Ένα εμβόλιο το οποίο μπορεί να «πλήξει» σημαντικά επτά στους δέκα θανατηφόρους καρκίνους, αναπτύχθηκε από ειδικούς του Κέντρου για τον Καρκίνο στο Πανεπιστήμιο της Τζόρτζια καθώς και της Κλινικής Mayo. Σε πειράματα που διεξήχθησαν σε ποντίκια το εμβόλιο συρρίκνωσε κατά 80% καρκινικούς όγκους του μαστού και οι επιστήμονες εκτιμούν ότι μπορεί επίσης να είναι αποτελεσματικό ενάντια στον καρκίνο του προστάτη, του παγκρέατος, του εντέρου, των ωοθηκών καθώς και ενάντια στο πολλαπλό μυέλωμα.
Κλινικές δοκιμές το 2013
Παρότι ο δρόμος από το ποντίκι ως τον άνθρωπο είναι μακρός οι αμερικανοί ειδικοί πιστεύουν ότι θα ξεκινήσουν κλινικές δοκιμές του εμβολίου σε ανθρώπους στα τέλη του 2013 και αν όλα πάνε καλά ελπίζουν ότι η θεραπεία θα κυκλοφορήσει ευρέως ως το 2020. Αυτή τη στιγμή η ερευνητική ομάδα βρίσκεται σε διαδικασία πειραμάτων του θεραπευτικού εμβολίου σε καλλιέργειες κυττάρων στο εργαστήριο.
Αντί να επιτίθεται στα καρκινικά κύτταρα όπως συμβαίνει σήμερα με πολλές θεραπείες για τον καρκίνο, το νέο εμβόλιο ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα ώστε να πολεμά τους όγκους. Για να επιτευχθεί αυτό οι επιστήμονες επικεντρώνονται σε μια πρωτεΐνη που ονομάζεται MUC1 και η οποία εντοπίζεται σε μεγαλύτερες ποσότητες στα καρκινικά κύτταρα σε σύγκριση με τα υγιή.
Στο 70% των θανατηφόρων καρκίνων
Όπως σημειώνεται σε σχετική μελέτη που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Proceedings of the National Academy of Sciences» η MUC1 εντοπίζεται στο 70% των πιο επιθετικών και «φονικών» καρκίνων. Υπερεκφράζεται επίσης στο 90% των όγκων του μαστού που είναι «τριπλά αρνητικοί» και δεν αποκρίνονται στις ορμονοθεραπείες όπως η ταμοξιφένη, οι αναστολείς της αρωματάσης ή το φάρμακο Herceptin.
Το πειραματικό εμβόλιο «εκπαιδεύει» το ανοσοποιητικό σύστημα ώστε να αναγνωρίζει τα κύτταρα στην επιφάνεια των οποίων υπάρχει η MUC1 και να τους επιτίθεται. Η αναγνώριση γίνεται μέσω ενός σακχάρου της πρωτεΐνης το οποίο διαθέτει ιδιαίτερο σχήμα. Το σάκχαρο αυτό αποτελεί και το «κόκκινο πανί» το οποίο το ανοσοποιητικό σύστημα μαθαίνει να ξεχωρίζει ώστε να εξοντώνει τα καρκινικά κύτταρα.
Αναγνώριση με βάση τα σάκχαρα
Όπως σημείωσε η καθηγήτρια Σάντρα Γκέντλερ από την Κλινική Mayo που ήταν εκ των κύριων ερευνητών της νέας μελέτης «τα καρκινικά κύτταρα καταφέρνουν να ξεγελούν το ανοσοποιητικό σύστημα τοποθετώντας σάκχαρα στην επιφάνειά τους ώστε να μπορούν να κυκλοφορούν στον οργανισμό περνώντας απαρατήρητα. Είναι η πρώτη φορά που αναπτύσσεται ένα εμβόλιο το οποίο ‘εκπαιδεύει’ το ανοσοποιητικό σύστημα προκειμένου να αναγνωρίζει και να σκοτώνει τα καρκινικά κύτταρα με βάση τις διαφορετικές δομές των σακχάρων των πρωτεϊνών της επιφανείας τους όπως η MUC1».
Αν κάποια ημέρα το εμβόλιο ενάντια στη MUC1 κυκλοφορήσει εκτιμάται ότι θα χρησιμοποιείται σε συνδυασμό με τις υπάρχουσες χημειοθεραπείες ή ακόμη και ως προληπτική θεραπεία σε άτομα «υψηλού κινδύνου» για εμφάνιση κάποιων καρκίνων.