Η επίλυση ενός γρίφου 40 ετών ανοίγει μια μεγάλη παρένθεση στην εξελικτική ιστορία του ανθρώπου. Ναι, ξεκινήσαμε από την Αφρική για να κατακτήσουμε τον κόσμο, αλλά ποιοί ήμασταν ακριβώς;
Μέχρι πρόσφατα η απάντηση στο ερώτημα περιελάμβανε τον Homo habilis ο οποίος κυριαρχούσε στην αφρικανική σαβάνα πριν από δύο εκατομμύρια χρόνια. Φαίνεται όμως ότι δεν ήταν μόνος. Αυτό πίστευε πάντα η παλαιοανθρωπολόγος Μιβ Λίκι (Meave Leakey), η οποία το 1972 είχε εντοπίσει ένα κρανίο στην περιοχή Koobi Fora στα βόρεια της Κένυας. Το κρανίο, ηλικίας 1,9 εκατομμυρίων ετών, είχε πάρει το κωδικό όνομα KNM-ER 1470 και έφερε χαρακτηριστικά ασυνήθιστα για H. habilis.
Αίνιγμα ετών σαράντα
Η Λίκι θεώρησε ότι το κρανίο ανήκε σε νέο είδος το οποίο ονόμασε Homo rudolfensis, αλλά καθώς πολλοί συνάδελφοί της εκτιμούσαν ότι αυτό δεν ανήκε παρά σε έναν μεγαλόσωμο άνδρα H. habilis, η υπόθεση παρέμενε ανοιχτή.
Χάρη όμως στην ανεύρεση τριών νέων απολιθωμάτων, η Λίκι δικαιώθηκε, έστω και με καθυστέρηση 40 ετών. Όπως περιγράφεται σε σχετικό άρθρο στην επιστημονική επιθεώρηση «Nature» τα νέα ευρήματα είναι ένα καλοδιατηρημένο πρόσωπο, μια ολόκληρη κάτω γνάθος και ένα τμήμα κάτω γνάθου. Το πρόσωπο είναι μικρότερο σε σχέση με το KNM-ER 1470 και φαίνεται ότι ανήκει σε νεαρό άτομο. Φέρει όμως τα ίδια χαρακτηριστικά που είχαν προβληματίσει την Λίκι από την αρχή και τα οποία δίνουν ένα μακρύ και πεπλατυσμένο προσωπείο.
Μέχρι σήμερα οι ερευνητές θεωρούσαν ότι ο H. habilis συνυπήρξε με τον Homo erectus, αλλά τώρα όλα δείχνουν ότι είχαν παρέα και τον H. rudolfensis. Και αυτό δεν είναι το τέλος της ιστορίας. Όπως επισημαίνεται σε ξεχωριστό άρθρο-σχόλιο επί των ευρημάτων από τον Μπέρναρντ Γουντ του Πανεπιστημίου της Ουάσινγκτον το εύρημα δείχνει ότι ο H. habilis και ο Η. rudolfensis είναι όντως δύο ξεχωριστά είδη, αλλά κανείς δεν μας βεβαιώνει ότι ανήκουν στη σειρά που οδήγησε στον Homo sapiens.
