Βακτήρια που ζουν σε ακραία περιβάλλοντα μπορούν να επιζήσουν ως λαθρεπιβάτες σε διαστημικά σκάφη και να αποικίσουν έτσι τον Άρη, δείχνουν πειράματα που εξέθεσαν μικρόβια για μήνες στο εξωτερικό του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού.

Τα σπόρια

Όλα τα διαστημικά σκάφη που προσεδαφίζονται στον Άρη αποστειρώνονται προσεκτικά με υπεριώδες φως και υπεροξείδιο του υδρογόνου, ωστόσο οι τελευταίες μελέτες δείχνουν ότι η διαδικασία ίσως δεν είναι απόλυτα αξιόπιστη. Οι τρεις νέες μελέτες που δημοσιεύονται στην επιθεώρηση «Astrobiology Journal» εστιάζονται στα βακτήρια που παράγουν σπόρια, εξαιρετικά ανθεκτικές δομές που επιτρέπουν την επιβίωση των μικροβίων στην ξηρασία ή άλλες σκληρές συνθήκες.

    Στο πρώτο πείραμα, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν σπόρια του βακτηρίου Bacillus pumilus SAFR-32, τα οποία ήταν γνωστό ότι αντέχουν τόσο στην υπεριώδη ακτινοβολία όσο και στο υπεροξείδιο του υδρογόνου. Τα σπόρια επέζησαν για 30 λεπτά σε εργαστηριακές συνθήκες που προσομοιώνουν την επιφάνεια του Άρη, ενώ άλλα βακτήρια άντεχαν για μόλις 30 δευτερόλεπτα.

    Σπόρια του ίδιου βακτηρίου εκτέθηκαν επίσης στο Διάστημα στο εξωτερικό του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού. «Προς μεγάλη μας έκπληξη, ορισμένα σπόρια επέζησαν για 18 μήνες» αναφέρει ο Καστούρι Βενκατεσβάραν του Εργαστηρίου Αεριώθησης (JPL) της NASA, μέλος της ερευνητικής ομάδας. Η εργαστηριακή εξέταση των σπορίων μετά την επιστροφή τους στη Γη έδειξε αυξημένες συγκεντρώσεις πρωτεϊνών που προσφέρουν αντοχή στην υπεριώδη ακτινοβολία.

    Σούπερ ανθεκτικά

    Στη δεύτερη μελέτη, σπόρια του B.pumillus SAFR-32, καθώς και σπόρια ενός άλλου ανθεκτικού βακτηρίου, του B.subtilis 168, εκτέθηκαν σε μεγάλες δόσεις ακτινοβολίας και ακραίες διακυμάνσεις της θερμοκρασίας στο εξωτερικό του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού (ISS), καθώς και σε εργαστηριακές συνθήκες που προσομοιώνουν το περιβάλλον του Άρη. Τα περισσότερα σπόρια καταστράφηκαν, ωστόσο όσα βρίσκονταν προστατευμένα από την ακτινοβολία επέζησαν.

    Τα αποτελέσματα, αναφέρουν οι ερευνητές, δείχνουν ότι γήινα μικρόβια θα μπορούσαν να επιζήσουν ενός ταξιδιού στον Άρη αρκεί να βρίσκονται σε κάποιο σημείο που προφυλάσσεται από την ηλιακή ακτινοβολία.

    Η τρίτη μελέτη εστιάστηκε σε μικρόβια που αναπτύσσονται κανονικά πάνω ή μέσα σε πετρώματα, τα οποία επέζησαν στο εξωτερικό του ISS για τον ενάμισι χρόνο που κράτησε το πείρα,α.

    Οι ερευνητές πιστεύουν πάντως ότι τα μικρόβια αυτά θα επιζούσαν στο Διάστημα επ’ αόριστον.

    Εκτιμούν μάλιστα ότι τα αποτελέσματα της μελέτης προσφέρουν στήριξη στη θεωρία της «λιθοπανσπερμίας», σύμφωνα με την οποία η ζωή μπορεί να μεταφερθεί από πλανήτη σε πλανήτη από βράχους που εκτινάσσονται κατά την πρόσκρουση αστεροειδών και τελικά πέφτουν ως μετεωρίτες σε άλλους πλανήτες.