Πότε είναι καλύτερα να κλείνετε την οθόνη σας;

Πιάσιμο στον αυχένα από το διάβασμα κειμένων, στον αντίχειρα από το παιχνίδι στο Candy Crush, στο χέρι από το κράτημα του τάμπλετ: ο κατάλογος των παθήσεων που προκαλούνται από τις οθόνες μεγαλώνει. Αν προσθέσετε σε αυτές τους ισχυρισμούς ότι το Διαδίκτυο αλλάζει τον εγκέφαλό μας, τότε οι περίπου τέσσερις-πέντε ώρες που περνάμε καθημερινά με τα μάτια στο τηλέφωνο ή στην ταμπλέτα μας αρχίζουν να παίρνουν τη διάσταση κινδύνου για την υγεία.

Τα περισσότερα από αυτά τα προβλήματα αντιμετωπίζονται ωστόσο γρήγορα. Ας δούμε τους σωματικούς τραυματισμούς. Το πιάσιμο στον αυχένα από το διάβασμα κειμένων κοιτάζοντας προς τα κάτω στην οθόνη που έχετε στα χέρια σας καταπονεί το επάνω μέρος της πλάτης. Ο Κένεθ Χάνσρατζ, χειρουργός στην κλινική Σπονδυλικής Στήλης και Αποκατάστασης της Νέας Υόρκης (New York Spine and Rehab Medicine), λέει ότι κατεβάζοντας το σαγόνι μας κατά 60 μοίρες είναι σαν να βάζουμε τη σπονδυλική στήλη να υποστηρίξει 12 παραπανίσια κιλά. Τα δε μακρά διαστήματα που μπορεί να περνάμε αγγίζοντας, σαρώνοντας ή στηρίζοντας ένα τάμπλετ κρατώντας το σε μια άβολη στάση μπορεί να οδηγήσουν σε καταπόνηση των χεριών και των δαχτύλων. Το υπερβολικό παίξιμο video games μπορεί επίσης να μειώσει την ευαισθησία στον πόνο, κάτι το οποίο σημαίνει ότι μπορεί να προκαλείτε βλάβη στο σώμα σας χωρίς να το συνειδητοποιείτε. Προσπαθήστε λοιπόν να κρατάτε το σαγόνι σας ψηλά και να κάνετε κάθε τόσο διαλείμματα ανεξάρτητα από το πώς αισθάνεστε εκείνη τη στιγμή.

Υπάρχουν όμως και πιο πολύπλοκα προβλήματα. Οι οθόνες εκπέμπουν σε μεγάλο βαθμό μπλε φως, το οποίο καταστέλλει την παραγωγή της ορμόνης μελατονίνης που ρυθμίζει τον ύπνο. Αν λοιπόν τις χρησιμοποιούμε το βράδυ, αυτό μπορεί να προκαλέσει διαταραχή στους κιρκαδικούς ρυθμούς μας ή ακόμη και αϋπνία. Σε μια μελέτη η Αν Μαρί Τσανγκ και οι συνάδελφοί της από την Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ ζήτησαν από εθελοντές να διαβάζουν είτε από ένα iPad είτε από ένα βιβλίο επί τέσσερις ώρες πριν από την ώρα του ύπνου για δύο εβδομάδες. Σε όσους διάβαζαν στο iPad η έκκριση της μελατονίνης καθυστερούσε κατά μιάμιση ώρα. Οι εθελοντές αισθάνονταν επίσης περισσότερο κουρασμένοι την επόμενη ημέρα σε σχέση με όταν διάβαζαν βιβλία ενώ είχαν μικρότερο σε διάρκεια ύπνο REM, ο οποίος θεωρείται ότι μας βοηθάει να παγιώσουμε τις αναμνήσεις. Η καλύτερη θεραπεία είναι να κλείσετε την οθόνη μερικές ώρες προτού πάτε για ύπνο ή να χρησιμοποιείτε ηλεκτρονικές συσκευές ανάγνωσης βιβλίων που δεν εκπέμπουν μπλε φως. Αν παρ’ όλα αυτά επιμένετε να αποκοιμηθείτε διαβάζοντας το αγαπημένο βιβλίο σας σε ηλεκτρονική μορφή, μειώστε τη φωτεινότητα της οθόνης μέσω των ρυθμίσεων της συσκευής ή μιας σχετικής εφαρμογής.

Το να κοιτάζουμε την οθόνη σημαίνει επίσης ότι δεν κινούμαστε. Σε μια μελέτη σε 4.512 άτομα στη Βρετανία ο Εμμανουήλ Σταματάκης από το Πανεπιστήμιο του Σίντνεϊ στην Αυστραλία και οι συνάδελφοί του είδαν ότι εκείνοι που περνούσαν περισσότερες από δύο ώρες την ημέρα μπροστά σε μια οθόνη είχαν περισσότερες από διπλάσιες πιθανότητες να εμφανίσουν καρδιακές παθήσεις, ανεξάρτητα από τους άλλους κοινούς παράγοντες κινδύνου, όπως το κάπνισμα, τα παραπανίσια κιλά και η κοινωνική θέση. Προσπαθήστε λοιπόν να μη μετατρέπετε την οθόνη σε μία ακόμη αιτία για να τεμπελιάζετε.

Και οι επιπτώσεις για τον εγκέφαλό μας; Η Κάθριν Μιλς από το University College του Λονδίνου επανεξέτασε όλες τις μελέτες που έχουν γίνει ως σήμερα και δεν βρήκε στοιχεία που να υποστηρίζουν ότι η χρήση του Διαδικτύου επηρεάζει τη γνωσιακή ανάπτυξή μας. «Ο εγκέφαλός μας αλλάζει συνεχώς, έτσι λειτουργεί» λέει. «Αν ξαφνικά έπρεπε να προσαρμοστείτε στο να μην έχετε το Internet θα ήσασταν μια χαρά».