Σε εξέλιξη βρίσκονται κλινικές δοκιμές ενός εμφυτεύματος το οποίο είναι σχεδιασμένο ώστε να αποκαθιστά τις αναμνήσεις σε άτομα με νόσους του εγκεφάλου.

Και για νευροεκφυλιστικές νόσους του εγκεφάλου

Ερευνητές που μελετούν πώς λειτουργεί η μνήμη έχουν ήδη διεξαγάγει επιτυχημένα πειράματα σε αρουραίους και πιθήκους και τώρα έχουν ξεκινήσει δοκιμές του εμφυτεύματος σε ανθρώπους. Ασθενείς όπως αυτοί με επιληψία αναμένεται να είναι από τους πρώτους που θα ωφεληθούν από το εμφύτευμα, ωστόσο ελπίζεται ότι τελικά θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί και σε άτομα με νόσο Αλτσχάιμερ ή άλλες μορφές άνοιας.

Το συγκεκριμένο εμφύτευμα που αναπτύσσεται στις ΗΠΑ έχει σχεδιαστεί ώστε να υπενθυμίζει σε «ελαττωματικές» περιοχές του εγκεφάλου πώς να θυμούνται. Η συσκευή έχει ήδη χαρακτηριστεί ως ένα από τα τοπ 10 επιστημονικά επιτεύγματα του 2013 και εκτιμάται ότι θα κυκλοφορήσει στην αγορά μέσα στα επόμενα πέντε με 10 χρόνια.

Δοκιμή σε ασθενείς με επιληψία

Ο καθηγητής Βιοϊατρικής Μηχανικής στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνιας στο Λος Αντζελες Θίοντορ Μπέργκερ μίλησε για το εμφύτευμα της… μνήμης νωρίτερα μέσα στον Ιούνιο κατά τη διάρκεια του Διεθνούς Συνεδρίου Global Future 2045. Ο καθηγητής και η ομάδα του διεξάγουν αυτή τη στιγμή κλινική δοκιμή του εμφυτεύματος σε ασθενείς με επιληψία, όπως αναφέρει η ιστοσελίδα επιστημονικών ειδήσεων LiveScience.

Παρότι μέχρι στιγμής δεν έχουν προκύψει κάποια ιδιαίτερα αποτελέσματα, οι δοκιμές βρίσκονται ακόμη σε πολύ πρώιμο στάδιο και ο καθηγητής Μπέργκερ πιστεύει ότι τα τελικά ευρήματα θα είναι εντυπωσιακά.

Πώς λειτουργεί το εμφύτευμα

Η συσκευή τοποθετείται στον ιππόκαμπο του εγκεφάλου, σε μια περιοχή όπου η ικανότητα μνήμης έχει υποστεί βλάβη. Στόχος είναι το εμφύτευμα να δρα στην περιοχή του εγκεφάλου όπου η βραχυπρόθεσμη μνήμη μετατρέπεται σε μακροπρόθεσμη.

Συγκεκριμένα το εμφύτευμα λειτουργεί «παρατηρώντας» μια ανάμνηση καθώς αυτή σχηματίζεται σε μια περιοχή του εγκεφάλου και στη συνέχεια ενεργοποιώντας μια άλλη περιοχή του ιπποκάμπου η οποία βρίσκεται πιο χαμηλά στο «δίκτυο» της μνήμης ώστε να επαναλάβει τη διαδικασία.

Η εν εξελίξει δοκιμή που περιλαμβάνει 15 ασθενείς με επιληψία μαρτυρεί ότι αυτού του είδους τα εμφυτεύματα μπορούν να προειδοποιήσουν για τις επιληπτικές κρίσεις. Οι ερευνητές εκτιμούν ότι το επίπεδο ηλεκτρικής δραστηριότητας μέσα στον εγκέφαλο μπορεί να δείξει αν ένας ασθενής αντιμετωπίζει υψηλό, μέσο ή χαμηλό κίνδυνο επιληπτικής κρίσης.

Σχετική δημοσίευση για το εμφύτευμα έγινε νωρίτερα εφέτος στην επιθεώρηση «Lancet Neurology».

«Εμφύτευση» της ικανότητας παραγωγής αναμνήσεων

Η συσκευή αποτελείται από ξεχωριστά σετ ηλεκτροδίων – το ένα καταγράφει τον σχηματισμό των αναμνήσεων προτού στείλει σήμα σε έναν υπολογιστή η οποίος μετατρέπει τη διαδικασία σε μακροπρόθεσμη μνήμη. Ένα δεύτερο σετ ηλεκτροδίων παίρνει στη συνέχεια οδηγίες από τον υπολογιστή ώστε να ενεργοποιήσει ένα άλλο σημείο του ιπποκάμπου για να παραχθεί η ίδια ανάμνηση. «Δεν ‘ξαναφυτεύουμε’ τις αναμνήσεις του κάθε ανθρώπου πίσω στον εγκέφαλό του. ‘Εμφυτεύουμε’ όμως την ικανότητα να παράγει αναμνήσεις» εξήγησε ο καθηγητής και κατέληξε: «Το ερώτημα είναι: μπορούμε άραγε να μιμηθούμε έστω κάποιες από τις λειτουργίες του εγκεφάλου; Μπορούμε να τις μοντελοποιήσουμε και να τις βάλουμε μέσα σε ένα εμφύτευμα; Μπορούμε να κάνουμε αυτό το εμφύτευμα να λειτουργήσει σε κάθε εγκέφαλο; Αυτά τα ερωτήματα που θέτω κάνουν τους άλλους να πιστεύουν ότι είμαι τρελός. Και αυτό διότι εκτιμούν ότι είναι πολύ δύσκολο να συμβεί κάτι τέτοιο. Εγώ δεν πιστεύω το ίδιο».