Eνα μεγάλο βήμα προς την πρόληψη της εξέλιξης της ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας, η οποία αποτελεί την κύρια αιτία τύφλωσης ηλικιωμένων ατόμων στον δυτικό κόσμο, έκαναν ειδικοί του Κολεγίου Τρίνιτι στο Δουβλίνο. Οι ερευνητές έριξαν φως στον φλεγμονώδη μηχανισμό που κρύβεται πίσω από την ανάπτυξη της ασθένειας και εντόπισαν μια φλεγμονώδη ουσία, την IL-18, ο έλεγχος της οποίας φαίνεται ότι μπορεί να βάλει «φρένο» στην εξέλιξη της σοβαρής ασθένειας των οφθαλμών.
Απώλεια της κεντρικής όρασης
Η ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας αφορά τη σταδιακή απώλεια της κεντρικής όρασης. Οι ασθενείς με προχωρημένο στάδιο της νόσου εμφανίζουν δυσκολία στο να διαβάζουν, να βλέπουν τηλεόραση, να οδηγούν ή να χειρίζονται υπολογιστή – με λίγα λόγια η καθημερινότητά τους γίνεται πολύ δύσκολη.
Κατά τη διάγνωση της ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά που αναζητούν οι ειδικοί είναι τα drusen, μικρές κίτρινες/λευκές εναποθέσεις στην κεντρική περιοχή του αμφιβληστροειδούς χιτώνα του ματιού που ονομάζεται ωχρά κηλίδα. Η «ξηρή» μορφή της εκφύλισης ωχράς κηλίδας χαρακτηρίζεται από την ύπαρξη υπερβολικών ποσοτήτων drusen και αφορά την αργή καταστροφή των φωτοϋποδοχέων της ωχράς, με αποτέλεσμα να παραμορφώνεται και να θολώνει η κεντρική όραση του ασθενούς. Το 90% των ασθενών πάσχει από εκφύλιση ξηρού τύπου.
Σε ένα σημαντικό ποσοστό ασθενών η ξηρή μορφή της νόσου μετατρέπεται σταδιακά σε υγρή. Σε αυτές τις περιπτώσεις αναπτύσσονται ανώμαλα νεοαγγεία κάτω από την ωχρά κηλίδα, τα οποία είναι ιδιαιτέρως «εύθραυστα». Τα αγγεία αυτά αιμορραγούν εύκολα, με αποτέλεσμα την κάθετη πτώση της κεντρικής όρασης.
Ο φλεγμονώδης μηχανισμός
Τώρα στο πλαίσιο της νέας μελέτης που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Nature Medicine» το ζεύγος (στη δουλειά και στη ζωή) επιστημόνων δρ Σάρα Ντόιλ και δρ Μάθιου Κάμπελ φώτισε τον μηχανισμό που κρύβεται πίσω από την εξέλιξη της εκφύλισης της ωχράς κηλίδας από ξηρή σε υγρή. Συγκεκριμένα οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι τα drusen που συσσωρεύονται στην ωχρά κηλίδα οδηγούν σε παραγωγή δύο φλεγμονωδών ουσιών που ονομάζονται IL-1β (ιντερλευκίνη 1β) καθώς και IL-18 (ιντερλευκίνη 18). Τα ευρήματα αυτά προέκυψαν μετά από πειράματα σε αμφιβληστροειδείς που είχαν ληφθεί από δότες με ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας καθώς και από προ-κλινικές μελέτες σε μοντέλα ζώων της ασθένειας.
«Ανακαλύψαμε ότι ένας φλεγμονώδης δείκτης, ο ΙL-18, δρα ως αντι-αγγειογενής παράγοντας προλαμβάνοντας την εξέλιξη της εκφύλισης ωχράς κηλίδας υγρού τύπου» ανέφερε ο δρ Κάμπελ. Και η δρ Ντόιλ προσέθεσε ότι «η αύξηση των επιπέδων της IL-18 στους αμφιβληστροειδείς ασθενών με εκφύλιση ωχράς κηλίδας ξηρού τύπου θα μπορούσε να προλάβει την εξέλιξη της ασθένειας σε υγρού τύπου. Εχουμε μπροστά μας μια συναρπαστική νέα προοπτική για μια καινοτόμο θεραπεία για την ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας».
