Χρόνια πολλά SMS!

Ηταν 3 Δεκεμβρίου του 1992 όταν ο, 22χρονος τότε, βρετανός μηχανικός Νιλ Πάπγουορθ απέστειλε το πρώτο σύντομο γραπτό μήνυμα στoν φίλο του Ρίτσαρντ Τζάρβις για Καλά Χριστούγεννα μέσω του δικτύου GSM της Vodafone. Εκτοτε, και με τη βοήθεια των τεχνολογικών εξελίξεων υπό μορφή κινητών τηλεφώνων και δικτύων που επέτρεπαν την αποστολή γραπτών μηνυμάτων, τα γνωστά σε όλους μας SMS πήραν «φωτιά» και από τους 160 χαρακτήρες που υποστήριζαν κάποτε, πλέον έχουν αποκτήσει διαδικτυακή υπόσταση, γεγονός που τους επιτρέπει να φιλοξενούν «σεντόνια» κειμένου ή να συνοδεύονται από αρχεία πολυμέσων (π.χ. φωτογραφίες, βίντεο, ηχητικά ντοκουμέντα κ.ά.).

Η ιδέα του σύντομου γραπτού μηνύματος, κατά την ιστορία, φαίνεται ότι ανήκει στον Φινλανδό Μάτι Μακόνεν, ο οποίος την ανέπτυξε το 1984. Ο ίδιος, παρά το γεγονός ότι χαρακτηρίστηκε «πατέρας» του SMS, υποστήριζε ότι δεν ήταν ο μόνος που συνέβαλε στη γέννηση του σύντομου γραπτού μηνύματος, καθώς επρόκειτο για μια συλλογική προσπάθεια. Σε συνέντευξη που είχε παραχωρήσει το 2012 στο βρετανικό ειδησεογραφικό δίκτυο BBC, με αφορμή τα 20ά γενέθλια του SMS, o Μακόνεν είχε πει ότι πίστευε πως τα γραπτά μηνύματα θα υπάρχουν «για πάντα». Είχε υπογραμμίσει ακόμη ότι η Nokia ήταν εκείνη η οποία συνέβαλε στη ραγδαία εξάπλωση της τότε νέας υπηρεσίας σε παγκόσμιο επίπεδο. Εφέτος τον Ιούνιο και σε ηλικία 63 ετών ο Μακόνεν απεβίωσε εξαιτίας ασθένειας.

Και ο γερμανός μηχανικός Φρίντχελμ Χίλεμπραντ όμως φαίνεται ότι έπαιξε καθοριστικό ρόλο ως προς την ιστορία του SMS, καθώς ήταν εκείνος ο οποίος προσδιόρισε το αρχικό του μέγεθος. Το 1985, καθισμένος μπροστά από τη γραφομηχανή του στο σπίτι του στη Βόννη, προσπαθούσε να υπολογίσει τον αριθμό των χαρακτήρων ενός μέσου μηνύματος. Κάθε απόπειρά του είχε δείξει ότι οι 160 χαρακτήρες (μαζί με τα κενά) ήταν υπεραρκετοί για να συμπεριλάβουν τις απαραίτητες πληροφορίες ενός γραπτού μηνύματος. Στην ιδέα του, αρκετά χρόνια αργότερα και με 20 χαρακτήρες λιγότερους βασίστηκε το Twitter, όπου οι χρήστες «τιτιβίζουν» λακωνικά μέσα σε μόλις 140 χαρακτήρες.

Το 1993 ο φινλανδικός κολοσσός κινητής τηλεφωνίας Nokia εισήγαγε στην αγορά το Νokia 2010 –την πρώτη συσκευή κινητού τηλεφώνου που επέτρεπε την αποστολή γραπτών μηνυμάτων. Η πληκτρολόγηση γινόταν με τη βοήθεια των αριθμών στους οποίους αντιστοιχούσαν γράμματα της αλφαβήτου, ενώ τα πρώτα SMS που προσέφεραν οι πάροχοι ήταν δωρεάν και μπορούσαν να αποσταλούν αποκλειστικά και μόνο μεταξύ χρηστών του ίδιου δικτύου.

Το σκηνικό άρχισε να αλλάζει το 1994 όταν η Vodafone στη Βρετανία εισήγαγε μια πρωτοποριακή για την εποχή υπηρεσία ενημέρωσης γύρω από τις τιμές μετοχών του χρηματιστηρίου μέσω SMS για επαγγελματίες.

Το 1995 και με την άφιξη του συστήματος ταχείας πληκτρολόγησης μέσω «πρόβλεψης» Τ9, βάσει των πλήκτρων που είχαν πατηθεί, από την αμερικανική εταιρεία Tegic Communications, τα SMS είχαν ήδη λάβει θέση απογείωσης.

Το 1997 η Nokia ανακοίνωσε το Nokia 9000i Communicator: το πρώτο κινητό που άνοιγε στη μέση σαν μίνι λάπτοπ αποκαλύπτοντας ένα QWERTY πληκτρολόγιο για γρήγορη πληκτρολόγηση.

Το 1999 το RIM 850 –της καναδικής «μαμάς» των BlackBerry –κάνει την εμφάνισή του μεταφέροντας την επικοινωνία στα δάχτυλα των χρηστών που ήταν κυρίως επαγγελματίες. Την ίδια χρονιά, τα «σύνορα» ανταλλαγής μηνυμάτων μεταξύ χρηστών διαφορετικών παρόχων άνοιξαν, εκτοξεύοντας την αποστολή των γραπτών μηνυμάτων στα ύψη, ενώ η αμερικανική εφημερίδα «Τhe Wall Street Journal» είχε χαρακτηρίσει την τρέλα των SMS ως «έναν νέο πυρετό».

Το 2000 η γραπτή επικοινωνία είχε τρυπώσει στην καθημερινότητα του κόσμου. Στις ΗΠΑ ο μέσος χρήστης έστελνε περί τα 35 SMS τον μήνα –αριθμός μάλλον «πρωτόγονος» για τα σημερινά δεδομένα. Δύο χρόνια αργότερα, η αγορά των σύντομων γραπτών μηνυμάτων χτύπησε «κόκκινο», καθώς παγκοσμίως είχαν αποσταλεί περί τα 250 δισεκατομμύρια SMS. Την ίδια χρονιά ο διαγωνισμός τραγουδιού της Eurovision ενέταξε στη διαδικασία του «televoting» τη δυνατότητα ψυφοφορίας μέσω της αποστολής γραπτού μηνύματος. Το 2005 ο διαγωνισμός διοργάνωσε τη μεγαλύτερη τηλεψηφοφορία στην μέχρι τότε ιστορία του. Ηταν η χρονιά όπου η Ελλάδα κατέλαβε την πρώτη θέση στο Κίεβο της Ουκρανίας με την Ελενα Παπαρίζου και το τραγούδι «My Number One».

Το 2008 η αμερικανική εταιρεία μετρήσεων Nielsen είχε ανακοινώσει σε έκθεσή της ότι ο μέσος χρήστης υπηρεσιών κινητής τηλεφωνίας στις ΗΠΑ έστελνε και λάμβανε μηνιαίως περισσότερα SMS από ό,τι κλήσεις. Εναν χρόνο αργότερα, η ίδρυση του WhatsApp, της (γνωστής για τους περισσότερους) εφαρμογής για smartphones που επιτρέπει τη δωρεάν ανταλλαγή μηνυμάτων μέσω διαδικτυακής σύνδεσης, σηματοδότησε τη «μετακόμιση» των SMS στο… Διαδίκτυο.

Η «επανάσταση» της σύντομης γραπτής επικοινωνίας, που έσωσε ζωές και διέλυσε γάμους, οδήγησε στη γέννηση μιας νέας παγκόσμιας γλώσσας από ακρωνύμια και φάτσες, αλλά και στη δημιουργία νέων τεχνολογικών καινοτομιών, επιχειρηματικών κλάδων (μάρκετινγκ και διαχείρισης περιεχομένου), ευρηματικών start-ups αλλά κυρίως σε μια νέα γενιά «εσωστρεφών» χρηστών που τείνουν να επιλέγουν τον γραπτό από τον προφορικό λόγο, κατακτώντας έτσι τον οικουμενικό μικρόκοσμο του «messaging».