Διεθνής ομάδα αστρονόμων ανακοίνωσε την ανακάλυψη της μεγαλύτερης γνωστής δομής στο ορατό Σύμπαν: μια ομάδα από κβάζαρ που καλύπτει απόσταση τεσσάρων δισεκατομμυρίων ετών φωτός. Η ανακάλυψη, λένε οι ερευνητές, δείχνει να αψηφά την Κοσμολογική Αρχή, μια βασική υπόθεση της κοσμολογίας για τη φύση του Σύμπαντος.

Τα κβάζαρ

Τα κβάζαρ είναι οι ενεργοί, εξαιρετικά φωτεινοί πυρήνες αρχαίων γαλαξιών οι οποίοι εντοπίζονται στις εσχατιές του Σύμπαντος (οι αστρονόμοι πιστεύουν σήμερα ότι η ακραία ακτινοβολία των κβάζαρ προέρχεται από υλικά που θερμαίνονται και λάμπουν πριν χαθούν για πάντα σε μια κεντρική μαύρη τρύπα).

Τα κβάζαρ τείνουν να συγκεντρώνονται σε σμήνη γνωστά ως Μεγάλες Ομάδες Κβάζαρ ή LQG. Και η μεγαλύτερη από αυτές τις ομάδες είναι η μεγαλύτερη γνωστή δομή στο Σύμπαν, αναφέρουν οι ερευνητές σε δημοσίευση που έχει γίνει δεκτή στο Monthly Notices, μια επιθεώρηση της βρετανικής Βασιλικής Εταιρείας.

«Αν και είναι δύσκολο να συλλάβει κανείς την κλίμακα αυτού του LQG, μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα ότι πρόκειται για τη μεγαλύτερη δομή που έχουμε δει ποτέ σε ολόκληρο το Σύμπαν» λέει ο Δρ Ρότζερ Κλόους του Πανεπιστημίου του Κεντρικού Λάνκασαϊρ στη Βρετανία. «Ακόμα κι αν ταξίδευε κανείς με την ταχύτητα του φωτός, θα χρειαζόταν 4 δισ. χρόνια για να το διασχίσει. Αυτό είναι σημαντικό όχι μόνο λόγω του μεγέθους του, αλλά και επειδή θέτει υπό αμφισβήτηση την Κοσμολογική Αρχή, η οποία είναι ευρέα αποδεκτή από την εποχή του Άινσταϊν» επισημαίνει.

Η Αρχή

Η Κοσμολογική Αρχή είναι μια υπόθεση εργασίας σύμφωνα με την οποία το Σύμπαν, αν κανείς το κοιτάξει σε μεγάλη κλίμακα, φαίνεται ίδιο από όπου κι αν το παρατηρήσει κανείς. Με άλλα λόγια, το τμήμα του Σύμπαντος που βλέπουμε από τη Γη είναι ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα του Σύμπαντος ως συνόλου, και δεν έχει διαφορετικές ιδιότητες αν κανείς ταξιδέψει μεγάλες αποστάσεις.

Βάσει της αρχής αυτής, οι υπολογισμοί δείχνουν ότι οι αστρονόμοι δεν θα μπορούσαν να εντοπίσουν δομές με διαστάσεις άνω των 1,2 δισεκατομμυρίων ετών φωτός. Το νέο σμήνος κβάζαρ, όμως είναι περισσότερο από τρεις φορές μεγαλύτερο από αυτό το θεωρητικό όριο. «Η ομάδα μας εξετάζει και άλλες παρόμοιες περιπτώσεις που ισχυροποιούν την πρόκληση [κατά της Κοσμολογικής Αρχής]» λέει τώρα ο Δρ Κλόους.

Τυπικά, πάντως, η Κοσμολογική Αρχή θεωρεί το Σύμπαν ομοιόμορφο ως προς τις ιδιότητες και τους φυσικούς νόμους που το διέπουν, και όχι απαραίτητα όσον αφορά τις δομές του. Η τελευταία ανακάλυψη δεν αρκεί για να σκοτώσει αυτή την παλιά υπόθεση, τα δεδομένα όμως σίγουρα θα ληφθούν υπόψη.