Η έλλειψη επαφής με τη φύση κάνει τις αλλεργίες και το άσθμα να… θεριεύουν, σύμφωνα με νέα μελέτη η οποία κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για τους κατοίκους των «τσιμεντένιων» αστικών κέντρων.

«Καλά» βακτήρια στη φύση

Φινλανδοί ερευνητές αναφέρουν με δημοσίευσή τους στην επιθεώρηση «Proceedings of the National Academy of Sciences» ότι ορισμένα βακτήρια τα οποία είναι ευεργετικά για την ανθρώπινη υγεία, εντοπίζονται σε πολύ μεγαλύτερη αφθονία σε μη αστικά περιβάλλοντα. «Παντού υπάρχουν μικρόβια, ωστόσο η σύνθεσή τους είναι διαφορετική μεταξύ του φυσικού περιβάλλοντος και του αστικού» εξήγησε στο βρετανικό ειδησεογραφικό πρακτορείο BBC ο δρ Ιλκα Χάνσκι από το Πανεπιστήμιο του Ελσίνκι που ήταν εκ των κύριων συγγραφέων της μελέτης και προσέθεσε ότι τα βακτήρια του φυσικού περιβάλλοντος είναι πιο ευεργετικά για τον ανθρώπινο οργανισμό.

Η ερευνητική ομάδα συνέλεξε δείγματα της μικροβιακής χλωρίδας του δέρματος 118 εφήβων που ζούσαν στην ανατολική Φινλανδία. Όπως προέκυψε, τα παιδιά που ζούσαν σε φάρμες ή κοντά σε δάση εμφάνιζαν μεγαλύτερη ποικιλία βακτηρίων στο δέρμα τους καθώς και μικρότερη ευαισθησία στα αλλεργιογόνα.

Οι επιστήμονες ανακάλυψαν επίσης ότι μια κατηγορία βακτηρίων που είναι γνωστά ως γ-πρωτεοβακτήρια επιτελεί ένα ιδιαίτερο έργο. «Τα αποτελέσματά μας έδειξαν ότι τα διαφορετικά βακτήρια έχουν και διαφορετικές λειτουργίες» σημείωσε ο δρ Χάνσκι.

Το αντιφλεγμονώδες Αcinetobacter

Μάλιστα ένα συγκεκριμένο βακτήριο της κατηγορίας των γ-πρωτεοβακτηρίων που ονομάζεται Acinetobacter φάνηκε να συνδέεται στενά με την παραγωγή αντιφλεγμονωδών μορίων. «Οσο περισσότερα Acinetobacter είχε κάποιος στο δέρμα του, τόσο καλύτερη ανοσολογική απόκριση εμφάνιζε σε αλλεργιογόνα όπως η γύρη» εξήγησε ο ειδικός.

Συμπλήρωσε ότι τα γ-πρωτεοβακτήρια έχουν πιο έντονη παρουσία σε περιβάλλοντα όπως τα δάση και οι περιοχές όπου υπάρχουν καλλιέργειες παρά σε υδάτινα και αστικά περιβάλλοντα. «Η αστικοποίηση αποτελεί μια χαμένη ευκαιρία σε ό,τι αφορά την αλληλεπίδραση πολλών ανθρώπων με το φυσικό περιβάλλον και τη βιοποικιλότητά του, συμπεριλαμβανομένων των μικροβιακών κοινοτήτων» τόνισε ο δρ Χάνσκι.

Όπως είπε, παρότι δεν είναι δυνατόν να αναστραφεί η παγκόσμια τάση της αστικοποίησης, υπάρχουν κάποιες «φυσικές» λύσεις προκειμένου να θωρακιστεί το ανθρώπινο ανοσοποιητικό σύστημα. «Είναι σημαντικό να διατηρηθεί το φυσικό περιβάλλον εκτός των αστικών περιοχών αλλά παράλληλα στον σχεδιασμό των πόλεων πρέπει να υπάρχει πρόβλεψη για χώρους πρασίνου».

Αύξηση του στρες

Μια άλλη πρόσφατη μελέτη έδειξε σύνδεση μεταξύ της έλλειψης χώρων πρασίνου στις πόλεις και της αύξησης του στρες στους κατοίκους τους. Στο πλαίσιο της μελέτης που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό «Landscape and Urban Planning» ειδικοί του Ερευνητικού Κέντρου OPENspace με έδρα στη Σκωτία μέτρησαν στο σάλιο εθελοντών τα επίπεδα της ορμόνης του στρες κορτιζόλης. Όπως εξήγησε μια εκ των κύριων συγγραφέων της μελέτης, η καθηγήτρια Κάθριν Γουόρντ-Τόμσον, διευθύντρια του OPENspace «οι μετρήσεις των επιπέδων της κορτιζόλης συσχετίστηκαν με τον αριθμό χώρων πρασίνου γύρω από τα σπίτια των εθελοντών. Μείναμε έκπληκτοι από την ισχυρή σύνδεση που προέκυψε».

Οι δύο αυτές μελέτες αποτελούν τα τελευταία μόνο πρόσφατα ερευνητικά παραδείγματα που μαρτυρούν ότι η ανθρώπινη υγεία σχετίζεται άμεσα με την πρόσβαση σε χώρους πρασίνου. Η καθηγήτρια Γουόρντ-Τόμσον τόνισε ότι πιθανότατα υπάρχει μια κοινή αιτία για την οποία όλοι οι ερευνητές καταλήγουν στα ίδια συμπεράσματα. «Σύμφωνα με ορισμένες θεωρίες ολόκληρο το νευροενδοκρινικό σύστημα εξελίχθηκε επί χιλιετίες ώστε να αποκρίνεται θετικά στα περιβάλλοντα που προσφέρουν οτιδήποτε χρειάζεται για την επιβίωση και την ανάπτυξή του. Το φυσικό περιβάλλον αποτελεί βιολογικώς ‘κομμάτι’ του συστήματός μας. Κατά κάποιον τρόπο είμαστε ‘καλωδιωμένοι’ έτσι ώστε να αποκρινόμαστε θετικά σε αυτό».