Μια «dream team» επιστημόνων έχει συγκεντρωθεί στην Ελβετία και στη Γερμανία κυνηγώντας έναν ιδιαίτερο στόχο – το «χτίσιμο» ενός υπολογιστικού μοντέλου του ανθρώπινου εγκεφάλου. Το πρόγραμμα έχει λάβει το όνομα Human Brain Project, ωστόσο δεν είναι λίγες οι φορές που στα ΜΜΕ η ομάδα που βρίσκεται πίσω από αυτό χαρακτηρίζεται ως «ομάδα Φρανκεστάιν».

Οι ίδιοι οι ερευνητές που εργάζονται πάντως στο πρόγραμμα αναφέρουν ότι αυτό μόνο καλό μπορεί να προσφέρει στην ανθρωπότητα βοηθώντας σημαντικά στην αντιμετώπιση ανίατων ως σήμερα ασθενειών όπως η νόσος του Πάρκινσον και η νόσος Αλτσχάιμερ. Παράλληλα το Human Brain Project εκτιμάται ότι μπορεί να οδηγήσει μελλοντικά στην ανάπτυξη έξυπνων ρομπότ και υπερ-υπολογιστών που θα αλλάξουν τη ζωή μας.

Συζητήσεις για χρηματοδότηση

Οι επιστήμονες βρίσκονται αυτή τη στιγμή σε συζητήσεις με την Ευρωπαϊκή Ενωση προκειμένου να λάβουν χρηματοδότηση της τάξεως του περίπου ενός δισ ευρώ ώστε να φέρουν εις πέρας το μεγάλο εγχείρημα.

Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο ιθύνων νους του προγράμματος δρ Χένρι Μάρκραμ από την Ομοσπονδιακή Πολυτεχνική Σχολή στη Λωζάννη της Ελβετίας σε συνέντευξή του στο γερμανικό περιοδικό Spiegel «η συγκεκριμένη είναι μια από τις τρεις μεγάλες προκλήσεις για την ανθρωπότητα. Χρειάζεται να κατανοήσουμε τη Γη, το Διάστημα και τον εγκέφαλο. Χρειάζεται να κατανοήσουμε τι μας κάνει ανθρώπους». Ο δρ Μάρκραμ, ο οποίος υποστήριξε ότι από το πρόγραμμα θα προκύψει ένα «τσουνάμι δεδομένων», έχει συγκεντρώσει εννέα εξέχοντες ευρωπαίους επιστήμονες προκειμένου να ενώσουν τις δυνάμεις τους για την «κατασκευή» του ανθρώπινου εγκεφάλου.

Οι ερευνητές που βρίσκονται πίσω από το πρόγραμμα πιστεύουν ότι εάν λάβουν την απαραίτητη χρηματοδότηση, θα είναι σε θέση να δημιουργήσουν το μοντέλο του μεγαλύτερου «βιοχημικού υπολογιστή» που δεν είναι άλλος από τον εγκέφαλο το πολύ σε 12 έτη.

Πολλαπλές εφαρμογές

Εάν η πεποίθηση αυτή των ειδικών γίνει πραγματικότητα οι εφαρμογές θα είναι πολλαπλές: οι φαρμακευτικές εταιρείες για παράδειγμα, θα μπορούν να δοκιμάζουν τις νέες ουσίες στο υπολογιστικό μοντέλο με αποτέλεσμα να μειώνεται σημαντικά ο χρόνος δοκιμών νέων φαρμάκων και να καταργείται η ανάγκη συλλογής εθελοντών.

Στον «αγώνα» για τη δημιουργία του μοντέλου που θα φωτίσει τα μυστικά της ανθρώπινης ύπαρξης έχουν ριχθεί τόσο οι επιστήμονες όσο και οι υπερ-υπολογιστές του Ερευνητικού Κέντρου Γιούλιχ κοντά στην Κολωνία. Η νευροεπιστήμονας Κατρίν Αμουντς που εργάζεται στο Γιούλιχ έχει ήδη ξεκινήσει τη δημιουργία ενός λεπτομερούς άτλαντα του εγκεφάλου. Για τη χαρτογράφηση έχει απαιτηθεί το «κόψιμο» του εγκεφάλου σε 8.000 φέτες.

Ολοκλήρωση σε μια δεκαετία

Ο δρ Μάρκραμ δήλωσε στο Spiegel πεπεισμένος σχετικά με το ότι το μεγαλεπήβολο εγχείρημα θα έχει αίσιο τέλος. «Δεν είναι αδύνατον να κατασκευάσουμε έναν ανθρώπινο εγκέφαλο. Μπορούμε να το καταφέρουμε σε διάστημα λίγο μεγαλύτερο της δεκαετίας. Και όταν επιτύχουμε το στόχο μας θα βοηθήσουμε σημαντικά τα δύο δισ άτομα ετησίως τα οποία υποφέρουν από κάποιου είδους εγκεφαλική δυσλειτουργία».

Στο πλαίσιο του προγράμματος έχει ήδη δημιουργηθεί ένα τμήμα τεχνητού νεοφλοιού (ο νεοφλοιός είναι υπεύθυνος για τις ανώτερες λειτουργίες του εγκεφάλου όπως η κοινωνική αλληλεπίδραση ή το αίσθημα της μητρότητας και της πατρότητας). Η ψηφιακή δημιουργία του νεοφλοιού έγινε με χρήση ενός υπολογιστικού μοντέλου με βάση δεκάδες χιλιάδες νευρώνες.