Η κρατούσα θεωρία για την προέλευση των πτηνών αναφέρει ότι το γενεαλογικό τους δέντρο έχει στην κορυφή του κάποια είδη δεινοσαύρων. Οι περισσότερες μελέτες τα τελευταία χρόνια επιβεβαιώνουν αυτή τη θεωρία. Μια νέα μελέτη κάνει ένα βήμα περισσότερο δείχνοντας ότι πράγματι τα πτηνά προέρχονται από δεινοσαύρους και ότι οι εξελικτικές διεργασίες που επέτρεψαν στους δεινοσαύρους να πετάξουν ήταν σταδιακές.
Η ανακάλυψη
Ομάδα ειδικών με επικεφαλής επιστήμονες του Αμερικανικού Μουσείου Φυσικής Ιστορίας στη Νέα Υόρκη διενήργησε αξονικές τομογραφίες στα κρανία πτηνών που ζουν σήμερα, σε κρανία Αρχαιοπτέρυγων (που θεωρούνται τα πρώτα πτηνά) και σε κρανία δεινοσαύρων που είχαν ανατομικά και άλλα χαρακτηριστικά (π.χ φτερά) παρόμοια με αυτά των πτηνών αλλά δεν μπορούσαν να πετάξουν.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι δεινόσαυροι που είχαν χαρακτηριστικά πτηνών αλλά δεν μπορούσαν να πετάξουν διέθεταν εγκέφαλο που είχε πολλά κοινά στοιχεία με εκείνα του Αρχαιοπτέρυγα. Η ομοιότητα των εγκεφάλων αυτών των μη ιπτάμενων δεινοσαύρων με τον εγκέφαλο του Αρχαιοπτέρυγα είναι σύμφωνα με τους ερευνητές πολύ μεγαλύτερη από ό,τι πίστευαν οι επιστήμονες μέχρι σήμερα.
Διαφορές και ομοιότητες
Οι αναλύσεις και συγκρίσεις που έκαναν οι ερευνητές στα κρανία των διαφόρων ειδών τούς κάνει να πιστεύουν ότι η πτητική ικανότητα των δεινοσαύρων δεν εμφανίσθηκε ξαφνικά αλλά ήταν μια σταδιακή διεργασία. Σύμφωνα με τη θεωρία που ανέπτυξαν οι ερευνητές, ο εγκέφαλος ορισμένων ειδών δεινοσαύρων άρχισε σταδιακά να μεγαλώνει σε μέγεθος αλλά και να «καλωδιώνεται» με τρόπο τέτοιο ώστε να μπορέσει κάποια στιγμή στο μέλλον να υποστηρίξει την ικανότητα της πτήσης.
Οι ερευνητές εκτιμούν ότι οι δεινόσαυροι που είχαν χαρακτηριστικά πτηνών αλλά δεν πετούσαν δεν τα κατάφεραν επειδή τους έλειπε ένα δίκτυο νευρώνων στον εγκέφαλο το οποίο εντοπίζεται στα σημερινά πτηνά και θεωρείται κρίσιμο στον πτητικό μηχανισμό. Η μελέτη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Nature».