Είστε φάλτσος και το άκουσμα της φωνής σας να ερμηνεύει ένα «μαύρο» τραγούδι θα σας έκανε να κοκκινίσετε; Αυτό ακριβώς συνέβη σε μια ομάδα εθελοντών που συμμετείχαν σε ένα παράδοξο τραγουδιστικό πείραμα στα εργαστήρια των Πανεπιστημίων της Καλιφόρνιας στο Σαν Φρανσίσκο και το Μπέρκλεϊ.
Στόχος των ερευνητών που το διοργάνωσαν ήταν να αναζητήσουν το κέντρο της ντροπής στον εγκέφαλο. Το αποτέλεσμα της μάλλον όχι και τόσο μελωδικής προσπάθειας φαίνεται ότι στέφθηκε με επιτυχία αφού, όπως υποστηρίζουν, το εντόπισαν σε έναν ιστό του πρόσθιου φλοιού του προσαγωγίου (τον λεγόμενο pregenual anterior cingulated cortex), βαθιά μέσα στο μπροστινό δεξιό τμήμα του εγκεφάλου.
Το τραγούδι της επιτυχίας
Η ομάδα των ερευνητών των δυο πανεπιστημίων με επικεφαλής τη Βιρτζίνια Στερμ ζήτησε από εθελοντές να τραγουδήσουν μαζί με τους Temptations _ οι οποίοι ακούγονταν από CD _ την επιτυχία τους «My Girl». Οι εθελοντές αποτελούνταν από δυο ομάδες: κάποιοι από αυτούς ήταν υγιείς ενώ άλλοι έπασχαν από νευροεκφυλιστικές ασθένειες και συγκεκριμένα από διάφορες μορφές άνοιας συμπεριλαμβανομένης της νόσου Αλτσχάιμερ.
Στη μελέτη περιελήφθησαν και άτομα με άνοια καθώς πολλοί από αυτούς τους ασθενείς φαίνεται να παρουσιάζουν «μειωμένα» επίπεδα ντροπής επιδεικνύοντας συμπεριφορές οι οποίες θα έκαναν τους υγιείς ανθρώπους να …κοκκινίζουν.
Μετά το τραγούδι οι ερευνητές έβαλαν τους εθελοντές να ακούσουν τις ερμηνείες τους a capella, χωρίς τη συνοδευτική μουσική υπόκρουση των Temptations. Παράλληλα κατέγραφαν τα επίπεδα ντροπής που αισθάνονταν στο άκουσμα της φωνής τους και τη δραστηριότητα του εγκεφάλου τους.
«Στους υγιείς ανθρώπους, το άκουσμα του εαυτού τους όταν τραγουδούν προκαλεί μια σημαντική αντίδραση αμηχανίας και ντροπής» δήλωσε η κυρία Στερμ, η οποία ανακοίνωσε την έρευνα στο Ετήσιο Συνέδριο της Αμερικανικής Ακαδημίας Νευρολογίας στη Χαβάη. «Η αρτηριακή πίεσή τους ανεβαίνει, ο καρδιακός ρυθμός τους αυξάνεται και η αναπνοή τους αλλάζει. Τα άτομα που είχαν νευρολογικές βλάβες στον μετωπιαίο φλοιό ωστόσο αντέδρασαν πιο αδιάφορα».
Το μέγεθος μετράει
Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι στους πάσχοντες από άνοια, οι οποίοι έδειχναν και χαμηλότερα επίπεδα ντροπής, ο συγκεκριμένος ιστός του πρόσθιου φλοιού του προσαγωγίου ήταν μικρότερος από το φυσιολογικό. «Η περιοχή αυτή «πρόβλεψε» τη συμπεριφορά τους» τόνισε η κυρία Στερμ. «Οσο μικρότερη ήταν, τόσο λιγότερη ντροπή αισθάνονταν οι εθελοντές».
Η εν λόγω εγκεφαλική περιοχή εμπλέκεται στη ρύθμιση πολλών αυτόματων σωματικών λειτουργιών όπως η εφίδρωση, ο ρυθμός της καρδιάς και η αναπνοή, αλλά και σε πολλές λειτουργίες που σχετίζονται με τη σκέψη, όπως τα συναισθήματα ή οι συμπεριφορές που έχουν σχέση με την επιδίωξη ανταμοιβής και τη λήψη αποφάσεων. «Εχει προβολές προς τα ανώτερα κέντρα αλλά και προς τα κατώτερα» εξήγησε η ειδικός. «Εχει διπλό ρόλο, τόσο στις ενστικτώδεις όσο και στις κινητικές αντιδράσεις».
Οι νευροεπιστήμονες έχουν παρατηρήσει ότι όσο μεγαλύτερη είναι μια περιοχή του εγκεφάλου τόσο πιο ενισχυμένες είναι οι λειτουργίες που συνδέονται με αυτήν. Για παράδειγμα οι εξωστρεφείς άνθρωποι τείνουν να παρουσιάζουν μεγαλύτερης έκτασης κέντρα που συνδέονται με την ανταμοιβή ενώ οι αγχώδεις και συνεσταλμένοι επιδεικνύουν διευρυμένα κέντρα ανίχνευσης των λαθών.
Ο εντοπισμός ενός «κέντρου ντροπής» στον εγκέφαλο θεωρείται ότι θα βοηθήσει στην έγκαιρη διάγνωση πολλών μορφών άνοιας. Οπως τονίζουν οι ερευνητές, η μείωση του αισθήματος ντροπής είναι από τις ενδείξεις της ασθένειας που εκδηλώνονται πρώτες και πολύ καιρό πριν την εκδήλωση άλλων συμπτωμάτων.
