Τέτοιες ημέρες ο καθένας μας σκέφτεται τα δώρα που θέλει –και βέβαια αντέχει, με βάση το βαλάντιό του, στους χαλεπούς καιρούς στους οποίους ζούμε –να χαρίσει. Τέτοιες ημέρες επίσης ο καθένας μας κάνει τον απολογισμό του για τη χρονιά που «σβήνει» και λαμβάνει τις αποφάσεις του για τη νέα χρονιά που θα ανατείλει σύντομα. Τέτοιες ημέρες σκεφτήκαμε λοιπόν να σας προτείνουμε ένα δώρο που δεν κοστίζει απολύτως τίποτα, ένα δώρο κυριολεκτικά ζωής, και να σας δώσουμε, μέσα από τα δεδομένα, «τροφή» για σκέψη (και πράξη) εν όψει του νέου έτους. Σκεφτείτε σοβαρά να γίνετε δωρητές μυελού των οστών και μην αρνηθείτε τη δωρεά οργάνων. Πρόκειται για το μεγαλύτερο δώρο αγάπης που μπορείτε να κάνετε ποτέ προς τον συνάνθρωπο, προς την κοινωνία και τελικά προς τον ίδιο τον εαυτό σας, καθώς εν δυνάμει ο καθένας μας μπορεί να γίνει, από… αποστολέας, παραλήπτης ενός τέτοιου δώρου με κόστος μηδενικό αλλά αξία ανεκτίμητη!
Φειδωλοί ή γαλαντόμοι;
Για το πού βρισκόμαστε σήμερα σε ό,τι αφορά το μεγαλύτερο δώρο που μπορεί να κάνει ποτέ κάποιος στη ζωή του, δίνοντας ζωή σε άλλους, αλλά και για το πού μπορούμε να φθάσουμε, μιλά στο «Βήμα» ο πρόεδρος του Εθνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων (ΕΟΜ, www.eom.gr), καθηγητής Επείγουσας Ιατρικής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ), συντονιστής διευθυντής Μονάδων Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ) του Ωνάσειου Καρδιοχειρουργικού Κέντρου κ. Ανδρέας Καραμπίνης. Οπως φαίνεται από τα στοιχεία που μας παραθέτει ο κ. Καραμπίνης, είμαστε «φειδωλοί» στα δώρα ζωής, οι πιο «φειδωλοί» στην Ευρώπη, ωστόσο τα τελευταία χρόνια φαίνεται ότι γινόμαστε πιο… γαλαντόμοι προς τους συνανθρώπους μας. «Σε ό,τι αφορά τις μεταμοσχεύσεις οργάνων και ιστών, πριν από τρία χρόνια είχαμε 3,2 δότες ανά εκατομμύριο πληθυσμού και τώρα έχουμε φθάσει τους 6,3 ανά εκατομμύριο. Αυτό επετεύχθη χάρη στην ευαισθητοποίηση των γιατρών στις ΜΕΘ της χώρας, οι οποίοι, παρά τις τεράστιες ελλείψεις σε προσωπικό, ενεργοποιήθηκαν ώστε να καλύψουν το κενό αυτό, που δεν μας τιμούσε ως χώρα απέναντι στους άλλους πολίτες της Ευρώπης. Ωστόσο, ο δρόμος είναι ακόμη πολύ μακρύς προτού φθάσουμε άλλα, άκρως επιτυχημένα μοντέλα, όπως αυτό της Ισπανίας, που κρατά τα ευρωπαϊκά σκήπτρα των μεταμοσχεύσεων με 34 δότες οργάνων ανά εκατομμύριο, αλλά και της Πορτογαλίας με 28 δότες ανά εκατομμύριο».
Αν προσέξετε μάλιστα τους «πρωταθλητές» Ευρώπης στις μεταμοσχεύσεις, θα δείτε ότι πρόκειται επίσης για χώρες τις οποίες χτύπησε σκληρά η οικονομική κρίση. «Ωστόσο, τα υπουργεία Υγείας τους επενδύουν πολλά για τον συντονισμό μεταμοσχεύσεων, για ενημερωτικές εκστρατείες, για εκπαιδευτικά προγράμματα του ιατρονοσηλευτικού προσωπικού. Είναι χαρακτηριστικό ότι η Ισπανία έχει ετήσιο προϋπολογισμό για όλες αυτές τις δράσεις που ξεπερνά τα 4 εκατομμύρια ευρώ, ενώ στη χώρα μας ο αντίστοιχος προϋπολογισμός είναι 50.000 ευρώ από τα 300.000 ευρώ που είναι ο συνολικός προϋπολογισμός του ΕΟΜ» επισημαίνει ο κ. Καραμπίνης.
Αυτό που έχουμε να κάνουμε, κατά τον πρόεδρο του ΕΟΜ, προκειμένου να φθάσουμε τέτοιες χώρες στις οποίες οι μεταμοσχεύσεις «ανθούν» μέσα στην κρίση, είναι να ακολουθήσουμε το επιτυχημένο «μονοπάτι» τους. «Απαιτείται η θεσμοθέτηση του Συντονιστή Μονάδων Μεταμοσχεύσεων –στη χώρα μας χρειάζονται τουλάχιστον 10 τέτοιοι εξειδικευμένοι επαγγελματίες, οι οποίοι εξασκούν μια «ειδική τέχνη», προσεγγίζοντας σωστά τις οικογένειες και φροντίζοντας για την άριστη συντήρηση του δότη. Παράλληλα απαιτείται ειδική παιδεία των εντατικολόγων, των νοσηλευτών και του υπόλοιπου ιατρικού προσωπικού στη δωρεά οργάνων. Χρειάζεται επίσης διοικητικό προσωπικό στον ΕΟΜ. Διαθέτουμε πλέον, χάρη και στην ευαισθητοποίηση της νυν ηγεσίας του υπουργείου Υγείας, επτά άτομα στον Οργανισμό. Την ίδια στιγμή βέβαια το διοικητικό προσωπικό στον αντίστοιχο ΕΟΜ της Πορτογαλίας είναι 60-70 άτομα».
Πολλαπλά οφέλη
Αν εφαρμοστεί ένα τέτοιο μοντέλο και στη χώρα μας, δεν θα υπάρχει πλέον η ανάγκη να καταφεύγουν Ελληνες για μεταμόσχευση στο εξωτερικό. Σήμερα, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΟΜ, περί τους 50 ασθενείς ανά έτος λαμβάνουν από τον Οργανισμό «έγκριση» μετάβασης στο εξωτερικό για μεταμόσχευση πνευμόνων και άλλων οργάνων. «Εκτός του ότι ένα τέτοιο «μεταμοσχευτικό» ταξίδι σημαίνει κατά κύριο λόγο «ξεριζωμό» για τον ασθενή και την οικογένειά του, μεταφράζεται και σε πολλαπλάσιο κόστος για το κράτος» υπογραμμίζει ο κ. Καραμπίνης και εξηγεί: «Το μέσο κόστος κάθε μεταμόσχευσης στο εξωτερικό είναι της τάξεως των 200.000 ευρώ –μιλούμε συνολικά ετησίως για 10.000.000 ευρώ που «ταξιδεύουν» σε άλλες χώρες. Συγχρόνως γίνονται περίπου 200 επανέλεγχοι μεταμοσχευμένων κάθε χρόνο στα κέντρα του εξωτερικού, όπου είχε γίνει η κάθε μεταμόσχευση, με συνολικό κόστος που φθάνει το 1.000.000 ευρώ».
Παρά τις ελλείψεις και τα προβλήματα, ο αγώνας του ΕΟΜ για να γίνει η μεταμόσχευση «συνείδηση» της κοινωνίας συνεχίζεται και η Εκκλησία στέκεται δίπλα σε αυτόν, επισημαίνει ο κ. Καραμπίνης. «Βρίσκεται πάντα κοντά στις καλές πράξεις που προσφέρουν ζωή, θαλπωρή και υγεία, αρκεί αυτές οι πράξεις να διέπονται από σεβασμό στο σώμα και στην ψυχή του πάσχοντος. Η θέση της Ιεράς Συνόδου είναι υπέρ των μεταμοσχεύσεων».
Ενα πιο άμεσο δώρο προς τους συνανθρώπους του μπορεί όμως να κάνει ο καθένας ακόμη και σήμερα, χωρίς κανένα κόστος και ταλαιπωρία, αν γίνει δυνητικός δότης μυελού των οστών. Ο πρόεδρος του ΕΟΜ αναφέρει ότι «τα τελευταία χρόνια έχει γίνει τεράστια κινητοποίηση με σημαντική τη χείρα βοηθείας της ιδιωτικής πρωτοβουλίας και υπάρχει μεγάλη προσφορά πολιτών, οι οποίοι δέχονται να αποτελέσουν δυνητικούς δότες μυελού των οστών». Σήμερα οι έλληνες εθελοντές δότες μυελού των οστών ανέρχονται σε περίπου 110.000. «Τα δείγματα αυτά βρίσκονται σε μια παγκόσμια δεξαμενή δειγμάτων και ήδη μέχρι τώρα 20-25 Ελληνες έχουν δώσει μυελό των οστών για χρήση από πολίτες του κόσμου».
Κλείνοντας, αυτές τις γιορτινές ημέρες, ας σκεφτούμε ότι μπορούμε να γίνουμε εμείς οι «μάγοι με τα δώρα» για άλλους ανθρώπους, χαρίζοντάς τους το μεγαλύτερο δώρο, τη ζωή. Καλές (συν-ανθρώπινες) γιορτές!
Πώς μπορώ να γίνω δωρητής
Σύμφωνα με τον ισχύοντα νόμο, η δωρεά οργάνων είναι μια εθελοντική προσφορά στην οποία συμφωνούν οι συγγενείς του εγκεφαλικά νεκρού δότη. Συγκεκριμένα, σύμφωνα μετο άρθρο 9, παρ. 2 του Ν. 3984/2011 και το άρθρο 4 του Ν. 4075/2012: «Η αφαίρεση ενός ή περισσότερωνοργάνωναπό ενήλικο, θανόν πρόσωπο πραγματοποιείται εφόσον, όσο ζούσε, δεν είχε εκφράσει την αντίθεσή τουκαι κατόπιν συναίνεσης της οικογένειάς του». Κατά το παρελθόν υπήρχε κάρτα δωρητή οργάνων στην οποία δηλωνόταν η πρόθεση δωρεάς, ωστόσο δεν βρίσκεται πλέον σε ισχύ (αν και εκπρόσωποι του ΕΟΜ μάς πληροφόρησαν ότι συζητείται έντονα το ενδεχόμενο επαναφοράς της). Στην πράξη, οι εκπρόσωποι του ΕΟΜ αναφέρουν ότι «κάθε πολίτης που επιθυμεί να γίνει δωρητής οργάνων θα πρέπει να ενημερώσει την οικογένειά του για την απόφασή του αυτή. Σε περίπτωση πάλι που κάποιος δεν επιθυμεί να γίνει δωρητής οργάνων τότε θα πρέπει και πάλι να ενημερώσει την οικογένειά του. Ωστόσο, μπορεί να δηλώσει την άρνησή του και καταθέτοντας στον ΕΟΜ σχετική υπεύθυνη δήλωση με το γνήσιο της υπογραφής του».Μέχρι στιγμής, υπάρχουν περί τους 33.000 «αρνητές» της δωρεάς οργάνων, οι οποίοι έχουν καταθέσει υπεύθυνη δήλωση στον Οργανισμό.
Σε ό,τι αφορά τη δωρεά μυελού των οστών, κάθε πολίτης που επιθυμεί να γίνει δότης μπορεί να απευθυνθεί σε ένα από ταΚέντρα Προσέλκυσης Εθελοντών Δοτών, όπου δίνοντας δείγμα σιέλου ή αίματος τυποποιείται και εν συνεχεία εντάσσεται στο Εθνικό Μητρώο Εθελοντών Δοτών Μυελού των Οστών το οποίο διαχειρίζεται ο ΕΟΜ.Σε περίπτωση που αποδειχθεί συμβατός με κάποιον ασθενή που χρήζει μεταμόσχευσης, ενημερώνεται σχετικά για τα επόμενα βήματα, τα οποία περιλαμβάνουν μια σχετικώς παρεμβατική διαδικασία.
Τα Κέντρα Δοτών λειτουργούν στα Ανοσολογικά Εργαστήρια / Εργαστήρια Ιστοσυμβατότητας των Νοσοκομείων «Γ. Γεννηματάς», «Ευαγγελισμός», Περιφερειακό Γενικό Νοσοκομείο- Μαιευτήριο «Ελενα Βενιζέλου», Νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία», Νοσοκομείο «Ιπποκράτειο» στη Θεσσαλονίκη , καθώς και στα Κέντρα Προσέλκυσης Εθελοντών Δοτών Σύλλογος «Οραμα Ελπίδας» και Κέντρο Εθελοντών Δοτών Μυελού των Οστών Πανεπιστημίου Πατρών (KEΔMOΠ) – «Χάρισε Ζωή».
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
