Ο ιός της ιλαράς θεραπεία για τον καρκίνο

Ο ιός της ιλαράς όπλο ενάντια στον καρκίνο; Ναι, λένε ερευνητές της Κλινικής Mayo οι οποίοι χορήγησαν ήδη σε δύο ασθενείς υψηλές δόσεις μιας ειδικώς τροποποιημένης εκδοχής του ιού για την αντιμετώπιση του πολλαπλού μυελώματος.

Το πολλαπλούν μυέλωμα είναι ένας αιματολογικός καρκίνος στον οποίον εμφανίζεται αυξημένος πολλαπλασιασμός στον μυελό των οστών των κυττάρων που παράγουν τα αντισώματα και ονομάζονται πλασμοκύτταρα.

Πλήρης ύφεση του καρκίνου

Και οι δύο ασθενείς αποκρίθηκαν στη θεραπεία. Η μια εξ αυτών μάλιστα, η 49χρονη Στέισι Ερχολτζ, εμφάνισε πλήρη ύφεση του καρκίνου και παραμένει απαλλαγμένη της νόσου εδώ και περισσότερο από έξι μήνες.

Σήμερα για τη συγκεκριμένη μορφή καρκίνου χορηγούνται φάρμακα που ενεργοποιούν το ανοσοποιητικό σύστημα. Ωστόσο σε κάποια στιγμή η νόσος τους… ξεφεύγει με αποτέλεσμα σπάνια να θεραπεύεται.

Οι ερευνητές από την Κλινική Μayo με επικεφαλής τον Στίβεν Ράσελ αναφέρουν τώρα ότι η ιοθεραπεία – η θεραπεία δηλαδή που βασίζεται σε έναν ιό που μολύνει και σκοτώνει τα καρκινικά κύτταρα αφήνοντας όμως ανέπαφους τους υγιείς ιστούς γύρω τους – μπορεί να είναι αποτελεσματική ενάντια στο πολλαπλούν μυέλωμα.

«Πρόκειται για μια πολύ απλή σύλληψη» είπε ο δρ Ράσελ από το Τμήμα Μοριακής Ιατρικής της Κλινικής Mayo και συμπλήρωσε: «Εκμεταλλευόμαστε αυτό ακριβώς που κάνουν οι ιοί: εισέρχονται στο σώμα και καταστρέφουν τους ιστούς».

H Στέισι Ερχολτζ που έλαβε την ιοθεραπεία συνεχίζει να εμφανίζει ύφεση της νόσου της περισσότερους από έξι μήνες μετά τη χορήγηση του ιού

Και ενάντια σε άλλους καρκίνους

Ο ερευνητής ελπίζει ότι η σύλληψη αυτή μπορεί να οδηγήσει σε μια νέα θεραπεία ενώ η ομάδα του μελετά την αποτελεσματικότητα του ιού της ιλαράς και ενάντια σε άλλους καρκίνους – συγκεκριμένα των ωοθηκών, του εγκεφάλου, του τραχήλου και της κεφαλής καθώς και ενάντια στο μεσοθηλίωμα (μορφή καρκίνου που προέρχεται από κύτταρα του μεσοθηλίου, μιας μεμβράνης που επικαλύπτει τα όργανα του σώματος). Όπως σημειώνει ο δρ Ράσελ «πρόσφατα αρχίσαμε να επεξεργαζόμαστε την ιδέα της θεραπείας του καρκίνου με μια μόνο ένεση. Οι ασθενείς τους οποίους υποβάλαμε στη νέα πειραματική θεραπεία δεν αποκρίνονταν σε άλλες θεραπείες και είχαν εμφανίσει επανειλημμένως υποτροπές της νόσου τους».

Σύμφωνα με σχετική μελέτη που δημοσιεύεται στο επιστημονικό έντυπο «Mayo Clinic Proceedings» οι δύο ασθενείς της μελέτης έλαβαν ενδοφλεβίως μια δόση ενός τροποποιημένου ιού της ιλαράς ο οποίος ήταν επιλεκτικά τοξικός μόνο στα πλασμοκύτταρα του μυελώματος. Όπως προέκυψε η απόκριση ήταν καλή – ιδιαιτέρως καλή μάλιστα στην περίπτωση της κυρίας Ερχολτζ.

Η ογκολυτική ιοθεραπεία

Η ογκολυτική ιοθεραπεία – η χρήση τροποποιημένων ιών για την αντιμετώπιση του καρκίνου – χρονολογείται ήδη από τη δεκαετία του 1950. Χιλιάδες ασθενείς με καρκίνο έχουν λάβει τέτοια θεραπεία με ιούς διαφορετικών οικογενειών (ερπητοϊοί, ιός της ανεμευλογιάς, ιοί του κοινού κρυολογήματος κ.α.).

Ωστόσο η νέα μελέτη παρουσιάζει επισήμως την πρώτη περίπτωση ασθενούς με προχωρημένο καρκίνο που εμφάνισε πλήρη ύφεση της νόσου του σε όλες τις εστίες του καρκίνου μετά τη χορήγηση του ιού. «Ελαβα δόση του ιού με την οποία μάλλον θα μπορούσαν να εμβολιαστούν εκατό εκατομμύρια άτομα, κάτι που ήταν ανησυχητικό και έτσι ήμουν πολύ χαρούμενη όταν είδα ότι η θεραπεία είχε αποτέλεσμα χωρίς προβλήματα» είπε η κυρία Ερχολτζ και προσέθεσε: «Πιστεύω ότι είναι πολύ σημαντικό. Ποιος θα το πίστευε;».

Στο άρθρο τους οι ερευνητές εξηγούν ότι παρουσιάζουν τις περιπτώσεις αυτών των δύο ασθενών επειδή ήταν οι ασθενείς που έλαβαν την υψηλότερη δυνατή δόση του ιού, είχαν περιορισμένη προηγούμενη έκθεση στον ιό της ιλαράς και έτσι λιγότερα αντισώματα εναντίον του ενώ παράλληλα είχαν εξαντλήσει τις υπόλοιπες θεραπευτικές επιλογές τους.

Ενεργοποίηση του ανοσοποιητικού συστήματος

Η Αντζελα Ντισπεντσιέρι, ειδική στο πολλαπλούν μυέλωμα που συμμετείχε στη μελέτη εξήγησε ότι «εκτιμούμε πως ο ιός ενεργοποιεί το ανοσοποιητικό σύστημα του ασθενούς ώστε να αναγνωρίζει καλύτερα τα καρκινικά κύτταρα και να τα εξολοθρεύει αποτελεσματικότερα».

Σε ό,τι αφορά τον δεύτερο ασθενή της μελέτης, εκείνος δεν είχε τόσο καλή απόκριση στην ιοθεραπεία όσο η κυρία Ερχολτζ. Ωστόσο και η δική του περίπτωση θεωρείται σημαντική από τους ειδικούς καθώς οι απεικονιστικές εξετάσεις έδειξαν ότι ο ιός μετά τη χορήγησή του στόχευσε αποκλειστικά τα σημεία όπου αναπτυσσόταν ο καρκίνος αφήνοντας ανέπαφα τα υγιή. Μάλιστα η απεικόνιση αυτή κατέστη δυνατή με χρήση υψηλής τεχνολογίας – ο ιός είχε τροποποιηθεί με ένα γονίδιο που αποτελεί εύκολα ανιχνεύσιμο δείκτη και έτσι οι επιστήμονες ήταν σε θέση να προσδιορίσουν πλήρως τη θέση του στον οργανισμό.

Οι ερευνητές ετοιμάζουν τώρα μεγαλύτερου εύρους κλινική δοκιμή φάσης 2 ενώ θέλουν να δοκιμάσουν την αποτελεσματικότητα της ιοθεραπείας σε συνδυασμό με ακτινοθεραπεία.