Οι πλανήτες κινούνται συνήθως γύρω από τα άστρα τους με ακρίβεια μεγαλύτερη και από αυτή ενός καλοκουρδισμένου ελβετικού ρολογιού. Η μια περιφορά διαδέχεται την άλλη με την ίδια περιοδικότητα, χωρίς χρονικές αποκλίσεις. Η παραμικρή ασυνέπεια ενός πλανήτη στο τροχιακό του ραντεβού γεννά αμέσως στους αστρονόμους υποψίες. Υποψίες όχι ότι του συνέβη κάτι «κακό» αλλά ότι ίσως κοντά του βρίσκεται κάποιο άλλο, αόρατο σε εμάς ουράνιο σώμα.

Το ερευνητικό διαστημόπλοιο Kepler της NASA εντόπισε ακριβώς έναν τέτοιο «ασυνεπή» πλανήτη ο οποίος περνάει μπροστά από το άστρο του άλλοτε πέντε λεπτά νωρίτερα και άλλοτε πέντε λεπτά αργότερα. Η άστατη αυτή συμπεριφορά οφείλεται, όπως αποδείχθηκε, στη βαρυτική έλξη που ασκεί επάνω του ένας γειτονικός πλανήτης τον οποίο τα «γήινα» όργανα αδυνατούν να συλλάβουν.

Η ανακάλυψη θεωρείται σημαντική όχι μόνο επειδή «φωτίζει» ένα άγνωστο σημείο του κοντινού μας Διαστήματος αλλά κυρίως γιατί επαληθεύει τις θεωρητικές μας γνώσεις. Πρόκειται για τον πρώτο πλανήτη που εντοπίζεται με αυτή την τεχνική προσφέροντας στους επιστήμονες ένα δοκιμασμένο πλέον εργαλείο για τις μελλοντικές τους έρευνες.

Αόρατη επιρροή

«Αυτός ο αόρατος πλανήτης κάνει γνωστή την παρουσία του μέσω της επιρροής του στον πλανήτη τον οποίο μπορούμε να δούμε» δήλωσε η αστρονόμος Σάρα Μπάλαρντ του Κέντρου Αστροφυσικής Χάρβαρντ Σμιθσόνιαν και κύρια συγγραφέας της μελέτης η οποία θα δημοσιευθεί στην επιθεώρηση «Astrophysical Journal».

«Είναι σαν κάποιος να σας κάνει φάρσα χτυπώντας το κουδούνι σας και τρέχοντας μετά να κρυφτεί. Ξέρετε ότι κάποιος ήταν στην πόρτα παρ’ ότι δεν τον βλέπετε μόλις βγαίνετε έξω» εξήγησε.

Το διαστημόπλοιο Kepler εντόπισε αυτή τη «φάρσα» στην αλλαγή της περιοδικότητας της κίνησης ενός πλανήτη γύρω από τον Kepler-19, ένα άστρο παρόμοιο με τον Ηλιο που βρίσκεται στον αστερισμό της Λύρας και απέχει 650 έτη φωτός από τη Γη.

Μίνι Ποσειδώνας

Ο ορατός πλανήτης, ο Kepler-19b, περιγράφεται από τους ειδικούς σαν ένας «μίνι Ποσειδώνας». Ολοκληρώνει μια περιφορά γύρω από το άστρο του σε 9 ημέρες και 7 ώρες και απέχει 13,5 εκατομμύρια χλμ από αυτό. Είναι διπλάσιος από τη Γη _ με διάμετρο περίπου 29.000 χλμ. _ και «ψήνεται» σε θερμοκρασίες που ξεπερνούν τους 480 βαθμούς Κελσίου. Οι επιστήμονες ωστόσο δεν γνωρίζουν ακόμη τίποτε για τη μάζα και τη σύστασή του.

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Ποσειδώνας ανακαλύφθηκε με παρόμοιο τρόπο. Οι αστρονόμοι είχαν παρατηρήσει ότι η τροχιά του Ουρανού δεν ταίριαζε με τις προβλέψεις τους. Υποπτευόμενοι ότι ένας άλλος πλανήτης ασκούσε ίσως επιρροή υπολόγισαν το σημείο στο οποίο θα έπρεπε να βρίσκεται και, στρέφοντας προς τα εκεί τα τηλεσκόπιά τους, εντόπισαν τον όγδοο πλανήτη του ηλιακού μας συστήματος.

Πολλαπλές προσωπικότητες

Ο νεοανακαλυφθείς αόρατος πλανήτης ονομάστηκε Kepler-19c. Το βάρος του είναι πολύ μικρό ώστε να ασκήσει βαρυτική επιρροή που θα τους βοηθήσει να μετρήσουν τη μάζα του ενώ το γεγονός ότι το διαστημόπλοιο Kepler δεν τον εντόπισε να περνάει μπροστά από το άστρο του σημαίνει ότι η τροχιά του είναι κεκλιμένη σε σχέση με αυτή του Kepler-19b.

«Ο Kepler-19c έχει πολλαπλές προσωπικότητες που ταιριάζουν στα δεδομένα μας, Για παράδειγμα θα μπορούσε να είναι ένας βραχώδης πλανήτης με κυκλική τροχιά 5 ημερών ή ένας γίγαντας αερίων σε ελλειπτική τροχιά 100 ημερών» δήλωσε ο Ντάνιελ Φαμπρίτσκι του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στη Σάντα Κρους, ένας εκ των συγγραφέων της μελέτης.

Το διαστημόπλοιο Kepler θα συνεχίσει τις παρατηρήσεις του και ίσως τα νέα στοιχεία που θα προσφέρει μας πουν κάτι περισσότερο.