Η θεραπεία με βλαστικά κύτταρα ενδεχομένως να μπορέσει στο μέλλον να συντελέσει στη θεραπεία της σκλήρυνσης κατά πλάκας, καθώς από πειράματα που έγιναν σε ποντίκια διαπιστώθηκε σημαντική βελτίωση στην κινητικότητά τους, σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιεύονται στην επιθεώρηση Stem Cell Reports.
Βελτίωση σε λιγότερο από δύο εβδομάδες
Οι ερευνητές των Πανεπιστημίων της Γιούτα και της Καλιφόρνιας, του Ινστιτούτου Ερευνών Σκριπς, με επικεφαλής τον καθηγητή Τομ Λέιν, δήλωσαν εντυπωσιασμένοι από το αποτέλεσμα, καθώς η βελτίωση επήλθε σε λιγότερο από δύο εβδομάδες.
«Η μεταδιδακτορική ερευνήτριά μου δρ Λου Τσεν ήλθε και μου είπε ‘τα ποντίκια περπατάνε’ και εγώ δεν την πίστεψα», δήλωσε ο καθηγητής Λέιν.
Τα γενετικά τροποποιημένα ζώα είχαν μια πάθηση που μιμείται τα συμπτώματα της σκλήρυνσης κατά πλάκας (πολλαπλής σκλήρυνσης), μιας αυτοάνοσης νόσου, από την οποία πάσχουν περισσότεροι από 2,3 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως.
Η νόσος αποδίδεται σε δυσλειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος. Tα Τ-κύτταρα αποκτούν αυτοκαταστροφική δράση με αποτέλεσμα να καταστρέφεται η μυελίνη, το μονωτικό λιπώδες περίβλημα των νεύρων. Ετσι δεν γίνεται σωστά η μετάδοση των ηλεκτρικών μηνυμάτων από και προς τον εγκέφαλο και τον νωτιαίο μυελό.
Περπάτησαν ξανά, δεν παρουσίασαν υποτροπή
Αν και τα ποντίκια, πριν τη θεραπεία, ήταν ανίκανα να σταθούν μόνα τους όρθια για αρκετή ώρα ώστε να φάνε και να πιουν, δέκα έως 14 μέρες μετά τη μεταμόσχευση των ανθρωπίνων νευρικών βλαστικών κυττάρων, ήταν πλέον σε θέση να περπατούν ξανά, ενώ έξι μήνες αργότερα δεν εμφάνιζαν σημάδια υποτροπής.
Είναι αξιοσημείωτο ότι τα πειραματόζωα συνέχιζαν να περπατούν ακόμη και όταν ο οργανισμός τους, μια περίπου εβδομάδα μετά τη μεταμόσχευση, απέρριψε τα ανθρώπινα βλαστοκύτταρα ως ξένα. Από αυτό, οι επιστήμονες συμπέραναν ότι τα βλαστικά κύτταρα είχαν ήδη «πυροδοτήσει» μια θεραπευτική αντίδραση «ντόμινο», καθώς είχαν προλάβει να απελευθερώσουν μια σειρά από πρωτεΐνες, οι οποίες είχαν μακροχρόνια δράση, αποκαθιστώντας την κατεστραμμένη μυελίνη γύρω από τα νευρικά κύτταρα.
Χορήγηση πρωτεΐνης στους ανθρώπους;
Έτσι, οι ερευνητές ελπίζουν ότι μελλοντικά ίσως δεν χρειάζεται καν οι άνθρωποι να υποβάλλονται σε μεταμόσχευση βλαστικών κυττάρων, αλλά μπορεί να αρκεί η χορήγηση υπό μορφή φαρμάκου μιας πρωτεΐνης (κατ’ εξοχήν υποψήφια θεωρείται η TGF-β), η οποία θα επιφέρει παρεμφερές αποτέλεσμα.
Παρότι η αποκατάσταση των πειραματόζωων ήταν μερική και όχι ολική, οι επιστήμονες ευελπιστούν ότι αν υπήρχε μία ανάλογη βελτίωση στους ανθρώπους, τότε θα βοηθούνταν σημαντικά οι ασθενείς με προχωρημένου σταδίου σκλήρυνση κατά πλάκας, που εμφανίζουν παρόμοια προβλήματα κινητικότητας ή παράλυσης, για τα οποία δεν υπάρχει θεραπεία.
Τα υπάρχοντα φάρμακα (όπως η ιντερφερόνη βήτα) μπορούν -καταστέλλοντας τις αυτοκαταστροφικές αντιδράσεις του ανοσοποιητικού συστήματος- να επιβραδύνουν την εξέλιξη της πάθησης, ιδίως στα αρχικά στάδιά της, όμως, αν αυτή προχωρήσει, προς το παρόν δεν υπάρχουν πολλές θεραπευτικές επιλογές. Επιπλέον, τα ανοσοκατασταλτικά φάρμακα μπορεί να έχουν σοβαρές παρενέργειες.
Πάντως θα χρειαστεί αρκετός χρόνος προτού η νέα θεραπευτική προσέγγιση δοκιμαστεί σε ανθρώπους.
