχους μιας φιλόδοξης αποστολής για τη σύλληψη ενός διαστημικού βράχου και τη μεταφορά του σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη.

Η αποστολή ARM («Αποστολή Ανακατεύθυνσης Αστεροειδή») προγραμματίζεται να αναχωρήσει το 2019 και η NASA θα πρέπει να έχει επιλέξει τον κατάλληλο αστεροειδή περίπου έναν χρόνο νωρίτερα. Αν όλα πάνε καλά, αναφέρει η NASA, μια επανδρωμένη αποστολή θα αναχωρήσει τη δεκαετία του 2020 για να μελετήσει το αιχμάλωτο δείγμα γύρω από το φεγγάρι.

Δεδομένου ότι οι αστεροειδείς πιστεύεται ότι είναι το υλικό που περίσσεψε από το σχηματισμό πλανητών, η αποστολή θα μπορούσε να προσφέρει νέα στοιχεία για τη γέννηση του Ηλιακού Συστήματος και της Γης. Εξίσου σημαντικό είναι όμως ότι η αποστολή θα αποτελέσει πεδίο δοκιμών για τις τεχνολογίες που θα απαιτηθούν σε μια επανδρωμένη αποστολή στον Άρη.

Οι προτάσεις

Δύο είναι τα σενάρια που εξετάζει η αμερικανική διαστημική υπηρεσία για το ARM. Το πρώτο είναι να αιχμαλωτίσει έναν μικρό αστεροειδή στο Διάστημα, το δεύτερο είναι να συλλέξει έναν βράχο από την επιφάνεια ενός μεγαλύτερου αστεροειδή. Και στις δύο περιπτώσεις, ένα δείγμα διαμέτρου μέχρι δέκα μέτρων θα μεταφερθεί από ρομποτικό σκάφος σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη.

Ο 2011MD, με διάμετρο γύρω στα έξι μέτρα, είναι ένα από τους τρεις υποψήφιους αστεροειδής που έχουν επιλεγεί μέχρι σήμερα για το πρώτο σενάριο. Προσπέρασε τη Γη το 2011 σε απόσταση μόλις 12.250 χιλιομέτρων (βρέθηκε δηλαδή σε πολύ μικρότερη απόσταση από το φεγγάρι), χωρίς όμως να μελετηθεί επαρκώς.

Νέα στοιχεία για το διαστημικό βράχο δίνει τώρα το υπέρυθρο διαστημικό τηλεσκόπιο Spitzer της NASA, το οποίο χρειάστηκε 20 ώρες συνεχούς παρατήρησης για να δώσει την παραπάνω εικόνα. Σύμφωνα με τα ευρήματα, τα οποία δημοσιεύονται στην επιθεώρηση «The Astrophysical Journal», ο 2011 MD έχει εντυπωσιακά μικρή πυκνότητα, περίπου ίση με την πυκνότητα του νερού -τα δύο τρίτα του όγκου του πρέπει να είναι άδειος χώρος.

Η χαμηλή αυτή πυκνότητα οδηγεί τους ερευνητές στο συμπέρασμα ότι ο 2011 MD είτε είναι ένας μεγάλος βράχος που περιβάλλεται από ένα σύννεφο σωματιδίων σε τροχιά, είτε ότι αποτελείται από ένα συνονθύλευμα μικρών βράχων που συγκρατούνται χαλαρά μεταξύ τους σαν ένα είδος σωρού από μπάζα.


Καλλιτεχνική απεικόνιση των δύο διαφορετικών δομών που μπορεί να έχει ο 2011 MD (Πηγή: NASA/JPL)

Και στις δύο περιπτώσεις, λέει η NASA, το σύνολο της μάζας του αστεροειδή, μερικές δεκάδες τόνοι, θα μπορούσε να συλληφθεί και να μεταφερθεί στη Σελήνη.

Οι υποψήφιοι

Εκτός όμως από τον 2011 ΜD, η NASA έχει δύο ακόμα υποψήφιους στόχους για το σενάριο της σύλληψης ολόκληρου αστεροειδή. Ένας τέταρτος υποψήφιος, άγνωστης όμως μάζας, -ο 2008 HU4- θα περάσει αρκετά κοντά στη Γη το 2016 για να μελετηθεί με διαπλανητικό ραντάρ.

Όσον αφορά το σενάριο συλλογής ενός βράχου από την επιφάνεια ενός μεγαλύτερου αστεροειδή, η λίστα των υποψήφιων περιλαμβάνει τον αστεροειδή Itokawa, τον οποίο επισκέφθηκε το ιαπωνικό Hayabusa το 2005, και τον αστεροειδή Bennu, τον οποίο θα φωτογραφήσει από κοντά το 2018 η αποστολή Osiris-Rex της NASA. Η προσπάθεια για τον εντοπισμό υποψήφιων στόχων για την αποστολή ARM εντάσσεται στο πλαίσιο του προγράμματος της NASA για τον εντοπισμό όλων των «Κοντινών στη Γη Αντικειμένων» (NEO) που θα μπορούσαν να απειλήσουν τον πλανήτη. Η NASA θα επιλέξει ανάμεσα στα δύο βασικά σενάρια της αποστολής ARM στα τέλη του 2014.