Μια νέα μελέτη επιβεβαιώνει ευρήματα άλλων ερευνών που έχουν δείξει ότι τα νεονικοτινοειδή, εντομοκτόνα φάρμακα που χρησιμοποιούνται ευρέως στις καλλιέργειες σε παγκόσμιο επίπεδο, είναι υπεύθυνα για την μαζική κατάρρευση των μελισσιών και την εξόντωση των μελισσών που εξελίσσεται σε παγκόσμιο επίπεδο εδώ και περίπου μια δεκαετία.

Η μελέτη

Ομάδα ειδικών με επικεφαλής τον Μπεν Γούντκοκ του Κέντρου Ερευνας Φυσικού Περιβάλλοντος για την Οικολογία και Υδρολογία στη Μ.Βρετανία μελέτησε δεδομένα για 62 είδη μελισσών σε μεγαλύτερο βάθος χρόνου από ότι οι άλλες σχετικές έρευνες που έχουν γίνει μέχρι σήμερα. Πιο συγκεκριμένα οι ερευνητές μελέτησαν δεδομένα από το 1994 για να διαπιστώσουν το αν και πώς επηρέασαν τους πληθυσμούς των μελισσών τα περιβόητα νεονικοτινοειδή φυτοφάρμακα η χρήση των οποίων στις καλλιέργειες πήρε μεγάλες διαστάσεις στα μέσα της δεκαετίας του 2000.

Στο άρθρο τους που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Nature Communication» οι ερευνητές αναφέρουν ότι η έκθεση των μελισσών στα νεονικοτινοειδή αυξάνει εκθετικά τις πιθανότητες να εμφανίσουν σοβαρά προβλήματα υγείας σε σχέση με τους κινδύνους που κρύβει η έκθεση των μελισσών σε άλλα είδη φυτοφαρμάκων. Οπως έγινε γνωστό αυτή η μελέτη θα αποτελέσει μέρος μιας μεγάλης έρευνας την οποία διεξάγει η Ευρωπαϊκή Αρχή Διατροφικών Προτύπων για τους κινδύνους της χρήσης των τα νεονικοτινοειδών. Η έρευνα αυτή θα ολοκληρωθεί τον Ιανουάριο του 2017.

Διασυστηματικά εντομοκτόνα

Τα νεονικοτινοειδή είναι διασυστηματικά εντομοκτόνα (κυκλοφορούν, δηλαδή, σε όλα τα μέρη του φυτού) που χρησιμοποιούνται σε πολλές καλλιέργειες όπως στην ελαιοκράμβη, στα σιτηρά, στο βαμβάκι και στους ηλίανθους και έχουν δράση παρόμοια με το φυσικό εντομοκτόνο νικοτίνη, το οποίο δρα στο κεντρικό νευρικό σύστημα. Το αρχικό σκεπτικό της δράσης τέτοιου είδους φυτοφαρμάκων σε αντίθεση με τα συμβατικά που απλώς ψεκάζονται στα φυτά ήταν το να χρησιμοποιούνται και για την «επένδυση» σπόρων έτσι ώστε να «κυριεύουν» το φυτό από την αρχή ως το τέλος της ζωής του σώζοντάς το από επιβλαβή έντομα.

Ωστόσο, όπως δείχνουν όλο και περισσότερα επιστημονικά στοιχεία, εκτός από τα βλαβερά έντομα-στόχους, τα φυτοφάρμακα αυτά δηλητηριάζουν και ωφέλιμα έντομα όπως οι μέλισσες, οι αγριομέλισσες, οι βομβίνοι και οι πεταλούδες. Και αυτό διότι εντοπίζονται στο νέκταρ, στη γύρη αλλά και στον «ιδρώτα» των φυτών που παράγεται κατά τη διαπνοή τους, άρα σε όλους τους χυμούς τους οποίους συλλέγουν οι επικονιαστές. Για παράδειγμα μελέτες έχουν δείξει ότι αυτού του είδους τα φυτοφάρμακα κάνουν τις μέλισσες πιο ευάλωτες στο παράσιτο nosema το οποίο πλήττει το γαστρεντερικό τους σύστημα. Άλλες μελέτες δείχνουν ότι αυτά τα φυτοφάρμακα καταστρέφουν το εσωτερικό GPS των μελισσών με αποτέλεσμα να χάνουν τον δρόμο τους, να μην μπορούν να επιστρέψουν στα μελίσσια τα οποία έτσι καταρρέουν.