Κοινές αλλαγές στον εγκέφαλο σε τρεις νευροαναπτυξιακές διαταραχές

Ερευνητική ομάδα από τον Καναδά με επικεφαλής ελληνίδα επιστήμονα εντόπισε ομοιότητες στον εγκέφαλο παιδιών με διαταραχές του αυτιστικού φάσματος, με Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ) καθώς και με ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή.

Η μελέτη που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «American Journal of Psychiatry» αφορούσε απεικόνιση της λευκής ουσίας του εγκεφάλου σε 200 παιδιά που είτε είχαν διαγνωστεί με μία από τις τρεις διαταραχές είτε δεν είχαν λάβει διάγνωση για κάποια διαταραχή. Η λευκή ουσία του εγκεφάλου είναι το κεντρικό τμήμα των εγκεφαλικών και παρεγκεφαλιδικών ημισφαιρίων και το περιφερικό τμήμα του νωτιαίου μυελού. Περιέχει δέσμες νευρικών ινών που ενώνουν τα κυτταρικά σώματα στον εγκέφαλο και επιτρέπουν την επικοινωνία μεταξύ διαφορετικών περιοχών.

«Ανακαλύψαμε βλάβες της λευκής ουσίας στην κύρια περιοχή που συνδέει το δεξί με το αριστερό ημισφαίριο του εγκεφάλου στα παιδιά που είχαν και τις τρεις διαταραχές σε σύγκριση με τα υγιή παιδιά της ομάδας ελέγχου» ανέφερε η δρ Στέφανι Αμις, πρώτη συγγραφέας της μελέτης από το Κέντρο για την Εξάρτηση και την Ψυχική Υγεία (CAMH) του Ερευνητικού Ινστιτούτου για την Ψυχική Υγεία Campbell. Η συγκεκριμένη περιοχή της λευκής ουσίας, το μεσολόβιο, είναι η μεγαλύτερη του εγκεφάλου και από τις πρώτες που αναπτύσσονται.

Η ερευνητική ομάδα από το CAMH, το Νοσοκομείο για τα Αρρωστα Παιδιά και το Νοσοκομείο Αποκατάστασης Παίδων Holland Bloorview ανακάλυψε επίσης ότι τα παιδιά με αυτισμό και ΔΕΠΥ εμφάνιζαν σοβαρότερες βλάβες που επηρέαζαν μεγαλύτερη έκταση της λευκής ουσίας του εγκεφάλου σε σύγκριση με τα παιδιά με ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή. Το εύρημα αυτό ίσως αντικατοπτρίζει το γεγονός ότι τόσο ο αυτισμός όσο και η ΔΕΠΥ εμφανίζονται συνήθως σε πολύ μικρότερη ηλικία από την ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή, όταν διαφορετικές περιοχές της λευκής ουσίας του εγκεφάλου βρίσκονται σε φάση ταχείας ανάπτυξης, σημείωσε η δρ Αμις.

Ο αυτισμός, η ΔΕΠΥ και η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή έχουν κοινά συμπτώματα και συνδέονται με ορισμένα ίδια γονίδια. Ωστόσο επί μακρόν μελετώνται ως τρεις διαφορετικές διαταραχές. Αυτές οι τρεις νευροαναπτυξιακές διαταραχές υπολογίζεται ότι επηρεάζουν περίπου το 15% των παιδιών.

Πολλές από τις συμπεριφορές που σχετίζονται και με τις τρεις διαταραχές, όπως τα προβλήματα προσοχής ή οι δυσκολίες στην κοινωνική ζωή των παιδιών, διαφέρουν σε βαρύτητα από το ένα άτομο στο άλλο. Οι ερευνητές είδαν ότι η δομή της λευκής ουσίας του εγκεφάλου συνδεόταν με ένα φάσμα συμπεριφορικών συμπτωμάτων που είναι παρόντα και στις τρεις διαταραχές. Είδαν επίσης ότι τα παιδιά με τις μεγαλύτερες βλάβες στη λευκή ουσία εμφάνιζαν και τα μεγαλύτερα προβλήματα λειτουργικότητας στην καθημερινότητα, ασχέτως της διάγνωσής τους.

Τα ευρήματα αυτά βοηθούν στην κατανόηση της φύσης των διαταραχών που συνδέονται με τον εγκέφαλο, υπογράμμισε η κύρια συγγραφέας της μελέτης, Ευδοκία Αναγνώστου, αναπληρώτρια καθηγήτρια στη Μεταφραστική Θεραπευτική του Αυτισμού στο Νοσοκομείο Αποκατάστασης Παίδων Holland Bloorview και επικεφαλής του δικτύου POND (Province of Ontario Neurodevelopmental Disorders Network) –ένα δίκτυο της επαρχίας του Οντάριο στον Καναδά το οποίο εξετάζει διαφορετικές διαταραχές της παιδικής ηλικίας με στόχο την κατανόηση των ομοιοτήτων και των διαφορών τους και τελικώς την ανάπτυξη πιο αποτελεσματικών και στοχευμένων θεραπειών εναντίον τους. Η δρ Αναγνώστου προσέθεσε πως παρέχοντας βιολογικές ενδείξεις σχετικά με το ότι η δομή του εγκεφάλου συνδέεται με ένα φάσμα συμπεριφορικών χαρακτηριστικών τα οποία διέπουν διαφορετικές αναπτυξιακές διαταραχές η νέα ερευνητική δουλειά φωτίζει το κοινό βιολογικό υπόβαθρο αυτών των διαταραχών. Και αυτό με τη σειρά του μαρτυρεί πώς και για τις τρεις διαταραχές θα μπορούσαν να αναπτυχθούν κοινές θεραπείες οι οποίες θα στοχεύουν τις κοινές συμπεριφορές με τις οποίες εκδηλώνονται.