Τα αποτελέσματα δύο διεθνών κλινικών δοκιμών πειραματικών φαρμάκων ενάντια στο προχωρημένο μελάνωμα, την πιο θανατηφόρα μορφή καρκίνου του δέρματος, χαρακτηρίστηκαν ως «συναρπαστικά» από τους ειδικούς, καθώς φαίνεται να αλλάζουν το τοπίο αντιμετώπισης της δύσκολης αυτής νόσου.

Επιλεκτική στόχευση των όγκων

Και οι δύο πειραματικές θεραπείες είναι σχεδιασμένες ώστε να ωθούν το ανοσοποιητικό σύστημα να αναγνωρίζει και να στοχεύει επιλεκτικά τους όγκους. Πρόκειται για τα φάρμακα pembrolizumab και nivolumab τα οποία μπλοκάρουν το βιολογικό μονοπάτι που χρησιμοποιεί ο καρκίνος ώστε να ξεφεύγει από τις άμυνες του ανθρώπινου οργανισμού.

Το προχωρημένο μελάνωμα το οποίο έχει δώσει μεταστάσεις σε άλλα όργανα είναι πολύ δύσκολο στην αντιμετώπισή του. Μέχρι σήμερα μόνο ένας στους δέκα ασθενείς επιβιώνει επί έναν χρόνο μετά τη διάγνωση.

Τα αποτελέσματα και των δύο δοκιμών ανακοινώθηκαν κατά τη διάρκεια του συνεδρίου της Αμερικανικής Εταιρείας Κλινικής Ογκολογίας οι εργασίες του οποίου ολοκληρώνονται σήμερα στο Σικάγο των ΗΠΑ.

Η πρώτη δοκιμή

Στη μια δοκιμή που περιελάμβανε 411 ασθενείς, χορηγήθηκε το pembrolizumab, και όπως φάνηκε, το 69% των εθελοντών επιβίωσε επί τουλάχιστον έναν χρόνο. Σημειώνεται ότι το φάρμακο αυτό δοκιμάζεται ενάντια σε 30 διαφορετικές μορφές καρκίνου. Όπως ανέφερε ο δρ Ντέιβιντ Τσάο, ογκολόγος στο Royal Free London NHS Foundation Trust ο οποίος διεξάγει δοκιμές του συγκεκριμένου φαρμάκου τόσο ενάντια στο μελάνωμα όσο και ενάντια στον καρκίνο του πνεύμονα «το pembrolizumab φαίνεται ότι μπορεί να αλλάξει το τοπίο της θεραπείας του καρκίνου».

Ενας από τους ασθενείς του δρος Τσάο, ο 64χρονος Γουόρικ Στιλ λαμβάνει εγχύσεις του φαρμάκου κάθε τρεις εβδομάδες από τον Οκτώβριο. Πριν την έναρξη της θεραπείας δεν μπορούσε ούτε να σταθεί όρθιος καθώς το μελάνωμά του είχε εξαπλωθεί σε έναν από τους πνεύμονές του προκαλώντας του προβλήματα στην αναπνοή. Όπως ανέφερε ο ίδιος ο κ. Στιλ στο BBC «κουραζόμουν και μόνο που σηκωνόμουν από την καρέκλα ενώ ένιωθα εξαντλημένος ακόμη και να ξυριστώ. Τώρα πια αισθάνομαι φυσιολογικά, μπορώ να κάνω κηπουρική και να πάω για ψώνια».

Απεικονιστικές εξετάσεις των πνευμόνων του ασθενούς έδειξαν ότι μετά από μόλις τρεις εγχύσεις του φαρμάκου, ο καρκίνος εξαφανίστηκε από τον πνεύμονα του.

Η δεύτερη δοκιμή

Το άλλο φάρμακο που ονομάζεται nivolumab δοκιμάστηκε σε συνδυασμό με μια υπάρχουσα ανοσοθεραπεία που έχει λάβει έγκριση κυκλοφορίας (ipilimumab). Σε δοκιμή που περιελάμβανε 53 ασθενείς με προχωρημένο μελάνωμα, τα ποσοστά επιβίωσης ήταν της τάξεως του 85% μετά από ένα έτος και 79% μετά από δύο έτη.

Ο Τζον Γουάγκσταφ, καθηγητής Ογκολογίας στο Κολέγιο Ιατρικής Σουόνσι συμμετέχει σε μεγαλύτερου εύρους δοκιμές των δύο φαρμάκων. Όπως αναφέρει «είμαι πεπεισμένος ότι πρόκειται για επίτευγμα στη θεραπεία του μελανώματος. Οι δοκιμές που βρίσκονται σε εξέλιξη είναι ‘τυφλές’, δεν γνωρίζουμε λοιπόν ποια θεραπεία λαμβάνει ποιος ασθενής, ωστόσο οι αποκρίσεις που έχουμε δει είναι εντυπωσιακές».

Εν αναμονή μεγαλύτερου εύρους δοκιμών

Ωστόσο οι ειδικοί συνιστούν προσοχή καθώς τα μέχρι στιγμής επίσημα αποτελέσματα που ανακοινώθηκαν στο συνέδριο του Σικάγου αφορούν μικρή φάση 1 δοκιμών. Πάντως σε εξέλιξη βρίσκονται σε πολλά ευρωπαϊκά κέντρα μεγάλες δοκιμές φάσης ΙΙΙ. Μόνο όταν ανακοινωθούν τα αποτελέσματα αυτών των μεγάλου εύρους δοκιμών, σε περίπου έναν χρόνο, οι ειδικοί θα γνωρίζουν τα οφέλη αλλά και τις παρενέργειες των νέων φαρμάκων.

Όπως συμβαίνει βέβαια με όλες τις θεραπείες έτσι και τα νέα πειραματικά φάρμακα έχουν ήδη συνδεθεί με κάποιες παρενέργειες. Ο κύριος Στιλ ανέφερε ότι παρουσίαζε έντονες νυχτερινές εφιδρώσεις ενώ είχε και δύο λιποθυμικά επεισόδια με το pembrolizumab. Σε κάθε περίπτωση, σημείωσε ότι άξιζε τον κόπο η λήψη της θεραπείας και ότι οι γιατροί του αντιμετωπίζουν τις παρενέργειες με επιτυχία.