Σε έναν τεχνικό άθλο που θα ήταν αδύνατος μέχρι πριν από λίγα χρόνια, ερευνητές στη Γερμανία κατάφεραν να διαβάσουν το DNA μιας μυστηριώδους ομάδας ανθρώπων που ζούσε στην Ισπανία πριν από 430.000 χρόνια. Είναι το αρχαιότερο ανθρώπινο DNA που έχει αλληλουχηθεί μέχρι σήμερα, και δείχνει ότι οι πρόγονοί μας διαχωρίστηκαν από τους προγόνους των Νεάντερταλ νωρίτερα από ό,τι πιστεύαμε.
Η ανακάλυψη
Τα οστά των «ανθρωπίδων της Σίμα» βρέθηκαν σε μια σπηλιά της βόρειας Ισπανίας που ονομάζεται Σίμα ντε λος Ουέσος, ή «λάκκος των οστών». Πρόκειται για ένα φυσικό, κατακόρυφο φρεάτιο βάθους 13 μέτρων, μέσα στο οποίο βρέθηκαν τα οστά τουλάχιστον 28 ενηλίκων -παραμένει ασαφές αν έπεσαν στο κενό και σκοτώθηκαν ή αν τοποθετήθηκαν εκεί εσκεμμένα.
Η νέα μελέτη, η οποία δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Nature» από την ομάδα του Ματίας Μέγιερ στο Ινστιτούτο Εξελικτικής Ανθρωπολογίας «Μαξ Πλανκ» στη Λειψία της Γερμανίας, επιβεβαιώνει ότι τα οστά ανήκουν σε προγόνους των Νεάντερταλ. Οι Νεάντερταλ εμφανίστηκαν πριν από περίπου 250.000 χρόνια και κυριάρχησαν στην Ευρώπη μέχρι την άφιξη του σύγχρονου ανθρώπου.
Μέχρι σήμερα, πολλοί παλαιοανθρωπολόγοι πίστευαν ότι τόσο οι Νεάντερταλ όσο και οι σύγχρονοι άνθρωποι κατάγονται από τον Homo heidelbergensis, ή άνθρωπο της Χαϊδελβέργης, ο οποίος εκτιμάται ότι εμφανίστηκε πριν από 700.000 χρόνια.
Τα ευρήματα
Η νέα μελέτη υποδεικνύει ότι αυτό δεν μπορεί να συνέβη -τα γενετικά ευρήματα και η ηλικία των οστών δείχνουν ότι ο διαχωρισμός της εξελικτικής γραμμής των Νεάντερταλ και των σύγχρονων ανθρώπων μπορεί να συνέβη αρκετά νωρίτερα, μέχρι και πριν από 765.000 χρόνια.
Και αυτό οδηγεί στο συμπέρασμα ότι ο τελευταίος κοινός πρόγονος των σύγχρονων ανθρώπων και των Νεάντερταλ μπορεί να ήταν ο Homo antecessor, ένα είδος γνωστό από οστά 900.000 ετών στην Ισπανία. Η νέα μελέτη, η οποία εξέτασε DNA από τον πυρήνα των κυττάρων, δείχνει να έρχεται σε αντίφαση με προηγούμενη μελέτη της ίδιας ερευνητικής ομάδας, η οποία εξέταζε το μιτοχονδριακό DNA των οστών της Σίμα. Το DNA των μιτοχονδρίων κληροδοτείται αποκλειστικά από τη μητέρα.
Η μελέτη εκείνη έδειχνε ότι οι άνθρωποι της Σίμα δεν είχαν τόσο μεγάλη συγγένεια με τους Νεάντερταλ όσο με τους ανθρώπους της Ντενίσοβα, έναν μυστηριώδη πληθυσμό που ζούσε στη Σιβηρία πριν από μερικές δεκάδες χιλιάδες χρόνια.Παραμένει άγνωστο γιατί το μιτοχονδριακό DNA θυμίζει τους ανθρώπους της Ντενίσοβα ενώ το πυρηνικό DNA παραπέμπει σε πρόγονο των Νεάντερταλ.
Το πιθανότερο είναι ότι οι μεταγενέστεροι Νεάντερταλ έφεραν διαφορετικό μιτοχονδριακό DNA από ό,τι οι πρόγονοί τους. Αυτό θα μπορούσε να συμβεί στην πορεία της εξέλιξης απλά κατά τύχη. Οι ερευνητές όμως υποψιάζονται ότι το μιτοχονδριακό DNA των Νεάντερταλ άλλαξε όταν διασταυρώθηκαν με κάποιο άλλο, άγνωστο μέχρι σήμερα είδος. Το μυστήριο είναι απίθανο να λυθεί σύντομα, καθώς οι ερευνητές κατάφεραν να διαβάσουν μόλις το 0,1% του γονιδιώματος των ανθρώπων της Σίμα.
