Οι επιστήμονες δημιούργησαν για πρώτη φορά στο εργαστήριο οισοφάγο, χρησιμοποιώντας βλαστικά κύτταρα και, στη συνέχεια τον μεταμόσχευσαν με επιτυχία σε πειραματόζωα (αρουραίους). Μέχρι σήμερα είχαν δημιουργηθεί στο εργαστήριο διάφορα όργανα και ιστοί (τραχεία, ουροδόχος κύστη, αιμοφόρα αγγεία κ.α.), όμως, παρά τις επανειλημμένες προσπάθειες, είχε αποδειχτεί πολύ δύσκολο να αναγεννηθεί ένας κατεστραμμένος οισοφάγος.
Επίτευγμα
Πρόκειται για ένα ακόμη επίτευγμα στο πεδίο της αναγεννητικής ιατρικής, το οποίο θα πρέπει να επαναληφθεί σε ανθρώπους, κάτι όμως που θα χρειαστεί αρκετό χρόνο, καθώς ανάμεσα στους οισοφάγους των αρουραίων και των ανθρώπων υπάρχουν δομικές διαφορές (π.χ. διαφορετικά είδη μυών). Επιπλέον, παραμένει το ζήτημα της διαφορετικής κλίμακας μεγέθους, καθώς ο οισοφάγος ενός αρουραίου είναι πολύ μικρότερος από τον ανθρώπινο. Γι’ αυτό, το επόμενο ενδιάμεσο βήμα θα είναι να δοκιμαστεί η νέα τεχνική σε μεγαλύτερα πειραματόζωα.
Οι ερευνητές από διάφορες χώρες (ΗΠΑ, Ρωσία, Ιταλία, Γερμανία, Σουηδία) , με επικεφαλής τον καθηγητή Πάολο Μακιαρίνι, διευθυντή του κέντρου αναγεννητικής ιατρικής του ιατρικού πανεπιστημιακού Ινστιτούτου Καρολίνσκα της Στοκχόλμης, ανακοίνωσαν ότι οι μεταμοσχευμένοι εργαστηριακοί οισοφάγοι εμφανίζουν κανονική αναγέννηση νεύρων, μυών, επιθηλιακών κυττάρων και αιμοφόρων αγγείων.
Οι επιστήμονες δημιούργησαν το νέο όργανο παίρνοντας αρχικά έναν οισοφάγο από αρουραίο, από όπου αφαίρεσαν όλα τα κύτταρα και χρησιμοποιώντας μετά ό,τι απέμεινε ως «σκελετό». Στη συνέχεια, πήραν βλαστικά κύτταρα από τον νωτιαίο μυελό του ζώου όπου θα γινόταν η μεταμόσχευση (ώστε να ελαχιστοποιηθεί ο κίνδυνος ανοσολογικής αντίδρασης και απόρριψης του μοσχεύματος) και τα εμφύτευσαν πάνω σε αυτή τη βιολογική «σκαλωσιά».
Η μεταμόσχευση
Μέσα σε τρεις εβδομάδες, είχε αρχίσει να αναπτύσσεται στο εργαστήριο ο νέος οισοφάγος, ο οποίος τελικά μεταμοσχεύτηκε στο ζώο, αντικαθιστώντας έως το 20% του κανονικού οισοφάγου. Οι επιστήμονες επανέλαβαν τη διαδικασία συνολικά σε δέκα αρουραίους. Όλα τα πειραματόζωα στα οποία δοκιμάστηκε η τεχνική, επέζησαν και τα νέα όργανά τους φάνηκε να έχουν αναπτυχθεί καλά και να έχουν ενσωματωθεί στον οργανισμό τους, λειτουργώντας εξίσου καλά με τον κανονικό οισοφάγο. Τα ζώα δεν εμφάνισαν κάποιες επιπλοκές και μπορούσαν να φάνε.
Ο Πάολο Μακιαρίνι δήλωσε αισιόδοξος ότι είναι θέμα χρόνου να υπάρξει κλινική εφαρμογή της μεθόδου και στους ανθρώπους. Στο μέλλον, τέτοια όργανα εργαστηρίου αναμένεται να βελτιώσουν σημαντικά το προσδόκιμο και την ποιότητα ζωής για εκατοντάδες χιλιάδες ασθενείς που διαγιγνώσκονται κάθε χρόνο με διάφορα σοβαρά προβλήματα του οισοφάγου (καρκίνο, εκ γενετής παθήσεις, τραυματισμούς κ.α.).
Σήμερα η λύση για αυτούς τους ασθενείς είναι η χρησιμοποίηση ιστών από το έντερο ή το στομάχι τους για την αντικατάσταση τμημάτων του κατεστραμμένου οισοφάγου τους. Όμως, σπάνια επιτυγχάνεται ικανοποιητική λειτουργία του οργάνου, με συνέπεια αρκετοί ασθενείς να εμφανίζουν επιπλοκές ή να μην μπορούν να καταπιούν στερεή τροφή. Η καλλιέργεια εργαστηριακών οργάνων ελπίζεται ότι θα βελτιώσει κατά πολύ την ανάγκη δύσκολων χειρουργικών επεμβάσεων με αβέβαιη επιτυχία. Το επίτευγμα δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Nature Communications».
