Ένα μικροσκοπικό ρομπότ από DNA το οποίο μπορεί να αναγνωρίσει τα καρκινικά κύτταρα της λευχαιμίας και να τους επιτεθεί σκοτώνοντας ή επαναπρογραμματίζοντάς τα ενώ αφήνει ανέπαφα τα υγιή κύτταρα αναπτύχθηκε από ερευνητές του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ.
Το επίτευγμα, το οποίο ακόμη βρίσκεται σε πειραματικό στάδιο, αρχίζει να δίνει σάρκα και οστά στις προσπάθειες των επιστημόνων για την ανάπτυξη «έξυπνων» φαρμάκων και προσφέρει ελπίδες για αποτελεσματικότερες και με λιγότερες παρενέργειες θεραπείες όχι μόνο του καρκίνου αλλά και άλλων ασθενειών.
«Οριγκάμι» DNA
Για να κατασκευάσουν το νανορομπότ οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν την τεχνική του «οριγκάμι» DNA. Δίπλωσαν τμήματα γενετικού υλικού δημιουργώντας δυο επιφάνειες που ανοιγοκλείνουν σε ένα σχήμα παρόμοιο με αυτό της αχιβάδας.
Ανάμεσα στις δυο «θύρες» της ρομποτικής νανοαχιβάδας έκλεισαν αντισώματα – πρωτεΐνες που χρησιμοποιούνται από το ανοσοποιητικό σύστημα προκειμένου να εντοπίζουν και να εξολοθρεύουν τα εχθρικά κύτταρα παρεμβαίνοντας στον κύκλο ανάπτυξής τους. Στη συνέχεια τις σφράγισαν με δυο «κλειδαριές» οι οποίες προγραμματίστηκαν ώστε να ανοίγουν απελευθερώνοντας κάθε φορά το αντίσωμα μόνο όταν ανίχνευαν την παρουσία μορίων τα οποία εκφράζονται στην επιφάνεια των κυττάρων της λευχαιμίας.
Σε δοκιμές που έγιναν στο εργαστήριο εκατομμύρια αντίγραφα του νανορομπότ απελευθερώθηκαν μέσα σε ένα μείγμα υγιών και καρκινικών κυττάρων ανθρώπινου αίματος. Όπως περιγράφεται στη μελέτη, η οποία δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Science», τρεις ημέρες αργότερα περίπου τα μισά καρκινικά κύτταρα είχαν καταστραφεί ενώ τα υγιή είχαν μείνει ανέπαφα.
Επίθεση μέχρι τέλους
Προκειμένου να περάσουν στο επόμενο στάδιο, τις δοκιμές σε ζώα, στόχος των ερευνητών είναι να δώσουν στο ρομπότ τους μεγαλύτερη διάρκεια ζωής. Ετσι αυτό θα μπορεί να κυκλοφορεί μέσα στο αίμα αρκετά ώστε να είναι σε θέση να εξολοθρεύσει μέχρι και το τελευταίο καρκινικό κύτταρο.
«Σε ασθένειες όπως ο καρκίνος γνωρίζουμε ότι αν μπορέσουμε να βρούμε ακόμη και το τελευταίο κύτταρο που έχει απομείνει και να το θανατώσουμε ή να το επαναπρογραμματίσουμε, τότε μπορούμε να τις θεραπεύσουμε» δήλωσε ο Σον Ντάγκλας, ένας από τους συγγραφείς της μελέτης. «Πολλές από τις σημερινές θεραπείες μας δεν το κατορθώνουν»
Ο κ. Ντάγκλας πρόσθεσε ότι το ρομπότ μπορεί να χρησιμοποιηθεί μελλοντικά για τη θεραπεία και άλλων μορφών καρκίνου όπως επίσης και άλλων ασθενειών, όπως π.χ. τα αυτοάνοσα νοσήματα.
«Η ερευνητική ομάδα πρόσφερε την απόδειξη ότι το οριγκάμι DNA μπορεί να δημιουργήσει φάρμακα »υψηλής νοημοσύνης» τα οποία ενεργοποιούνται μόνον όταν συναντούν ασθενή κύτταρα» σχολίασε στο περιοδικό «New Scientist» ο Γιέργκεν Κγεμς του Πανεπιστημίου του Ορχους στη Δανία, ο οποίος δεν μετείχε στη μελέτη. «Αυτό θα μειώσει την τοξικότητα και τις παρενέργειες των φαρμάκων που θα μεταφέρουν οι συσκευές».
