Ένα νέο εμβόλιο φάνηκε ότι μπορεί να προστατεύσει ρέζους μακάκους πιθήκους από τον SIV, τον αντίστοιχο ιό του HIV του AIDS που πλήττει τους στενούς «συγγενείς» μας, σύμφωνα με νέα μελέτη. Αμερικανοί ερευνητές του Ινστιτούτου για τα Εμβόλια και τη Γονιδιακή Θεραπεία στο Ορεγκον αναφέρουν ότι το εμβόλιο προσέφερε προστασία σε 13 από τα 24 ζώα του πειράματος.
Μάλιστα σε 12 από τους 13 πιθήκους το εμβόλιο συνέχιζε να είναι αποτελεσματικό μετά από έναν χρόνο. Οι επιστήμονες από το Ορεγκον εκτιμούν ότι η νέα μελέτη τους που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Nature» μπορεί να συνεισφέρει σημαντικά στην ανάπτυξη ενός αποτελεσματικού εμβολίου για τον ιό HIV.Παράλληλα νέα μελέτη αποδεικνύει για πρώτη φορά μέσα από κλινικές δοκιμές ότι τα αντιρετροϊκά φάρμακα μπορούν να μειώσουν σημαντικά τον κίνδυνο μετάδοσης του ιού στους ερωτικούς συντρόφους.
Οι «άγρυπνοι φρουροί» του οργανισμού
Στο πλαίσιο του πειράματος στους ρέζους μακάκους πιθήκους οι ειδικοί χορήγησαν σε 24 πειραματόζωα το εμβόλιο που περιείχε μια γενετικώς τροποποιημένη μορφή του κυτταρομεγαλοϊού (CMV).
Το εμβόλιο αναπτύχθηκε ώστε να προκαλεί παραγωγή αντισωμάτων ενάντια στον ιό SIV των πιθήκων, που αποτελεί το αντίστοιχο του ιού HIV που «πλήττει» τον άνθρωπο. Συγκεκριμένα «καθήκον» του εμβολίου είναι η ενεργοποίηση της παραγωγής ενός συγκεκριμένου τύπου κυττάρων του αίματος που ονομάζονται εκτελεστικά Τ–λεμφοκύτταρα. Τα κύτταρα αυτά μπορούν να παραμείνουν ως «άγρυπνοι φρουροί» στον οργανισμό για μεγάλο διάστημα μετά από μια λοίμωξη, παρέχοντας μακροπρόθεσμη προστασία. Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε στο BBC ο επικεφαλής της μελέτης καθηγητής Λούις Πίκερ τα κύτταρα αυτά μοιάζουν με στρατιώτες που βρίσκονται πάντα σε επιφυλακή.
Σύμφωνα με τον καθηγητή, τα στοιχεία έδειξαν ότι το εμβόλιο «εξαφάνισε» όλα τα ίχνη του ιού SIV στους μακάκους, γεγονός που «δεν έχει προηγούμενο στην έρευνα σχετικά με εμβόλιο του AIDS», όπως χαρακτηριστικά είπε.
Θέματα ασφαλείας
Aλλοι ερευνητές του πεδίου χαιρέτισαν τη νέα μελέτη, τόνισαν ωστόσο ότι υπάρχουν σημαντικά θέματα ασφαλείας τα οποία πρέπει να λυθούν προτού τέτοιου είδους προσεγγίσεις δοκιμαστούν σε ανθρώπους. «Είμαι ενθουσιασμένος από τη μελέτη καθώς αποδεικνύει ότι μπορεί να είναι πιθανή η εκρίζωση του ιού HIV μέσω μιας ισχυρής ανοσολογικής απόκρισης» σχολίασε χαρακτηριστικά ο καθηγητής σερ Αντριου ΜακΜάικλ από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Προσέθεσε όμως ότι «την ίδια στιγμή αναζητώ τον τρόπο με τον οποίον θα μπορούσαμε να εφαρμόσουμε αυτήν την προσέγγιση σε ανθρώπους».
Ο καθηγητής ΜακΜάικλ εξήγησε ότι ο ιός HIV που «χτυπά» τον άνθρωπο προέρχεται από έναν τύπο του ιού SIV ο οποίος προσβάλλει τους χιμπαντζήδες. Ετσι το μοντέλο ζώων που χρησιμοποιήθηκε στη μελέτη των αμερικανών ειδικών ήταν καλό. Το πρόβλημα όμως, κατά τον καθηγητή , είναι, το πόσο ασφαλής είναι η εισαγωγή του κυτταρομεγαλοϊού (ανήκει στην οικογένεια των ερπητοϊών) στους ανθρώπους, παρότι πολλοί άνθρωποι «κουβαλούν» μέσα τους τον ιό. «Ο CMV δεν είναι πλήρως αβλαβής, μπορεί να προκαλέσει σοβαρή μόλυνση σε κάποιες περιπτώσεις. Ετσι είναι ρίσκο το να εισαγάγουμε σε ανθρώπους έναν ιό που μπορεί να προκαλέσει προβλήματα και από τον οποίον δεν μπορούν να απαλλαγούν».
«Ασπίδα» ενάντια στη μετάδοση τα αντιρετροϊκά
Σε άλλη μελέτη που διεξήχθη από ειδικούς των Εθνικών Ινστιτούτων Υγείας των ΗΠΑ (ΝΙΗ) αναφέρεται ότι ένας φορέας του HIV μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο μετάδοσης του ιού σε ερωτικούς συντρόφους κατά 96%, εάν ξεκινήσει τη λήψη αντιρετροϊκών φαρμάκων αμέσως μετά τη διάγνωση.
Στη μελέτη που ξεκίνησε το 2005 συμμετείχαν 1.763 ζευγάρια από 13 περιοχές στην Αφρική, την Ασία και την Αμερική, στα οποία μόνο ο ένας σύντροφος είχε μολυνθεί με τον ιό του AIDS.
Οι ασθενείς χωρίστηκαν σε δύο ομάδες: στη μια οι μολυσμένοι με τον ιό ασθενείς έλαβαν αμέσως μετά τη διάγνωση αντιρετροϊκή θεραπεία. Η δεύτερη ομάδα έλαβε θεραπεία μόνο αφότου είχαν πέσει τα επίπεδα των λευκών αιμοσφαιρίων. Όπως προέκυψε στην ομάδα που έλαβε αμέσως θεραπεία κατεγράφη μόνο μια περίπτωση μετάδοσης του ιού σε σύντροφο. Αντιθέτως στην ομάδα στην οποία υπήρξε καθυστέρηση στη χορήγηση θεραπείας κατεγράφησαν 27 περιπτώσεις μετάδοσης του ιού.
Για «σημαντική εξέλιξη» στον αγώνα ενάντια στον ιό του AIDS έκανε λόγο η γενική διευθύντρια του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) δρ Μάργκαρετ Τσαν.
Σημειώνεται ότι η αξία των αντιρετροϊκών φαρμάκων στην πρόληψη της μετάδοσης του ιού HIV είχε διαφανεί από μελέτες παρατήρησης, ωστόσο οι ερευνητές των ΝΙΗ σημειώνουν ότι είναι η πρώτη φορά που η μεγάλη προληπτική «προσφορά» αυτών των φαρμάκων αποδεικνύεται μέσα από κλινικές δοκιμές.
