Στα μέσα του περασμένου Ιουνίου οι ειδικοί είχαν υπολογίσει ότι το Voyager 1, το διαστημόπλοιο της NASA που ταξιδεύει στο Διάστημα εδώ και 35 χρόνια, βγήκε από το ηλιακό μας σύστημα περνώντας στον διαστρικό χώρο – δηλαδή σε «νερά» εντελώς άγνωστα για τους γήινους εξερευνητές.
Το γεγονός, το οποίο θα αποτελέσει ένα ακόμη ορόσημο στη διαστημική εξερεύνηση, δεν έχει ακόμη επιβεβαιωθεί επίσημα από τη NASA. Τώρα, μελετώντας νεότερα δεδομένα, ορισμένοι αστροφυσικοί εκφράζουν την άποψη ότι το σκάφος έχει όντως εγκαταλείψει για τα καλά τα σύνορα της «γειτονιάς» μας και θεωρούν ότι η επίσημη ανακοίνωση θα πρέπει να αναμένεται σύντομα.
Το μακρύ ταξίδι ως την ηλιόπαυση
Το ερευνητικό σκάφος βαθέος Διαστήματος Voyager 1 ξεκίνησε το μακρύ ταξίδι του από τη Γη μαζί με το «δίδυμό» του, το Voyager 2, στις 5 Σεπτεμβρίου του 1977. Σε όλα αυτά τα χρόνια έχει ακολουθήσει ακλόνητο την πορεία του διασχίζοντας το ηλιακό μας σύστημα και προχωρώντας σε απόσταση 18,2 δισ. χλμ πέρα από τον Ηλιο, τη μεγαλύτερη που έχει διανύσει ποτέ αντικείμενο που έχει κατασκευαστεί από τον άνθρωπο. Το Voyager 2, το οποίο ακολούθησε πιο «λοξή» πορεία βρίσκεται 3,22 δισ. χλμ πίσω του. Και τα δυο σκάφη εξακολουθούν να στέλνουν τα σήματά τους στη Γη, γεγονός το οποίο τα καθιστά τα πιο μακρινά λειτουργικά διαστημόπλοια στην ανθρώπινη ιστορία.
Στις 16 Ιουνίου αστροφυσικοί της ομάδας του Voyager 1 είχαν ανακοινώσει ότι τα δεδομένα που λάμβαναν από το διαστημόπλοιο έδειχναν ότι θα έπρεπε να είχε περάσει την ηλιόπαυση, τη ζώνη που αποτελεί το «όριο» του ηλιακού μας συστήματος.
Το μόνο πρόβλημα για την επιβεβαίωση αυτού του υπολογισμού ήταν ότι κανένας «γήινος» παρατηρητής δεν ξέρει τι ακριβώς συμβαίνει σε αυτές τις απομακρυσμένες παρυφές της «γειτονιάς» μας. Σε μια μελέτη τους μάλιστα που δημοσιεύθηκε τον περασμένο μήνα στην επιθεώρηση «Nature», κάποιοι αστροφυσικοί της ομάδας του Voyager ανέφεραν ότι κανένα από τα θεωρητικά μοντέλα που διαθέτουμε για το εξωτερικό ηλιακό σύστημα δεν φαίνεται να λειτουργεί πλήρως.
Τρεις απαραίτητες προϋποθέσεις
Παρ’ όλα αυτά οι απόψεις των περισσότερων ειδικών συγκλίνουν ως προς το ποιες είναι οι ενδείξεις που θα μας πουν με βεβαιότητα ότι το Voyager 1 έχει περάσει την ηλιόπαυση και έχει βγει στον διαστρικό χώρο. Η πρώτη είναι μια αύξηση της κοσμικής ακτινοβολίας υψηλής ενέργειας η οποία έρχεται έξω από το ηλιακό μας σύστημα, η δεύτερη είναι η μείωση των ιονισμένων σωματιδίων που έρχονται από τον Ηλιο και η τρίτη είναι η αλλαγή της κατεύθυνσης του μαγνητικού πεδίου.
Στα τέλη Αυγούστου οι αναλύσεις των δεδομένων έδειξαν πέραν πάσης αμφιβολίας ότι οι δυο πρώτες προϋποθέσεις είχαν πληρωθεί: η κοσμική ακτινοβολία είχε αυξηθεί σημαντικά ενώ τα ιονισμένα σωματίδια είχαν μειωθεί επίσης σημαντικά. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο οι αστροφυσικοί αναμένουν πλέον με τεράστιο ενδιαφέρον τις αναλύσεις των δεδομένων από τις τελευταίες μετρήσεις των μαγνητικών πεδίων του διαστημόπλοιου που θα ανακοινωθούν κάποια στιγμή από τη NASA.
Ο Ερικ Μπέργκερ, συντάκτης του επιστημονικού μπλογκ της εφημερίδας «Huston Chronicle» αποφάσισε να «σπάσει» την αναμονή ζητώντας τις απόψεις ειδικών που μελετούν τις συνθήκες της ηλιόπαυσης. Ο ένας εξ αυτών, ο Ντέιβ Μακ Κόμας του Southwest Research Institute, εμφανίζεται επιφυλακτικός αποφεύγοντας να δώσει απάντηση προτού αποσαφηνιστούν οι μετρήσεις των μαγνητικών πεδίων.
Επιβεβαίωση προ των πυλών
Ο Νικ Σάντσεφ όμως, αστρονόμος του Πανεπιστημίου Texas A&M, είναι κατηγορηματικός, θεωρώντας ότι η «πλήρωση» των δυο άλλων προϋποθέσεων με τόσο σαφή τρόπο είναι ήδη αρκετή.
«Ακόμη και χωρίς τα δεδομένα από το μαγνητόμετρο, τα υπόλοιπα δεδομένα του Voyager 1 δείχνουν ότι έχει περάσει μέσα από ένα τεράστιο φράγμα στις παρυφές του ηλιακού συστήματος» ανέφερε, εξηγώντας ότι οι άλλοι ειδικοί ορίζουν τις προαπαιτούμενες προϋποθέσεις με βάση μια θεωρία η οποία εμπεριέχει μια μεταβατική ζώνη όπου τα μαγνητικά πεδία αποκλίνουν.
«Αυτό ίσως ισχύει» τόνισε. «Είναι όμως γεγονός ότι το διαστημόπλοιο πέρασε μέσα από μια ασυνέχεια των ροών της κοσμικής ακτινοβολίας η οποία είναι απίστευτη. Αλληλεπιδρά με το όριο του ηλιακού συστήματος. Πιστεύω ότι αυτά τα δεδομένα στέκουν από μόνα τους. Κάτι υπέροχο έχει συμβεί».
Αλλοι αστροφυσικοί, κάποιοι εκ των οποίων μάλιστα εργάζονται στην αποστολή, άφησαν να εννοηθεί μιλώντας σε άλλους δικτυακούς τόπους ότι η επίσημη ανακοίνωση της NASA για την έξοδο του Voyager 1 από το ηλιακό μας σύστημα αποτελεί ουσιαστικά πλέον μόνο τυπικό ζήτημα. Σύμφωνα με ορισμένους αναλυτές ίσως θα πρέπει να την αναμένουμε σε σύντομο χρονικό διάστημα.
