Η άγνωστη και δύσκολη ζωή των πολικών αρκούδων

Τα τελευταία χρόνια έχει διαπιστωθεί ότι οι κλιματικές αλλαγές και ειδικότερα η εξαφάνιση των θαλάσσιων πάγων δυσκολεύει πάρα πολύ τη ζωή των πολικών αρκούδων. Τα τελευταία χρόνια γίνονται συνεχείς μελέτες για τις πολικές αρκούδες, τα στοιχείων των οποίων παρέχουν στους ερευνητές τα ίδια τα ζώα. Οι έρευνες για τις πολικές αρκούδες γίνονται με την τοποθέτηση ειδικών κολάρων που διαθέτουν διάφορα όργανα και συστήματα καταγραφής των κινήσεών τους και πολλά άλλα δεδομένα. Τα ευρήματα της πιο πρόσφατης έρευνας για τις πολικές αρκούδες παρουσιάστηκαν πριν από δύο εβδομάδες και προκάλεσαν αίσθηση.

Ομάδα ερευνητών του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας (Σάντα Κρουζ) ταξίδεψαν την τριετία 2014-2016 σε αρκτικές περιοχές και στα ταξίδια τους αυτά φρόντισαν να πιάσουν κάποιες πολικές αρκούδες και να πάρουν δείγματα αίματος και ούρων για να μελετήσουν τον μεταβολισμό τους. Οι ερευνητές έκαναν αυτές τις μετρήσεις σε συνολικά εννέα πολικές αρκούδες στις οποίες τοποθέτησαν κολάρα με συστήματα GPS, κάμερες και άλλα όργανα τα οποία μπορούσαν να παρακολουθούν τις κινήσεις και τον τρόπο διαβίωσής τους. Οι ερευνητές ολοκλήρωσαν την επεξεργασία των δεδομένων και δημοσιεύουν τα ευρήματά τους στην επιθεώρηση «Science».

Τα ευρήματα επιβεβαιώνουν αυτό που όλοι, ειδικοί και μη, υποψιάζονταν. Οι πολικές αρκούδες δυσκολεύονται πλέον πολύ να βρουν τροφή και όταν τελικά καταφέρνουν να βρουν, δεν επαρκεί για να καλύψει τις ενεργειακές τους ανάγκες. Ας ρίξουμε μια ματιά και σε άλλα ενδιαφέροντα στοιχεία που μας αποκάλυψαν οι… ίδιες οι πολικές αρκούδες.

Ικανές να διανύουν τεράστιες αποστάσεις κολυμπώντας είναι οι πολικές αρκούδες σύμφωνα με νέα αμερικανική μελέτη. Οι ειδικοί μάλιστα συνδέουν τις εντυπωσιακές τους επιδόσεις με την ανάγκη για επιβίωση σε ένα αρκτικό περιβάλλον όπου η επιφάνεια των πάγων συρρικνώνεται κατά τους καλοκαιρινούς μήνες. Συγκεκριμένα, οι ερευνητές της Αμερικανικής Γεωλογικής Εταιρείας (USGS) μελέτησαν 52 θηλυκές πολικές αρκούδες που ζούσαν στη Νότια Αλάσκα. Από το 2004 μέχρι το 2009, κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, καταγράφηκε στη συγκεκριμένη περιοχή υπερβολική συρρίκνωση των πάγων. Οι κινήσεις των ζώων καταγράφηκαν με τη βοήθεια ειδικών κολάρων GPS. Ο λόγος για τον οποίο για τη μελέτη επιλέχθηκαν θηλυκές πολικές αρκούδες, σύμφωνα με τους ειδικούς, είχε να κάνει με τη διάμετρο του λαιμού τους –ο λαιμός των αρσενικών ήταν υπερβολικά μεγάλος για τα ειδικά κολάρα.

Ανάμεσα στα «ταξίδια» που είχαν πραγματοποιήσει τα ζώα, οι επιστήμονες εντόπισαν 50 «μαραθώνιες» διαδρομές μέσης απόστασης 148 χλμ. και μια «υπερ-μαραθώνια» διαδρομή που άγγιζε σχεδόν τα 354 χλμ. Η διάρκεια των κολυμβητικών υπερ-προσπαθειών ξεκινούσε από μία μέρα και έφτανε μέχρι και τις 10 ημέρες κολύμβησης.

Παρά το γεγονός ότι η ενισχυμένη κολυμβητική ικανότητα των πολικών αρκούδων μοιάζει με προτέρημα, οι επιστήμονες ανησυχούν ότι ενδεχομένως τα ζώα ξοδεύουν πολύτιμη ενέργεια προκειμένου να καταφέρουν να καλύψουν τόσο μεγάλες αποστάσεις. Τα ενδιαφέροντα ευρήματα παρουσιάστηκαν στο επιστημονικό έντυπο «Journal of Zoology».

Μέχρι σήμερα οι ειδικοί εκτιμούσαν ότι οι πολικές αρκούδες εμφανίστηκαν πριν από περίπου 150 χιλιάδες έτη. Ερευνητές του Κέντρου Βιοποικιλότητας και Κλιματικών Ερευνών της Γερμανίας πραγματοποίησαν μια μελέτη η οποία έδειξε ότι οι πολικές αρκούδες είναι πολύ αρχαιότερες αφού η πρώτη τους εμφάνιση χρονολογείται πριν από 600 χιλιάδες έτη. Η ανακάλυψη προσφέρει νέα δεδομένα, όχι μόνο για το παρελθόν, αλλά και για το μέλλον των πολικών αρκούδων.

Σύμφωνα με την κρατούσα θεωρία, οι πολικές αρκούδες διαχωρίστηκαν κάποια στιγμή από τους κοντινότερους συγγενείς τους, τις καφέ αρκούδες. Προηγούμενη μελέτη που είχε διεξαχθεί στο μιτοχονδριακό DNA τόσο των καφέ όσο και πολικών αρκούδων είχε δείξει ότι ο διαχωρισμός αυτός συνέβη σχετικά πρόσφατα και συγκεκριμένα πριν από περίπου 150 χιλιάδες έτη. Σημειώνεται ότι το μιτοχονδριακό DNA αποτελεί ένα μόνο μικρό τμήμα του γονιδιώματος που κληρονομείται μόνο από τη μητέρα.

Οι ερευνητές αποφάσισαν να αναζητήσουν και εκείνοι τα «χρονολογικά ίχνη» των πολικών αρκούδων. Αυτή τη φορά οι ερευνητές βούτηξαν σε βαθύτερα γονιδιακά «νερά» μελετώντας μεγαλύτερα τμήματα γονιδιακού υλικού που ελήφθησαν από τους κυτταρικούς πυρήνες πολικών και καφέ αρκούδων. Κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι ο διαχωρισμός των δύο ειδών έλαβε χώρα πριν από περίπου 600 χιλιάδες χρόνια! Αν το νέο εύρημα είναι τελικά σωστό, αλλάζει πολλά στα δεδομένα για την εξέλιξη των όμορφων ζώων που κινδυνεύουν με εξαφάνιση.

Αν ισχύει η μελέτη που δείχνει ως χρόνο εμφάνισης των πολικών αρκούδων τα 150 χιλιάδες έτη, αυτό σημαίνει ότι είχαν ταχεία εξέλιξη. Αν όμως ισχύει η νέα μελέτη, αυτό μαρτυρεί ότι χρειάστηκαν πολύ χρόνο για να προσαρμοστούν στον παγωμένο κόσμο τους. Συνεπώς, είναι πιθανό να μην καταφέρουν να προσαρμοστούν εύκολα σε μια όλο και θερμότερη Αρκτική. Η έρευνα δημοσιεύτηκε στην επιθεώρηση «Science».