Ένα εμβόλιο το οποίο μπορεί να «εξολοθρεύσει» τον ιό HIV του AIDS, είναι πιθανό να περάσει σε φάση κλινικών δοκιμών μέσα στον επόμενο χρόνο. Το αισιόδοξο νέο έρχεται από διεθνή ομάδα ειδικών η οποία αναφέρει ότι το εμβόλιο που ανέπτυξε έχει την ικανότητα να προσαρμόζεται στις μεταλλάξεις του ιού.

Το γεγονός αυτό είναι άκρως σημαντικό καθώς η ικανότητα που έχει ο HIV να μεταλλάσσεται γρήγορα και συχνά αποτελεί ένα μεγάλο εμπόδιο για τους ερευνητές που προσπαθούν να δημιουργήσουν θεραπευτικά εμβόλια εναντίον του.

Όπως αναφέρει η δρ Μπέτι Κόρμπερ από το Εθνικό Εργαστήριο του Λος Αλαμος στο Νέο Μεξικό (LANL) η οποία ανήκει στην ομάδα των επιστημόνων που ασχολούνται με την ανάπτυξη του εμβολίου την τελευταία εικοσαετία «το πρόβλημα με τον ΗIV είναι ότι εάν χορηγήσουμε μόνο ένα φάρμακο για την αντιμετώπισή του ο ιός καταφέρνει να ‘ξεφύγει’. Για αυτόν τον λόγο οι θεραπείες που χορηγούμε στους ασθενείς είναι συνδυαστικές και αποτελούνται από τρία ή τέσσερα φάρμακα».

Εμβόλιο – «μωσαϊκό»

Τα «παραδοσιακά» εμβόλια για τον HIV είναι σχεδιασμένα να ενεργοποιούν το ανοσοποιητικό σύστημα των ασθενών ώστε να αναγνωρίζει συγκεκριμένα φυσικά παραγόμενα από τις πρωτεΐνες του ιού αμινοξέα.

Ωστόσο το νέο εμβόλιο μοιάζει με «μωσαϊκό» που έχει πολλές ψηφίδες: αποτελείται δηλαδή από πολλές ομάδες, συνθετικών, παραγόμενων σε υπολογιστή αλληλουχιών πρωτεϊνών. Με αυτόν τον τρόπο το ανοσοποιητικό σύστημα ενεργοποιείται ώστε να αποκρίνεται σε πολλές και διαφορετικές μεταλλάξεις του HIV.

Το εμβόλιο αναπτύχθηκε μέσω της χρήσης μιας τεράστιας βάσης δεδομένων που δημιουργήθηκε από ειδικούς του LANL και η οποία περιέχει πληροφορίες σχετικά με εκατοντάδες χιλιάδες τμήματα του HIV. Ελπίζεται ότι θα δώσει τη θεραπευτική λύση για μια νόσο που μολύνει 7.500 χιλιάδες άτομα ημερησίως και σκοτώνει δύο εκατομμύρια ασθενείς τον χρόνο.

Ενθαρρυντικά αποτελέσματα

Μέχρι σήμερα οι προσπάθειες για ανάπτυξη θεραπευτικού εμβολίου ενάντια στον HIV έχουν αποτύχει. Ωστόσο πρώιμα στοιχεία δείχνουν ότι τα εμβόλια – μωσαϊκά μπορούν να είναι αποτελεσματικότερα από τα παραδοσιακά εμβόλια.

Αυτό επιβεβαιώθηκε, τουλάχιστον ως έναν βαθμό, πέρυσι όταν αποτελέσματα που δημοσιεύθηκαν στην επιθεώρηση «Nature Medicine» έδειξαν ότι τα εμβόλια – μωσαϊκά προκαλούν ισχυρή απόκριση του ανοσοποιητικού συστήματος τόσο σε ποντίκια όσο και σε πιθήκους.

Τώρα η διεθνής ομάδα ερευνητών με τη στήριξη του ιδρύματος Bill & Melinda Gates καθώς και των Εθνικών Ινστιτούτων Υγείας των ΗΠΑ εκτιμά ότι θα ξεκινήσει δοκιμές σε ανθρώπους ενός τέτοιου εμβολίου – μωσαϊκού ως τα τέλη του 2012.

Σύμφωνα με τη δρα Κόρμπερ η νέα προσέγγιση είναι πολλά υποσχόμενη. «Τα πειράματα σε ζώα δείχνουν ότι αξίζει να δοκιμαστεί αυτό το εμβόλιο σε ανθρώπους». Εάν οι πρώτες δοκιμές αποδείξουν την ασφάλεια του εμβολίου για χρήση στον άνθρωπο, τότε οι επιστήμονες θα μπορέσουν να περάσουν σε δεύτερη φάση κατά την οποία το εμβόλιο θα δοκιμαστεί σε μεγαλύτερους αριθμούς ασθενών.